ابری بگیرد؛ اما اینجا باران نبارد

به گزارش ایرنا، دلهره، اضطراب و نگرانی رنگ از رخسار تک تک مردم منطقه «جوادیه» بجنورد می بارد مادامی که غرش آسمان روی ناخوش خود را نشان می دهد و شروع به بارش باران می کند و سیلابی ویرانگر بر جا می گذارد که دامن مردم این مناطق از بجنورد مرکز خراسان شمالی را می گیرد.

اما حکایت مردم منطقه «محمدعلی پهلوان» دردناکتر از سایر مناطق است و با هر بارانی باید سطل به دست سیلاب حیاط خانه هایی را خالی کنند که مهندسی خود این خانه های بافت فرسوده و حاشیه ای جای سوال دارد و اینجاست که دست به دامن خداوند می شوند که خدایا اینجا باران نبارد.

آبگرفتگی معابر در شهر بجنورد مشکل آشنای شهروندان مرکز خراسان شمالی در زمان بارندگی است و برای ساعاتی جلوه های ونیز در این شهر زیبا ترسیم می شود و شهروندان ساکن در مجاورت «خندق بجنورد، کال پسته و منطقه گلستان» نگران از بارندگی می شوند غافل از اینکه این خطه با تنش آبی مواجه است.

اگرچه اهمیت لایروبی مسیل ها در شهر بجنورد همزمان با صدور هشدارهای هواشناسی مبنی بر وقوع بارش باران و سیلاب بیشتر مورد توجه قرار می گیرد ولی لایروبی اصلی ترین مسیل بجنورد(خندق) خود حکایتی دیگر است که سالهاست برجا مانده و این طرح مهم به دلایل مختلف اجرا نمی شود.

وضعیت توپوگرافی شهر بجنورد کاسه ای شیبدار است که به سمت شمال خم شده و با کوهستان هایی در اطراف خود احاطه شده که بارش ها را به سمت داخل شهر هدایت می کنند.

از طرفی مساحت حوضه های آبریز منتهی به آن ۹۰ هزار هکتار و مساحت دشت بجنورد ۱۰ هزار هکتار شامل می شود همچنین ۸۵ درصد از گستره ۸۰ هزار هکتاری حوضه آبریز منتهی به بجنورد در جنوب، جنوب غرب و جنوب شرق قرار دارد و سیلاب در این سمت جاری می شود و این رقم در حوضه آبریز شمال بجنورد با وسعت ۱۰ هزار هکتار، ۱۵ درصد است.

شیب زمین در این شهر حدود ۳۳۰ هزار نفری از سمت جنوب به شمال غرب است، سیل که جاری شود به سمت شمال غرب روان می شود با آب هایی که از جنوب غرب به هم می پیوندد در شمال غرب و منطقه کلاغ آشیان در شرق بجنورد حرکت می کند.

تشریح کامل این شرایط اقلیمی حاکی از این است که رودخانه های «بازخانه، چناران و درصوفیان» در جنوب شرق، غرب و جنوب قرار دارند و به سمت شمال بجنورد جاری می شوند و آب رودهای «بیدک» هم به سمت منطقه میدان بار و دوبرار جاری و سپس به سمت حاشیه و مرکز کاسه ای بجنورد جاری می شوند.

در حقیقت مسیل‌های داخل شهر بجنورد حدود ۹ کیلومتر طول دارد این مسیل ها در سال‌های اخیر دچار رسوب شده و این امر تهدیدی برای آبگرفتگی در بارندگی‌های سیل آسا است.

تحقیقات کارشناسی برای حل این مشکل مرکز خراسان شمالی در دست پیگیری است و کارشناسان معتقدند که چند مسیر آب وجود دارد که باید برای کنترل این مسیرها کانال هایی ساخته شود و کانال «شاهجو» یکی از این مسیرهاست که از سمت پارک «بش قارداش» می آید و تا شهرک فرهنگیان و منطقه ینگه قلعه ادامه دارد و این کانال در از منطقه صندل آباد تا روستای حمزانلوی بجنورد باید بهسازی شود.

کانال دیگر؛ از منطقه ملکش آغاز می شود که سیلاب رود فیروزه را هدایت می کند و از سمت بوستان آفرینش به پشت شمال بجنورد هدایت می شود و کانال ۵۰ ساله شهر را دور می زند تا به منطقه «جوادیه و باقرخان» و سپس رود اترک بریزد که بهسازی و لایروبی این مسیر نیز باید در اولویت قرار گیرد.

گرچه بر اساس نظر دست اندرکاران این حوزه؛ تغییرات اقلیمی و بارش های رگباری به نسبت گذشته مقابله با سیل را دوچندان کرده است ولی باید این مسیرها هر چه زودتر بهسازی و لایروبی شود.

تکاپو برای خروج بجنورد از این شرایط همواره وجود داشته ولی این روند در دولت سیزدهم شدت یافته است. به طوریکه لایروبی و ساماندهی مسیل ها برای فروکش کردن دلهره های ناشی از سیل در دستور کار است و پروژه لایروبی و ساماندهی مسیل پسته در منطقه «پل معراج و جوادیه» بجنورد ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، اما سرعت دادن به این طرح نیازمند اعتبار بیشتر است.

این پروژه با هدف هدایت و کنترل سیلاب های مخرب و جلوگیری از ورود آن به زمین های مجاور و منازل مسکونی جوادیه با طول ساماندهی مسیل به میزان ۳۴۰ متر و حداکثر دبی قابل عبور ۲۴۰ مترمکعب بر ثانیه از محل اعتبارات طرح های عمرانی شهرستان در دست اجرا قرار دارد .

برای بهسازی این مسیل ها، ۱۴۵ میلیارد ریال اعتبار به شهرداری و ۱۳۵ میلیارد ریال اعتبار به شرکت آب منطقه ای استان توسط کمیته برنامه و بودجه فرمانداری بجنورد اختصاص یافته است. لایروبی مسیل های محدوده شهری بر عهده شهرداری و از محدوده پل معراج تا ابتدای پل شهید سرادر سلیمانی بر عهده شرکت آب منطقه ای است.

براساس اعلام شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی، حدود چهارهزار متر از مسیل کال پسته بجنورد ساماندهی می شود به طوری که سه هزار و ۸۰۰ متر از مسیل کال پسته بجنورد دیواره سازی شد و ۳۴۰ متر در محدوده جوادیه در دست ساماندهی است.

هدف از اجرای این پروژه هدایت سیلاب های ناگهانی شهر بجنورد به خارج از شهر و ایمن سازی مناطق مجاور این مسیل در برابر سیلاب ها است.

پیش از این بخش های مهم این مسیل به طول ۱۴ کیلومتر مطالعه شده که ۲ هزار و ۳۰۰ متر آن در خارج از محدوده شهر بجنورد و بقیه در داخل این شهر قرار دارد و تاکنون چندین بار لایروبی و بازگشایی شده است.

دیواره سازی و ساماندهی این مسیل با هدف پیشگیری از تخریب دیواره‌ها در سیلاب ها در دستور کار است، با اجرای کامل ساحل سازی در ۲ طرف مسیل و تکمیل کف‌سازی، قابلیت هدایت سیلاب با حجم ۲۴۰ متر مکعب برثانیه وجود خواهد داشت که برای هدایت سیلاب‌هایی با دوره بازگشت ۵۰ ساله طراحی شده است.

اجرا نشدن لایروبی در مسیل های داخل شهر سبب شده تا مسیر آب مسدود شود، اکنون خندق پر از زباله و علف ها است که مسیر آب را فرا گرفته و رفع این مشکل به مطالبه اصلی مردم بجنورد تبدیل شده است.

به گزارش ایرنا، براساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، شهرستان بجنورد به عنوان مرکز استان ۳۲۴ هزار نفر جمعیت دارد که ۲۳۰ هزار آن در شهر بجنورد ساکن هستند.

خراسان شمالی با بیش از یک میلیون نفر جمعیت در شمال شرق کشور واقع است و ۴۴ درصد از جمعیت آن در روستاها سکونت دارند.