سفره های خراسان شمالی رنگ طبیعت گرفته است

به گزارش ایرنا، هر ساله در ماه اردیبهشت بازار شهرهای خراسان شمالی، روی دیگری از طبیعت سرسبز خراسان شمالی را به رخ می كشد.
این روزها علاوه بر فروش انواع گیاهان و رستنی ها در مغازه ها كه البته طرفداران بسیاری هم دارد، شاهد فروش انواع گیاهان از جمله اسفناج كوهی، پونه، چریش، كنگر و تره سوغان به صورت دست فروشی هستیم.
سبزیجات سر سفره های مردم خراسان شمالی این روزها رنگ و طعم گیاهان خودرو در مراتع را به خود گرفته است و گیاهان مرتعی نه تنها به عنوان سبزیجات و خام خوری، بلكه در غذاها هم جا بازكرده اند.
این روزها انواع آش ها، كوكو و سایر غذاها، طعم طبیعت گرفته است. خشكه پزی ها هم با پخت انواع نان سبزی و نان چریش، با مشتری ها و طرفداران و مخاطبان خاص، رونق گرفته اند.
برخی از مردم خمیر مایه نان چریش و نان سبزی را، خود تهیه كرده و برای پخت آن را به نانوایی ها می سپارند.
شهروندان، پاك و سالم بودن گیاهان برداشت شده از طبیعت را مهم ترین دلیل اقبال خود به این گیاهان بیان می كنند.

* چریش
چریش در میان گیاهان خودروی خراسان شمالی، سری میان سرها دارد و بیشتر در سفره های مردم جای باز كرده است.
چریش (‎ (Cherishهمزمان با فصل بهار روییده و تا 2 ماه قابل برداشت است.
چریش در این فصل، در سبزی فروشی ها و روزبازارها و نیز بساط دستفروشان به چشم می خورد و اهالی این استان علاوه بر تازه خوری، آن را در یخچال ها نگهداری می كنند تا در ماه های آتی هم از آن در غذاها استفاده كنند.
از این گیاه خودرو، آش هم تهیه می شود كه مخلوطی از حبوبات، یارمه (بلغور) و گیاه چریش است.
چریش علاوه بر مصرف خوراكی، خواص دارویی هم دارد و در طب سنتی برای مداوای عوارض لكه‌های پوستی، اگزما، شكستگی اعضای بدن و جلوگیری ‌از ریزش مو و تقویت پیاز مو به كار برده می شود.
این گیاه در تثبیت خاك و تامین بخشی از علوفه دام های دامداران در فصول بهار و تابستان اهمیت زیادی دارد و بسته به نوع جنس و گونه آن در هر منطقه و در موسم گل دهی با توجه به رنگ گل ها مناظر بسیار زیبایی ایجاد می شود كه به لحاظ تفرجگاهی بسیار چشم نواز و دیدنی است.

* كنگر
كنگر هم این روزها در سبزی فروشی ها به وفور یافت می شود.
كنگر گیاهی با برگ‌های خاردار و ساقه‌های ضخیم شبیه به ریواس است و مردم خراسان شمالی علاوه بر خام خوری از آن در پخت سوپ، خورش و یا در سالاد استفاده می‌كنند.
عصاره برگ و ریشه كنگر برای جلوگیری از رسوب چربی در جدار رگ‌ها مفید است همچنین در درمان یرقان، سوءهاضمه، احساس ناراحتی در معده، نفخ، بی‌اشتهایی، تهوع، اسهال خفیف یا یبوست، نارسایی كبد، دفع مزمن آلبومین و كم‌خونی بعد از جراحی موثر بوده و از كبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می‌كند.

* پونه
پونه از دیگر گیاهان خودرو است كه به واسطه بوی خوش و طعم دلپذیر، مورد اقبال مردم این استان است.
مردم خراسان شمالی در فصل بهار، با حضور در طبیعت، پونه ها را برداشت كرده و از آن در مخلوط سبزی جات و یا در غذا استفاده می كنند.
مردم این استان علاوه بر تازه خوری پونه، آن را خشك كرده و پودر آن را چاشنی دوغ و ماست سفره های خود می كنند.
دمنوش پونه هم طرفداران خاص خود را دارد كه برگ، گل‏ و ساقه پونه به عنوان آنتی بیوتیك‏ عمل می كند و همچنین معرق و مدر است.
این روزها كه كوه ها و دامنه ها پذیرای مردم شده است و اهالی این منطقه در تكاپو هستند تا سفره های خود را با رستنی های زمین، رنگارنگ كنند، كارشناسان توصیه می كنند كه مصرف دارویی گیاهان زیر نظر پزشك باشد.

* مصرف تفننی گیاه مشكلی ندارد
رئیس مركز تحقیقات فرآورده های طبیعی و گیاهان دارویی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی و خدمات درمانی خراسان شمالی می گوید: مصرف گیاهان برداشت شده از طبیعت، عمدتا به صورت تفننی است و البته در این صورت استفاده از گیاهان به صورت مكمل غذایی نگران كننده نیست.
دكتر پیمان آل شیخ اظهار می دارد: در صورتی كه فرد، گیاهان طبیعی را به عنوان دارو مصرف می كند، باید حتما با پزشك مشاوره كند و مصرف هر گونه گیاه دارویی باید زیر نظر پزشك باشد.
رئیس مركز تحقیقات فرآورده های طبیعی و گیاهان دارویی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی و خدمات درمانی خراسان شمالی می افزاید: مردم نباید هرگز گیاه دارویی را با رویكرد درمان بیماری، خودسرانه مصرف كنند.
وی درباره گرایش مردم به گیاهان برداشت شده از طبیعت به واسطه پاك و سالم بودن آن می گوید: گیاهانی كه از طبیعت برداشت می شود ممكن است آلودگی شیمیایی نداشته باشند اما احتمال آلودگی های انگلی در آن وجود دارد.
آل شیخ اظهار می دارد: گیاهان به صرف اینكه از طبیعت برداشت می شود، نمی تواند بدون مشكل باشد و ممكن است این گیاه در مسیر آبی رشد كرده كه محل تخلیه فاضلاب صنعتی و انسانی باشد و سبب بروز بیماری در مصرف كننده شود.
وی افزود: بهترین شیوه ترویج تولید و استفاده از گیاهان، توسعه كشت و برداشت آن به صورت زراعی است.
دكتر آل شیخ خاطرنشان كرد: در این صورت، فرصت های موجود در تنوع گیاهان استان به ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی نیز خواهد انجامید.
رئیس مركز تحقیقات فرآورده های طبیعی و گیاهان دارویی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی و خدمات درمانی خراسان شمالی نبود واحدهای فرآوری گیاهان دارویی را از كمبودها و مشكلات این استان عنوان كرد.
وی اظهار داشت: با وجود پوشش غنی گیاهی در استان خراسان شمالی، واحد فرآوری مناسبی در این بخش نداریم.

* طبیعت خراسان شمالی، داروخانه ای گیاهی
یك محقق مركز تحقیقات و آموزش كشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی هم در این باره گفت: خراسان شمالی به لحاظ تنوع گیاهی، پتانسیل های فراوانی دارد و طبیعت این استان، داروخانه ای طبیعی است كه باید آن را قدر دانست.
محمد ایمانی اظهار داشت: مردم این استان در فصل بهار، با حضور در دشت و كوه، نسبت به برداشت و چیدن گیاهان اقدام می كنند اما توصیه می شود برداشت ها اصولی و به اندازه نیاز باشد.
وی تصریح كرد: مصرف گیاهان طبیعت، تنها در حد تفنن می تواند مفید باشد اما متاسفانه مردم با برداشت بیش از نیاز مصرفی خود، سبب آسیب زدن به رویشگاه ها می شوند.
این محقق منابع طبیعی خاطرنشان كرد: انتظار می رود در صورتی كه گیاه، به عنوان دارو مصرف می شود، حتما زیر نظر پزشك و یا افراد مطلع باشد.
بر اساس اعلام مسئولان، خراسان شمالی به لحاظ گستردگی و تنوع پوشش گیاهی رتبه دوم استان های كشور را دارد و به واسطه تنوع اقلیم، تنوع گیاهی در این منطقه بسیار است.
در این استان 483 گونه گیاه دارویی شناسایی شده است كه مصرف دارویی، ادویه ای و معطر كردن دارند.
استان 863 هزار نفری خراسان شمالی، واقع در شمال شرق كشور، جز اقلیم دریا، سایر اقلیم ها را در خود جای داده است.
7185/5132