نگاهی به اجلاس روسیه - آفریقا در سوچی

پوتین در نشست عمومی این اجلاس که چهارشنبه برگزار شد، خبر داد که روسیه بیش از ۲۰ میلیارد دلار بدهی‌های کشورهای آفریقایی را بخشیده است. خبری که بلافاصله واکنش‌های متعددی در جامعه روسیه پیدا کرد و خیلی از روس‌ها گمان کردند که کرملین در یک روز برای عقب نماندن از نفوذ کشورهای غربی در قاره سیاه در حال بذر و بخشش اموال روس‌ها در قاره سیاه است.

همین خبر تا ساعاتی فضای رسانه‌ای روسیه را تحت تاثیر قرار داد و به فرصتی برای مخالفان دولت تبدیل شد تا این اجلاس را تحت شعاع قرار دهند، با این حال خیلی زود رسانه های طرفدار دولت در شبکه های اجتماعی نحوه پوشش اظهارات پوتین را نشانه‌ای از عدم صلاحیت برخی خبرنگاران و رسانه‌ها در اطلاع رسانی درست اظهارات رئیس جمهوری دانستند و اعلام کردند که پوتین  در سوچی گفته است روسیه در طرح برای کاهش بار بدهی کشورهای آفریقایی شرکت دارد و از دوره پس از حکومت شوروی و در قرن بیستم، در مجموع بیش از ۲۰ میلیارد دلار بدهی کشورهای آفریقایی بخشیده شد.

به عبارت دیگر، اظهارات امروز پوتین به آن معنا نیست که این بخشش در یک شب و آن هم از روز سه شنبه تا چهارشنبه توسط کرملین صورت گرفته است.

جدا از مسائل حاشیه ای نشست، رئیس جمهوری روسیه دیدارهای دوجانبه و چند جانبه متعددی با رهبران قاره سیاه داشت و تلاش‌های زیادی برای گسترش روابط دو جانبه و چندجانبه مسکو با این کشورها و افزایش سطح همکاری ها در حوزه هایی که روس ها به آن می بالند، صورت داد که برخی از آنها را دیگر مقامات روسیه به اطلاع رسانه ها رساندند.

حمایت پوتین از سودان
پوتین در دیدار با عبدالفتاح البرهان رئیس مجلس عالی سودان وعده داد در اوضاع سیاسی کنونی سودان از دولت این کشور حمایت کند.
وی گفت که روسیه از تلاش‌ها برای بهبود اوضاع سیاسی سودان حمایت می‌کند و اصرار دارد که جامعه جهانی در برخورد با مساله سودان غیرمغرضانه و بیطرفانه رفتار کند.
 
تاکید بر گسترش همکاری با مصر

پوتین در دیدار با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر از توسعه همکاریها با این کشور ابراز خرسندی کرد بویژه به ایجاد محدوده صنعتی ویژه روسیه در منطقه‌ای در مصر در نزدیکی کانال سوئز اشاره کرد و گفت که در زمان حاضر ۲۰ شرکت روسی در این محدوده مشارکت می‌کنند و شمار این شرکت‌ها در آینده افزایش می‌یابد.
وی همچنین گفت که امارات عربی متحده برای شرکت در طرح‌های مشترک روسیه در مصر ابراز علاقه‌مندی کرده است
پوتین و السیسی درباره فروش بالگردهای کا-۵۲ روسی برای استقرار در ناو بالگردبر میسترال مصر هم به توافقات اولیه دست یافتند.

دمیتری پسکوف سخنگوی رئیس جمهوری روسیه نیز به تاس گفت: پوتین و السیسی برای ادامه اقدامات برای ازسرگیری پروازهای هوایی بین دو کشور که از سه سال پیش با انفجار تروریستی یک هواپیمای مسافربری روسی در مصر متوقف شد، توافق کردند.

اعلام آمادگی پوتین برای امضای توافقنامه همکاری با اتحادیه آفریقا

پوتین در اجلاس امروز همچنین گفت که روسیه آماده امضای تفاهمنامه همکاری با اتحادیه آفریقا است و حتی می‌توان آن را در اجلاس سوچی انجام داد.

 
درخواست روسیه به آفریقای جنوبی برای افزایش تراز تجاری 

رئیس جمهوری روسیه در دیدار با «سیریل راماپوزا» رئیس جمهوری آفریقای جنوبی با اشاره به مبادلات بازرگانی دو کشور که در سال گذشته یک میلیارد دلار بود گفت که این رقم می‌تواند به مراتب بیشتر باشد.
 وی گفت که انتظار دارد با رئیس جمهوری آفریقای جنوبی در اجلاس گروه بریکس در ماه نوامبر آینده در برازیلیا و در ماه جولای سال ۲۰۲۰ در سن پترزبورگ در خصوص برداشتن گام‌های بیشتر گفت وگو کند.

تولید سوخت هسته‌ای در نامیبیا
پوتین در دیدار دیگری با «هاگه گوتفرید» رئیس جمهوری نامیبیا  پیشنهاد کرد که با مشارکت روسیه در این کشور سوخت هسته‌ای تولید شود.
وی همچنین به علاقه‌مندی روسیه برای مشارکت در طرح‌های استخراج الماس و فروش محصولات کشاورزی و واگن قطار در نامیبیا اشاره کرد.

رئیس جمهوری نامیبیا هم گفت که می‌خواهد روسها کارشناسان نظامی این کشور را آموزش دهند.

درخواست برای همکاری مشترک در صحنه بین‌المللی با اتیوپی

رئیس جمهوری روسیه در دیدار با «احمد ابی علی» نخست وزیر اتیوپی بر لزوم توسعه همکاری‌های اقتصادی با اتیوپی تاکید کرد و خواستار مشارکت دو کشور در صحنه بین‌المللی شد.
وی همچنین اعطای جایزه صلح نوبل را به نخست وزیر اتیوپی تبریک گفت.

آمادگی برای تحویل واکسن ابولا به آفریقایی‌ها

رئیس جمهوری روسیه در نشست عمومی با رهبران آفریقا هم با اشاره به اینکه کشورش در گذشته به اروپا واکسن‌های ابولا باکیفیت بالا تحویل داده است بر آمادگی برای تحویل چنین واکسنی به کشورهای مورد نیاز در آفریقا تاکید کرد.

حمایت روسیه از سیاست داخلی دولت آفریقای مرکزی و تاکید بر گسترش روابط

پوتین در دیدار با «فوستن آرکانژ توادر» رئیس جمهوری آفریقای مرکزی هم گفت که روسیه از تلاش‌های دولت این کشور برای تثبیت اوضاع سیاسی آن حمایت می‌کند.

وی همچنین پیشنهاد کرد که فهرستی از طرح‌های مشترک دو کشور برای همکاری تنظیم شود.

دعوت از آفریقا برای مشارکت در امر مبارزه با تروریسم
رئیس جمهوری روسیه در ضیافت شام به افتخار سران کشورهای آفریقایی در سوچی یادآور شد که روسیه از مبارزه کشورهای آفریقایی با تروریسم و تهدیدهای دیگر حمایت می‌کند و خواستار مبارزه بین‌المللی با تروریسم است.

مواضع روسیه و نیجریه در مسائل جهانی نزدیک است

پوتین در دیدار با محمد بوهاری رئیس جمهوری نیجریه گفت که مواضع روسیه و نیجریه در بسیاری از مسائل جهانی یکسان و نزدیک است و مسکو برای تداوم این همکاری‌ها امیدوار است.
رئیس جمهوری روسیه جستجوی فرصت ها برای تحکیم همکاریهای بازرگانی و اقتصادی با نیجریه را هدف مهم خواند و ابراز امیدواری کرد که سفر رئیس جمهوری نیجریه به روند توسعه همکاری‌های دو کشور سرعت بخشد.

اوگاندا خواهان خریداری تسلیحات از روسیه است

یوری کاگوتا موسونی رئیس جمهوری اوگاندا نیز در دیدار با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه اعلام کرد که کشورش خواهان خریداری مقادیر زیادی تسلیحات است.
وی با بیان اینکه روسیه تاکنون با ارسال تسلیحات همچون تانک و هواپیما از ارتش اوگاندا حمایت کرده است، خواهان خریداری مقادیر بیشتر سلاح شد.
پوتین نیز بر همکاری روسیه با اوگاندا در عرصه‌های مختلف تاکید کرد.

امیدواری برای توسعه همکاریهای روسیه و کنگو

پوتین در دیدار با فلیکس چیسکدی رئیس جمهوری کنگو، این کشور را از شرکای مهم روسیه در آفریقا خواند و با اشاره به رشد 45 درصدی مبادلات بازرگانی دو کشور بر توسعه این همکاریها تاکید کرد.
رئیس جمهوری روسیه بخش معادن را از حوزه‌های دارای دورنمای خوب در روابط روسیه و جمهوری دمکراتیک کنگو خواند.

مراکش خواهان توسعه همکاریهای اقتصادی با روسیه است

سعد الدین العثمانی نخست وزیر مغرب در دیدار با دمیتری پاتروشف وزیر کشاورزی روسیه در سوچی گفت که خواهان توسعه همکاریهای با روسیه در عرصه‌های اقتصادی و کشاورزی است.
وی گفت: فرصت‌های زیادی برای متنوع سازی و گسترش مشارکت بین مسکو و رباط وجود دارد.

آمادگی روسیه برای اجرای طرح‌های اقتصادی در آفریقا
ماکسیم اورشکین وزیر توسعه اقتصادی روسیه هم امروز خبر داد که مسکو آماده است طرح‌هایی را که سطح زندگی مردم آفریقا را ارتقاء می‌بخشد در این قاره به اجرا درآورد.

افزایش حجم مبادلات بازرگانی روسیه با کشورهای آفریقایی محور مذاکرات پوتین

سرگئی کاتیرین رئیس اتاق بازرگانی و صنایع روسیه اعلام کرد که در سال ۲۰۱۸ حجم مبادلات بازرگانی روسیه و کشورهای آفریقایی ۲۰.۴ میلیارد دلار بود.
وی خاطرنشان کرد که حجم مبادلات بازرگانی روسیه و آفریقا در هشت سال اخیر دو برابر افزایش یافته و از ظرفیت‌های زیادی برای گسترش این شاخص برخوردار هستیم.

سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز امروز پرکار بود و در بین دیدارهای پی درپی رئیس جمهوری روسیه، با وزیران خارجه چند کشور آفریقایی دیدار و با کنیا، سودان جنوبی، گینه بیسائو و زامبیا اسناد همکاری امضا کرد.

برخلاف آنچه پیش بینی می‌شد، هیچ خبری مبنی بر مذاکره احتمالی پوتین با رهبران آفریقا برای ایجاد پایگاه نظامی روسیه در قاره سیاه مطرح نشد یا حداقل رسانه‌ها از آن بی‌اطلاع بودند.

«لئونید دولگوف» رئیس اداره صادرات گروه خودروسازی گاز روسیه هم به خبرنگاران گفت که با توافقات صورت گرفته میان دو کشور، این گروه در مغرب مرکز تولید خودرو ایجاد خواهد کرد.

کالا آنکوراو وزیر خارجه نیجر نیز به رسانه‌های روسیه خبر داد که قرارداد فروش ۱۲ فروند بالگرد تهاجمی "ام آی -۳۵" با روسیه منعقد شده است و کشورش قصد دارد از این جنگنده‌ها برای مبارزه با ترویست‌های بوکوحرام استفاده کند.

نخستین روز اجلاس سران روسیه –آفریقا که نخستین اجلاس در این فرمت است روز چهارشنبه با انبوهی از خبرها در شهر بندری سوچی روسیه در ساحل دریای سیاه به پایان رسید اما رئیس جمهوری روسیه در روز دوم هم دیدارهای پی در پی خود را با رهبران آفریقا ادامه داد. 

براساس گزارش ها، پوتین با سران و مقام‌های ارشد 54 کشور آفریقا که به سوچی دعوت شده بودند گفت وگو کرد.

بررسی همکارهای نظامی با الجزایر

توسعه همکاری‌های فنی-نظامی محور گفت وگوهای رئیس جمهوری روسیه و همتای الجزایری وی را تشکیل می‌داد.
پسکوف در مورد این دیدار گفت: پوتین و عبدالقادر بن صالح رئیس جمهوری الجزایر به صورت کلی موضوع همکاری‌های فنی-نظامی روسیه و الجزایر را مطرح و مورد بحث و بررسی قرار دادند.

تاکید بر توسعه همکاری‌ها با آنگولا

رئیس جمهوری روسیه در دیدار با «جوائو لورنسو» همتای انگولایی با اشاره به روابط دوستانه دیرینه بین دو کشور بر لزوم اجرای توافق‌ها برای توسعه همکاریهای دوجانبه تاکید کرد.
وی ابراز امیدواری کرد اجلاس سوچی به گسترش همکاری‌های دو کشور کمک کند.

گسترش همکاری‌های اقتصادی روسیه و کنیا

پوتین در دیدار با «اوهورو کینیاتا» رئیس جمهوری کنیا نیز گفت که پارلمان‌های روسیه و کنیا و نیز کارفرمایان دو کشور در توسعه همکاری‌های دوجانبه سهم مهمی دارند.
وی خاطرنشان کرد که تاکنون دو همایش تجاری روسیه و کنیا برگزار شده است و زمینه مناسبی برای توسعه همکاری‌ها در عرصههای اقتصادی و بازرگانی وجود دارد.
رئیس جمهوری روسیه گفت: اطمینان دارم دیدار ما تحرک خوبی به روند تحکیم همکاریهای دو کشور خواهد داد.

تاکید بر گسترش همکاری با رواندا

رئیس جمهوری روسیه در دیدار با «پل کاگاما» رئیس جمهوری رواندا با اشاره به 55 سال روابط دیپلماتیک میان کشورش و رواندا گفت که سطح همکاریهای اقتصادی پایین است و باید برای گسترش آن تلاش کرد.
پوتین گفت: امروز فرصت مناسبی است درباره وضع و دورنمای همکاری‌های دوجانبه گفت و گو کنیم و به تبادل نظر درخصوص مسائل مهم بین‌المللی و آفریقا ازجمله باتوجه به ریاست دوره‌ای رواندا بر جامعه کشورهای شرق آفریقا بپردازیم.

حمایت گینه از ابتکارات روسیه را ارج می‌نهیم

رئیس جمهوری روسیه در دیدار با آلفو کونده رئیس جمهوری گینه از این کشور بخاطر حمایت از ابتکارات روسیه در عرصه بین‌المللی و مجمع عمومی سازمان ملل قدردانی کرد.
پوتین گفت: سال گذشته شصتمین سالروز برقراری روابط دیپلماتیک را برگزار کردیم و شوروی از نخستین کشورهایی بود که استقلال گینه را به رسمیت شناخت.

روسیه خواهان گسترش همکاریها با گینه استوایی در عرصه انرژی

پوتین در دیدار با «تئودور نگومو مباکو» رئیس جمهوری گینه استوایی گفت: عرصه‌های اکتشاف مواد هیدروکربنی (نفت و گاز) و بهره‌برداری مشترک را دارای بیشترین دورنما می‌دانیم.
رئیس جمهوری روسیه همچنین بر گسترش همکاری‌های روسیه و گینه استوایی در عرصه زیرساخت‌ها و تولید نیروی برق تاکید کرد.

پوتین: اجلاس روسیه-آفریقا صفحه جدیدی در روابط ما با قاره آفریقاست

پوتین در نشست عمومی روز دوم اجلاس روسیه- آفریقا گفت: اجلاس روسیه-آفریقا صفحه جدیدی در روابط روسیه با کشورهای قاره آفریقا گشود.
رئیس جمهوری روسیه با اشاره به پیوندهای دیرینه مسکو با آفریقا در دوره شوروی سابق و عصر کنونی اظهار کرد: کشور ما به صورت پیگیر از جنبش های آزادی بخش مردم آفریقا حمایت کرد و نقش قابل توجهی در برقراری حکومت‌های جوان در این قاره داشت که ریشه‌های آن به دوره مبارزه با استعمار باز می‌گردد.
وی سپس به کمک‌های کشورش به توسعه اقتصادی و ایجاد ارتش‌های قوی در کشورهای آفریقایی اشاره و تصریح کرد که ظرفیت‌های بزرگی برای گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های مختلف بین روسیه و قاره آفریقا وجود دارد.
پوتین این را نیز گفت که توسعه روابط با کشورهای آفریقایی و سازمان‌های منطقه‌ای این قاره در اولویت سیاست خارجی روسیه قرار گرفته است.

وی گفت: همکاری با کشورهای آفریقایی به قصد مداخله سیاسی یا انواع دیگر مداخله صورت نمی‌گیرد.
رئیس جمهوری روسیه همچنین از همکاری کشورهای آفریقایی در مجمع عمومی سازمان ملل و در مسائل جهانی و منطقه‌ای قدردانی و آن را برای مسکو با اهمیت خواند.
پوتین تصریح کرد که تصمیم گرفته اجلاس‌های روسیه - آفریقا به صورت منظم برگزار شود.

امضای800 میلیارد دلار قرارداد در حاشیه سوچی
«آنتون کوبیاکوف» مشاور رئیس جمهوری روسیه نیز خبر داده است که در اجلاس روسیه - آفریقا، قراردادهایی به ارزش بیش از 800 میلیارد روبل (12 میلیارد و 500 میلیون دلار) امضا شد.
مشاور رئیس جمهوری روسیه با بیان اینکه در چارچوب اجلاس بیش از 35 برنامه رسمی برگزار شد، گفت: در این برنامه ها(اجلاسیه ها و مراسم ها) بیش از 50 قرارداد و تفاهم‌نامه به مجموع ارزش بیش از 800 میلیارد روبل امضا شد.

اجلاس سوچی 70 میلیون دلار هزینه داشت
شبکه تلویزیونی ار.ب.کا روسیه هم خبر داد که اجلاس روسیه-آفریقا 4.5 میلیارد روبل (70 میلیون دلار) هزینه روی دست مردم روسیه گذاشت.

در گزارش رسانه روسی گفته شد: شرکت روس کنگرس برگزار کننده این اجلاس بود که تمام مقدمات آن را فراهم کرده بود.

روسیه ایجاد محدوده های صنعتی در موزامبیک و نامیبیا را بررسی می کند
«دنیس مانتوروف» وزیر صنایع و بازرگانی روسیه اعلام کرد که روسیه مساله ایجاد محدوده‌های صنعتی مشابه آنچه که در مصر ایجاد می‌شود را در موزامبیک و نامیبیا بررسی می‌کند.
وی گفت: ما باید محدوده های صنعتی در بخش های جنوبی ، سواحل غربی و سواحل شرقی قاره افریقا ایجاد کنیم.
وی افزود: منظور من در وهله اول توجه به امتیازات لجستیکی کشورها است که در ایجاد محدوده های صنعتی مورد توجه قرار می گیرد.
مانتوروف گفت: ازجمله ما امروز ایجاد محدوده صنعتی در نامیبیا و موزامبیک را بررسی می کنیم.

کشورهای ساحل آفریقا خواهان مشارکت نظامی روسیه شدند
«مامن صدیق» دبیر پنج کشور موسوم به کشورهای ساحل آفریقا (مالی، موریتانی، نیجر، بورکینافاسو و چاد) هم از روسیه خواستار مشارکت و استقرار کارشناسان نظامی در این کشورها شد.

گسترش روابط روسیه با دیگر کشورها از جمله آفریقا که پتانسیل بالایی برای سرمایه‌گذاری دارد همواره برای غربی‌ها با رهبری آمریکا باعث نگرانی بوده است مخصوصا اینکه مسکو درحال حاضر بزرگترین تامین کننده سلاح در آفریقا به حساب می‌آید و توافقات اجلاس اخیر و درخواست‌های متعدد رهبران آفریقایی برای اختصاص اعتبارهای لازم برای خرید تجهیزات و تسلیحات روسی بیشتر، نگرانی‌ها در غرب برای گسترش نفوذ روسیه را بیش از گذشته افزایش خواهد داد.

این نگرانی زمانی بیشتر می‌شود که یادآور شویم روسیه تا پنج سال پیش تنها با ۱۰ کشور آفریقایی توافقنامه همکاری نظامی امضا کرده بود حال آنکه در پنج سال گذشته هر روز بر تعداد این کشورها افزوده شد و حتی تا 20 کشور رسیده است و همانطور که پوتین در بیانیه پایانی این اجلاس اعلام کرد روسیه برای گسترش همکاریها با همه کشورهای آفریقایی مصمم است.

فرصت‌های سرمایه گذاری گسترده در قاره آفریقا و تمایل روسیه برای توسعه همکاری‌های هسته‌ای در قاره سیاه، از دیگر اهداف روسیه در آفریقا است همانطور که پوتین در دیدار با رهبر نامیبیا از آن سخن گفت و بر آمادگی کشورش برای تولید سوخت هسته‌ای تاکید کرد.

مصر، اتیوپی، سودان، کنیا، اوگاندا، نیجریه، روندا، زامبیا و غنا از جمله کشورهایی هستند که روس‌ها تمایل زیادی به گسترش همکاری‌های هسته ای با آنها دارند.

روسیه به عنوان سه کشور نخست در تولید و صادرات نفت جهان و اولین کشور در تولید و صادرات گاز، به دنبال بازار خوبی هم در آفریقاست مخصوصا اینکه رقابت تنگاتنگی با آمریکا در زمینه کسب جایگاه نخست در مواد هیدروکربنی دارد.

سرمایه‌گذاری در بخش معادن آفریقا نیز گزینه دیگری پیشروی روس‌ها برای بالا بردن تراز تجاری خود در قاره سیاه است چرا که آفریقای مرکزی، گینه، زیمبابوه، ماداگاسکار، جمهوری دمکراتیک کنگو و سودان همگی نیاز به سرمایه‌گذاری در این حوزه دارند.

اجلاس روسیه و آفریقا یک پیام روشن برای غربی‌ها به رهبری آمریکا که روسها از آنها به عنوان شریک یاد می‌کنند، در پی داشته است آن هم اینکه مسکو در حال تلاش برای بهبود روابط خود با آفریقا در حوزه‌هایی است که در آنها تجربه و دانش لازم را دارد و در حوزه نظامی نیز احساس می‌کند نه تنها چیزی کمتر از آمریکا برای ارایه به جهانیان ندارد بلکه در خیلی از زمینه‌ها با وجود بودجه کمتر، فناوری و دانش بالاتری کسب کرده است.

با این وجود نباید از یاد برد که تراز تجاری روسیه با مجموع کشورهای آفریقایی نشان می‌دهد که مسکو راه زیادی برای رسیدن به چین، برخی کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و حتی آمریکا در تراز تجاری با آفریقا دارد اما مشخص است که پوتین قدم در راهی گذاشته است که صاحبنظران از آن به عنوان بازگشت مسکو به آفریقا یاد می‌کنند چرا که پوتین پیشتر با انتقاد از سیاست‌های غربی ها در آفریقا گفته بود: آنها برای اینکه هیچکس مانع سیاست‌های یک جانبه غرب در آفریقا نشود، از گسترش روابط روسیه با کشورهای آفریقایی جلوگیری می‌کنند.