تکمیل سد هراز؛ مطالبه فوری شالیکاران از رئیس جمهور

به گزارش خبرنگار ایرنا، شالیکاران شهرستان های آمل، بابل، محمودآباد، فریدونکنار و بابلسر که مستقیم از آب شرب و کشاورزی سد هراز بهره مند خواهند شد، گفتند که دولت مردمی سیزدهم می تواند با اهتمام ویژه و با تامین اعتبار ۷۱ هزار میلیارد ریال، کار ناتمام دولت های گذشته را با وعده صادق عملیاتی کند، در واقع توقع به حق مردم دیار علویان نظام جمهوری اسلامی ایران که بیش از ۱۰هزار و ۴۰۰ شهید داده است را جامعه عمل می پوشاند.

تنش آبی و خشکسالی در دشت ۱۱۰ هزار هکتاری «هراز» که نیمی از زمین های برنجکاری مازندران را شامل می شود، فقط به دلیل غفلت و کم توجهی به تامین اعتبار برای سرعت بخشیدن به ساخت سد هراز (منگول) پس از گذشت ۱۳ سال از آغاز عملیات این طرح از سوی کشاورزان منطقه مطرح است، این در حالی است که تامین آب شرب و کشاورزی نیمی از جمعیت و زمین های شالیکاری مازندران و همچنین رونق ۴۰ درصد صنعت گردشگری استان فقط با تکمیل سد هراز می تواند انقلابی را در اقتصاد این خطه شمالی بوجود بیاورد.

کشاورزان مازندران به خصوص شالیکاران دشت هراز درحالی از وضعیت کندی ساخت سد هراز و رخنه خشکسالی به پرآب ترین منطقه استان مازندران نگران وگلایه دارند که سال ها حسرت مهار روان آب این رودخانه با متوسط سالانه یک میلیارد مترمکعب به هرز وارد دریای خزر می شود را می خورند.

مازندران سرسبز و در نظر مردم پرآب نیز همانند دیگر مناطق کشور سال ها است که در مسیر خشکسالی قرار گرفته است و این واقعیت را نیز می توان در آمار بارندگی بهاره و پاییزه به عنوان پرباران ترین فصول سال این خطه شمال کشور مشاهده کرد. در کنار نزولات جوی که این روزها کمتر با تن تشنه مازندران سر آشتی دارد، کنترل و مدیریت آب رودخانه ها به عنوان اصلی ترین ذخایر آبی استان و کشور امری حیاتی به شمار می رود.

انقلاب اقتصاد مازندران با تکمیل سد هراز

جزییات مزیت ها و ویژگی های تکمیل سد هراز همین بس که آب کشاورزی ۱۱۰هزار هکتار زمین شالیکاری مازندران که با اجرای کشت دوم میزان تولید برنج مازندران به ۲ برابر خواهد رسید، ‌از سوی دیگر برنجکاری شرق مازندران که به دلیل کمبود بارش و نبود سد بزرگ، خشکسالی در این منطقه بیشتر نفوذ پیدا کرده است، می تواند به کشت جایگزین علوفه و دانه روغنی کلزا اختصاص بیابد.

همچنین با تامین آب دشت هزار، باغداری به ویژه مرکبات حدود ۵۰ هزار هکتار این منطقه رونق می گیرد. مزیت بارز دیگر تکمیل و بهره برداری از س هراز این که آب شرب حدود نیمی از جمعیت سه میلیون و ۵۰۰هزار نفری ثابت و بیش از یک میلیون جمعیت شناور در این منطقه تامین می شود.

رونق اقتصادی صنعت گردشگری و طبیعت گردی از دیگر مزایای تکمیل سد هراز در مازندران است، این که حدود ۴۰درصد مسافرت های زمینی به استان از محور زیبا و با جاذبه های گردشگری بی نظیر جاده ای هراز انجام می‌شود، بهترین شرایط را برای کسب درآمد از محل ایجاد مراکز تفریحی و گردشگری و اقامتگاه در بالا دست این سد فراهم می کند.

همه این مزیت ها در حالی است که با بررسی ساده و سر انگشتی از فرایند تامین اعتبار بزرگترین طرح عمرانی مازندران و صد البته در خوش بینانه ترین حالت که نرخ تورم بالا نرود و مسوولان هم اهتمام ویژه داشته باشند، نشان می دهد که اگر هر سال اعتبار سد هراز سه برابر افزایش یابد، با توجه به تخصیص اعتبار یک‌هزار و ۵۰۰ میلیارد ریالی سال جاری تا ۲۰ سال دیگر نیز این طرح به سرانجام نمی‌رسد.

بررسی نشان می دهد که در کنار کوشش‌ و پیگیری‌های شرکت آب منطقه ای مازندران برای جبران کمبود اعتبار ملی طرح های تکمیل آب استان دولت سیزدهم هم توجه ویژه ای به این طرح دارد، به طوری که اجرای طرح مولدسازی در مازندران می‌تواند تحولات چشمگیری را در تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام زیرساختی منابع آبی استان رقم بزند که در همین راستا نیز با همراهی وزارت نیرو و شرکت آب منطقه‌ای استان نخستین پرونده مولدسازی مازندران در بخش زیرساختی آب به عنوان یکی از مهم‌ترین تصمیم‌ها در زمینه مولدسازی امضا شد.

برپایه اعلام رسمی شرکت آب منطقه ای مازندران، ۱۳ پرونده مهم فروش اموال مازاد در قالب مولدسازی در این شرکت به نتیجه رسید و حتی با حضور معاون وزیر نیرو و مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران تفاهم‌نامه‌ای به امضا رسید که با عملیاتی شدن آن بیش از ۳۰ هزار میلیارد ریال اعتبار برای زیرساخت‌های آب در مازندران تامین می‌شود.

ذکر این نکته مهم است که تفاهم‌نامه نهایی مولدسازی ۱۳ قطعه زمین متعلق به شرکت آب منطقه‌ای مازندران برای تکمیل ۲ طرح آبرسانی، ۲ سد و یک شبکه آبیاری و زهکشی است، بنابراین حتی اگر همه ۳۰ هزار میلیارد ریال اعتبار حاصل از مصوبه مولد سازی این شرکت برای تکمیل سد هراز اختصاص یابد با نیاز ۷۱ هزار میلیارد ریالی برای تکمیل و بهره برداری این طرح، فاصله دو برابری وجود دارد.

گزارش مالی افراسیاب میرزایی معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای مازندران از سد هراز نشان می دهد که با روی کار آمدن دولت سیزدهم فرایند تکمیل سد هراز پیشرفت قابل توجهی داشته است یعنی پیشرفت فیزیکی این سد از سال ۱۳۸۸ که عملیات اجرایی آن آغاز شد تا سال ۱۴۰۰ در مدت ۱۲ سال به حدود ۴۲ درصد رسیده بود. اما در کمتر از سه سال پیشرفت فیزیکی این سد ۱۸ درصد رشد داشت و به ۶۰ درصد رسیده است.

معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای مازندران در این باره می گوید: روند اجرای عملیات ساخت بدنه سد هراز که در سه سال اخیر و در دولت سیزدهم شتاب بیشتری گرفت در زمان کنونی به پیشرفت فیزیکی ۶۰ درصدی رسیده است.

میرزایی با بیان این‌ که سد هراز بزرگترین طرح مهار آب‌ و تأمین آب کشاورزی و آشامیدنی از آب‌های سطحی استان است، اظهار کرد: با نگاه ویژه وزارت نیرو به این طرح در دولت سیزدهم از سال ۱۴۰۰ تا کنون شاهد افزایش شتاب اجرای عملیات ساخت این سد و طرح‌های وابسته به آن هستیم.

به گفته معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای مازندران، بلندی در نظر گرفته شده برای دیواره سد هراز ۱۵۱ متر است که در زمان حاضر به ۸۳ متر از کف پی رسیده است.

میرزایی درباره طرح جاده جایگزین هراز نیز که به عنوان یکی از طرح‌های جانبی سد هراز باید ساخته شود، اظهار کرد: پیشرفت فیزیکی جاده جایگزین هراز به طول ۱۱.۷ کیلومتر که به ساخت پنج پل و ۶ تونل نیاز دارد نیز به پیشرفت فیزیکی ۳۳ درصدی رسیده است. البته علاوه بر این طرح راهسازی، هفت و نیم کیلومتر نیز در جاده چلاو باید جاده جایگزین ساخته شود. با توجه به پیشرفت فیزیکی ۶۰ درصدی ساختمان سد و پیشرفت ۳۳ درصدی جاده جایگزین، پیشرفت فیزیکی کل طرح سد هراز در حال حاضر ۴۸.۸ درصد است.

وی درباره آخرین وضعیت اعتباری طرح نیز با بیان این‌که پارسال ۹۲۰ میلیارد ریال برای سد هراز تخصیص یافت، گفت: امسال برای سد یکهزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار در نظر گرفته شده است که تلاش می‌کنیم از منابع اعتباری مختلف این رقم را افزایش دهیم. ضمن این‌که برای تأمین اعتبار از محل مولدسازی دارایی‌های دولت به منظور هزینه در این طرح گام‌های جدی برداشته‌ایم و بهمن پارسال تفاهمنامه‌ سه‌جانبه‌ای بین شرکت آب منطقه‌ای، استانداری مازندران و وزارت نیرو به امضا رسید.

به گفته معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای مازندران طبق برآوردهای انجام شده برای تکمیل ساختمان سد هراز بر مبنای تورم امروز، به ۳۳ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

میرزایی خاطرنشان کرد: برای تکمیل جاده جایگزین نیز ۲۸ هزار میلیارد ریال و برای جاده جایگزین چلاو هم ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است که با احتساب ۳۳ هزار میلیارد ریال مورد نیاز برای تکمیل ساختمان سد هراز، مجموع اعتبار لازم برای تکمیل کل طرح سد هراز را بر مبنای شرایط مالی امروز به ۷۱ هزار میلیارد ریال می‌رساند.

وی با اشاره به اهمیت بسیار زیاد سد هراز در کاهش مشکل تأمین آب کشاورزی و آشامیدنی مازندران تصریح کرد: این سد با امکان ذخیره ۶۵۰ میلیون متر مکعب در صورت تکمیل و بهره‌برداری می‌تواند نیاز آبی دشت ۱۱۰ هزار هکتار هراز را برطرف کند و نقش بسیار مهمی نیز در تأمین آب آشامیدنی نزدیک به یک میلیون نفر در ۱۴ شهر و ۵۰۰ روستای مناطق مرکزی استان از آب‌های سطحی داشته باشد و مهار آب‌های سطحی در استان را حدود ۱۴ درصد افزایش دهد و به ۲۴ درصد برساند.

آب به عنوان مهم ترین نیاز کشاورزی مازندران محسوب می شود ، اما با وجود اهمیت کشاورزی این استان در تامین امنیت غذایی کشور ، اکنون فقط حدود ۱۱ درصد آب سطحی استان ذخیره می شود.

در حال حاضر استان مازندران دارای ۲ سد بزرگ شهید رجایی ساری و البرز در سوادکوه و ۶ سد کوچک با ظرفیت ذخیره ۳۵۰ میلیون مترمکعب و ۸۰۰ قطعه آببندان در سطح ۱۷ هزار هکتار با ظرفیت ذخیره ۳۷۰ میلیون متر مکعب است که نقش مهار آب سطحی استان را دارند.

ضرورت و اهمیت تکمیل هر چه سریع تر و به بهره برداری رساندن سد هراز به این است که این سد به تنهایی می تواند حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب آب برابر با هشت سد بزرگ و کوچک و ۸۰۰ قطعه آببندان فعلی استان، ذخیره سازی را انجام بدهد.

مشاهدات میدانی خبرنگار ایرنا و اظهارات کشاورزان و مسوولان مازندران نشان می دهد که روان آب رودخانه هراز در چند سال اخیر پاسخگوی تامین همزمان نیاز شالیزارها بزرگ ترین دشت شالیکاری استان نیست و کشاورزان منطقه امسال نیز به ناچار از فروردین ماه برای جبران کمبود آب، پمپ های کشاورزی خود را روشن کردند.