فشار خون بالا یکی از عوامل مستعد کننده بدن برای بیماری های غیرواگیر است اما مشکل اینجاست که ابتلا به این عارضه زمینه را برای بروز و تشدید سایر عوامل بیماری زا مهیا می کند و در مجموع غفلت و یا کم توجهی به آن می تواند کیفیت زیستی فرد را در سنین میانسالی تا کهولت به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
بر اساس آخرین نتایج پیمایش کشوری بررسی عوامل خطر بیماری های غیر واگیر در استان مرکزی، ۹ و چهار دهم درصد از جمعیت این استان به عارضه قند خون بالا، ۲۹ و ۹ دهم درصد بزرگسالان به فشارخون بالا، ۴۳ درصد به کلسترول بالا و ۵۷ درصد به اضافه وزن و چاقی ۸۶ درصد به کم تحرکی دچار هستند که در ریشه یابی دلایل بروز مخاطرات، الگوی زیست نامناسب، تغذیه نامتعادل، کم تحرکی دخیل است.
در رفتارشناسی مردم استان مرکزی ۱۴ و سه دهم درصد مصرف روزانه مواد دخانی دارند و در عادات غذایی آنان سهم مصرف میوه و سبزی ناچیز است در حالی که دیگر گروه های غذایی نظیر هیدروکربورها، چربی ها، نمک و قند بیش از حد مجاز مصرف می شود.
در آخرین آمار منتشر شده از سوی مراجع بهداشتی استان میزان شیوع فشارخون در شهرستان آشتیان ۱۷ و یک دهم درصد، در اراک ۱۲ و ۹دهم درصد، در تفرش ۱۶ و سه دهم درصد، در خنداب ۱۱ و ۹ دهم درصد، در دلیجان ۱۹ و ۹ دهم درصد، در شازند ۳۰ و هفت دهم درصد، در فراهان ۱۲ و ۶ دهم درصد، در کمیجان هفت و هشت دهم درصد و در محلات ۱۴ دهم درصد است و شیوع دیابت در آشتیان چهار و ۲۵ صدم درصد، در اراک ۶ و ۲ دهم درصد، در تفرش هفت و ۶ صدم درصد، در خنداب چهار و ۵۱ صدم درصد، در دلیجان ۹ و ۶۲ صدم درصد، در شازند ۱۲ و پنج صدم درصد، در فراهان ۶ و ۳۹ صدم درصد، در کمیجان ۳ و ۸۶ صدم درصد و در محلات هشت و ۱۹ صدم درصد گزارش شده است.
مردم استان مرکزی سه برابر حد مجاز نمک می خورند و درحالی که شاخص استاندارد مصرف روزانه نمک برای هر فرد بالغ ایرانی پنج گرم است این مصرف برای مردم استان مرکزی تا ۱۵ گرم گزارش شده است.
مصرف بالای نمک فاکتور اصلی افزایش فشار خون است و علاوه بر آن اختلالات کلیوی را ایجاد می کند و با کاهش جذب کلسیم می تواند در دراز مدت عامل پوکی استخوان باشد.
همین رفتارهای افراطی در مصرف قند و شکر نیز برای مردم استان مشاهده شده و درحالی که مطابق استاندارد میزان قند و شکر مصرفی روزانه باید بین ۲۰ تا ۲۵ گرم باشد اکنون مردم در سبد غذایی روز خود بیش از ۶۶ گرم مصرف این ماده خوراکی را دارند.
این درشرایطی است که ۵۶ درصد مردم استان مرکزی نیز اضافه وزن دارند و به چاقی مبتلا هستند و کم تحرکی به عنوان عامل اصلی بیماری های مزمن ۲۰ درصد از جمعیت زنان استان اعلام شده است.
برایند آمارهای مذکور نشان از آن است که حال و روز سلامتی و بیماری های غیرواگیر در استان مرکزی خوب نیست و باید راهبردهای پیشگیرانه را جدی گرفت و در برنامه های فرهنگی و آموزشی بازنگری جدی داشت.
نیروی انسانی سالم و کارآمد سرمایه هر کشوری محسوب می شود و برای این مهم نیاز است که اقدامات پیشگیرانه سلامت به صورت آگاهانه اعمال شود و گروه های هدف جمعیتی در سایه آموزش های سبک زندگی سالم و خودمراقبتی به کیفیت زیستی مناسب و اثربخشی بالا برای جامعه برسند.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در اقدامی مهم بسیج ملی کنترل فشار خون را از ۲۷ اردیبهشت تا ۱۵ تیر ماه جاری به اجرا گذاشته است و در قالب آن تمامی افراد بالای ۳۰ سال باید در حوزه کنترل فشار خون به نوع خوداظهاری و یا راهبردهای اجرایی و عملیاتی دیگر غربالگری شوند و در صورت شناسایی مشکل فشار خون بالا، اقدامات درمانی و مراقبتی را در برنامه زندگی خود وارد کنند.
فشار خون بالا می تواند باعث پارگی رگ های مغزی و خونریزی در مغز شود و یا موجب اختلال در حرکت اندام ها، مشکلاتی در تکلم و بینایی و سطوح مختلفی از ناتوانی ها در شخص شود که ضمن هزینه های سربار درمانی در کیفیت زندگی بیمار و اطرافیان به شدت اثرگذاری منفی دارد.
این عارضه همچنین می تواند عاملی در بروز نارسایی کلیه باشد و حتی در ایجاد و تشدید بیماری های قلبی و عروقی اثر بگذارد و طیف بزرگی از بیماری های دیگر نیز می تواند از فشار خون ایجاد یا تشدید شود بنابراین اهمیت غربالگری به عنوان سرمایه ارزشمندی در حفظو ارتقای سلامت جامعه بسیار بالا است.
یکی از اهداف بسیج فشار خون بالا افزایش حساسیت مردم به موضوع زیست سالم و توانمندی آنان در موضوعات سلامت محور است این مقوله پایه بسیاری از سیاست‌های مهم در کشور محسوب می شود که اساس آن را نیروی انسانی توانمند و پویا تشکیل می دهد.
زمان آن فرا رسیده که سیاست‌های درمان محور چرخش موثر به سوی اقدامات پیشگیرانه محور داشته باشد و منابع و سرمایه ها در حفظ و پیشگیری از بروز بیماری هدایتگری شود و بسیج فشار خون نمونه مناسبی از این تفکر بزرگ است.
خبرنگار ایرنا در اراک
۶۰۱۳/۳۰۷۵
