به گزارش ایرنا، سیل و طغیان رودخانه‌ها، عجین شده با نام گلستان است؛ از سیل مرداد سال ۱۳۸۰ که موجب کشته شدن بیش از ۵۰۰ نفر شد و پر تلفات‌ترین سیل ایران لقب گرفت تا سیلاب دشت سال ۱۳۹۸ آق قلا و گمیشان با ۴۸ هزار میلیارد ریال خسارت و ۱۱ کشته، چهار ستون بدن گلستانی ها با هر بارش شدید باران لرزیده و وجود آن ها از دلهره و ترس لبریز می شود.
یکی از عوامل موثر در تشدید قدرت سیلاب های گلستان، کم توجهی به ضرورت لایروبی رودخانه ها برای آسان‌سازی گذر آب به سمت پایین دست و دریا و کاهش خطرات آن بود.
رسوب گذاری و افزایش ساخت و سازها در حریم رودخانه‌ها، ظرفیت آبگذری رودخانه‌های گلستان را نسبت به گذشته کاهش داده و همین موضوع سبب تشدید خسارات سیلاب دشت شد.
به بیانی دیگر اگر ظرفیت رودخانه‌های گلستان به حالت طبیعی و گذشته خود برسد و نهرهای فرعی لایروبی شوند، دبی آب رودخانه‌های گلستان کاهش یافته و در نتیجه حجم سیلاب‌ها و خسارت‌های ناشی از آبگرفتگی کم خواهد شد.
پس از سیل سال ۱۳۹۸ بود که لایروبی رودخانه ها در دستور کار جدی مدیران گلستان قرار گرفت و اجرای آن در دولت سیزدهم نیز شتاب دوچندان داشت تا جایی که طبق اعلام سازمان مدیریت بحران «گلستان پایلوت اجرای لایروبی رودخانه‌ها در کشور شد».
کارشناسان عقیده دارند که لایروبی رودخانه‌ها، اقدامی ضروری است که باید به طور دائم انجام شد.
حدود هزار و ۸۰۰ کیلومتر از رودخانه‌های گلستان که به طور عمده در بازه رودخانه های پیر طبقه بندی می شوند و مقاطعی از رودخانه های بالغ، حداقل هر سه سال یک بار نیاز به لایروبی دارند، به عبارت دیگر لازم است هر سال حدود ۶۰۰ کیلومتر از رودخانه های گلستان که در مناطق مختلفی مانند شهرها، روستاها، اراضی کشاورزی، مراتع، بالادست پل ها و دیگر سازه های تقاطعی و مصب رودخانه ها جریان دارند، لایروبی شود.
اصرار به اجرای این طرح بود که گلستان را شب گذشته از خطر گرفتارشدن در آسیب سیلابی دیگر نجات داد و بارش شدید مناطق کوهستانی آن به آبگرفتی در برخی مناطق اکتفا کرد.
مرتضی شربتی یکی از اهالی شهر نوکنده در غرب گلستان که کنار رودخانه طغیان کرده این شهر ایستاده است به ایرنا گفت: این رودخانه را چند ماه قبل لایروبی کردند. اگر این طرح تمام نمی‌شد، حتما سیلاب نوکنده را با خسارت زیاد و حتی مرگ و میر فراوان مواجه می‌کرد.
طغیان رودخانه‌ها و بسته شدن برخی جاده‌های ارتباطی و نیز خسارت به برخی ابنبه، مزارع کشاورزی و زیرساخت‌های شهری بویژه در بندرگز، رامیان، آزادشهر و کلاله، خسارت‌های باران شدید دیروز بود.
اگرچه بارش باران عصر و شامگاه دیروز پس از ۲ ماه عدم بارش و خشکسالی موجبات خوشحالی مردم و کشاورزان را در گوشه و کنار گلستان فراهم کرد اما انجام برخی اقدامات آبخیزداری و سازه‌های مرتبط با آن و نیز لایروبی رودخانه‌های فصلی سبب کاهش خسارت این نعمت الهی شد.
بارش باران در گلستان ابتدا از نواحی غربی استان آغاز شد که پس از چند ساعت بارش ضمن لبریز کردن برخی رودخانه‌ها، سبب آبگرفتگی جاده اصلی مازندران به گلستان در محدوده پلیس راه نوکنده و در نهایت بستن این راه ترانزیتی شد.
این بارش تابستانه که سامانه اصلی آن در ارتفاعات و مناطق جنگلی و جنوب گلستان فعال بود، حجم زیادی از باران را روانه مناطق پایین دست کرد.
بارش شدید و رگباری باران عصر دیروز در دیگر شهرهای غرب و مرکز استان گلستان هم سبب آبگرفتی معابر و خسارت به برخی زیرساخت‌های شهری شد.
در نواحی شرقی استان گلستان بارش باران خساراتی را به برخی ابنبه و راه‌های این خطه وارد کرد و سبب بسته شدن چند جاده اصلی و روستایی در شهرستان‌های رامیان، آزادشهر و کلاله شد.
نخستین اثر بارش شدید باران عصر دیروز در شرق گلستان و در کلاله نمایان شد و براثر این نعمت الهی راه ارتباطی پنج روستا واقع در جاده خالدنبی این شهرستان ۱۳۰ هزار نفری مسدود شد.
به گفته فرماندار کلاله، براثر بارش شدید و رگباری باران عصر ۲۹ مردادماه در مناطق شمالی این شهرستان و آب شُستگی، مسدود شدن یک دهنه پل و تخریب بخشی از جاده، راه پنج روستای «اوقچی بزرگ و کوچک، گچی سوهای بالا و پایین و ترناوه» با مجموع جمعیت تقریبی ۲ هزار نفر بسته شد.
فرهاد شیبک، حجم این بارش شدید و رگباری را که در کمتر از ۲۰ دقیقه بارید، ۱۸ میلی‌متر اعلام کرد و افزود: بارش سبب طغیان رودخانه فصلی واقع در کیلومتر ۳۷ شمال کلاله شد.
وی اضافه کرد: پس از مسدود شدن جاده خالدنبی کلاله، بلافاصله تیم‌های راهداری و حمل و نقل جاده‌ای شهرستان در محل حضور و پس از چند ساعت تلاش، اواخر شب گذشته اقدام به بازگشایی یک مسیر موقت برای تردد اهالی پنج روستای اشاره شده، کردند.
شیبک ادامه داد: بارش رگباری عصر دیروز خساراتی به بخش کشاورزی، منازل مسکونی، ابنیه راه‌ها و برخی زیرساخت‌های کلاله هم وارد کرده که کارشناسان درحال برآورد رقم دقیق آن هستند.
آزادشهر دیگر شهرستان شرق گلستان بود که براثر بارش شدید باران و نفوذ گل و لای به جاده خوش ییلاق، این راه ترانزیتی را برای ساعاتی مسدود کرد.
فرمانده پلیس راه آزادشهر - شاهرود در این باره به خبرنگار ایرنا، گفت: به سبب بارش شدید باران و ورود گل لای در چند نقطه جاده آزادشهر - خوش ییلاق، این مسیر تا اطلاع ثانوی مسدود است.
سرگرد حسین حبیبی بیان داشت: براثر باراش شدید باران عصر دیروز جاده آزادشهر به خوش ییلاق در حد فاصل روستاهای «مهدی آباد تا تیل آباد» دچار نفوذ گل و لای در این جاده شد.
محور ترانزیتی آزادشهر - شاهرود که از راه‌های اصلی ارتباطی ۲ استان گلستان و سمنان است، ساعاتی بعد با اعلام فرماندار شهرستان ۱۰۰ هزار نفری آزادشهر برای تردد خودروها بازگشایی شد.
فرماندار آزادشهر دراین باره به خبرنگار ایرنا، گفت: با تلاش نیروهای راهداری و حمل و نقل جاده‌ای این شهرستان، جاده مسدود شده آزادشهر - خوش ییلاق در کیلومتر ۲۰، از نفوذ گل و لای پاکسازی و تردد خودروها از سرگرفته شد.
سیدجواد کریمی بیان داشت: براثر بارش شدید باران عصر دیروز و نفوذ گل لای در چند نقطه از جاده آزادشهر - خوش ییلاق حدفاصل روستاهای مهدی آباد تا تیل آباد این جاده موقتا بسته شده بود.
وی اضافه کرد: با تلاش نیروهای راهداری و بازگشایی یک مسیر فرعی در نقاطی که گل و لای به جاده آزادشهر - خوش ییلاق نفوذ کرده بود، تردد خودروها از این محل ترانزیتی با احیتاط در حال انجام است.
رامیان سومین شهرستان واقع درشرق گلستان بود که بارش شدید باران سبب طغیان رودخانه «قره چای» آن و مسدود شدن جاده اولنگ به شاهرود شد.
به گفته معاون فرماندار رامیان، براثر بارش شدید باران جاده چندین روستای واقع در دهستان قلعه میران این شهرستان نیز بسته شد.
محسن رجبلو افزود: نیروهای امدادی و راهداری و حمل و نقل جاده‌ای رامیان با فروکش کردن باران و تلاش چند ساعته این جاده را بازگشایی کردند.
رجبلو ادامه داد: تاکنون از خسارات احتمالی بارش شدید باران به بخش‌های مختلف شهرستان ۸۵ هزار نفری رامیان گزارش نشده است.
علاوه بر تلاش‌های نیروهای راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گلستان در شهرستان‌های اشاره شده برای بازگشایی جاده‌های مسدود شده،، نیروهای امدادرسان جمعیت هلال احمر این استان هم اقدامات امداد و نجات قالب توجهی را انجام دادند.
معاون امداد و نجات جمعیت هلال احمر گلستان در این خصوص گفت: در پی بارش شدید باران و بالا آمدن سطح آب معابر، خیابان‌ها و رودخانه‌ها، برخی از مناطق استان متاثر از آبگرفتگی شدند.
رضا حاجیلری افزود: در بندرگز آبگرفتگی موجب مسدود شدن محور اصلی شهرستان و آبگرفتگی شهر نوکنده و روستای «بنفش تپه» شد که امدادگران هلال احمر با موتور پمپ و لجن کش به محل‌های متاثر از آبگرفتگی رفتند.
وی اضافه کرد: با تلاش نیروهای امدادی هلال احمر، پنج باب منزل مسکونی از آب تخلیه شد و هشت نفر که در محاصره رودخانه بودند، رهاسازی شدند.
به گفته حاجیلری در مجموع به ۲۸ نفر در شهرستان بندرگز امدادرسانی شد.
معاون امداد و نجات جمعیت هلال احمر گلستان همچنین گفت: در شهرستان‌های آزادشهر و رامیان هم که بارش شدید باران سبب بسته شدن جاده خوش ییلاق به شاهرود و اولنگ به شاهرود شده بود که نیروهای امدادی این جمعیت، سرنشینان پنج خودرو را در گل و لای گیر کرده بودند، رهاسازی کردند.
وی بابیان اینکه در مجموع به ۲۰ نفر در این ۲ شهرستان امداد رسانی شد، افزود: در روستای «قورچای» هم تعدادی از اهالی نیازمند دریافت خدمات امدادی شدند که نیروها هلال احمر درحال اسکان اضطراری آنها هستند.
حاجیلری همچنین اضافه کرد: در شهرستان علی آباد کتول نیز بالا آمدن سطح آب رودخانه دهنه محمد آباد، نیروهای هلال احمر باحضور در منطقه مردم را برای دور شدن از حاشیه رودخانه‌ها و توصیه‌های پیشگیرانه هدایت کردند.
به گفته وی، بارش شدید باران عصر ۲۹ مرداد همچنین در روستای «قوچمراد» بخش مرکزی گنبدکاووس به سقف یک واحد مسکونی خسارت زد که توسط نیروهای هلال احمر امداد رسانی شدند.
همچنین مدیرکل مدیریت بحران استانداری گلستان هم به خبرنگار ایرنا، گفت: جمع‌بندی خسارت بارش شدید عصر و شامگاه گذشته باران در مناطق شرق و غرب استان با حضور کارشناسان و تیم‌های ارزیاب در حال انجام است.
نعمت‌الله حاجی‌زاده اظهار کرد: بارش‌های نقطه‌ای باران باعث بروز خسارت به بخش‌های مختلف از جمله راه، ابنیه‌های مسیرهای جاده‌ای، زمین‌های کشاورزی و برخی خانه‌ها در شهر و روستاهای استان شد.
وی بیان کرد: فرم ارزیابی میزان خسارات احتمالی وارده به فرمانداری‌ها ارسال شده تا نسبت به برآورد اولیه و جمع‌بندی اقدام کنند که به احتمال فراوان تا ۷۲ ساعت آینده نتایج این ارزیابی اعلام خواهد شد.
اگرچه بارش شدید و رگباری باران عصر و شامگاه ۲۹ مردادماه به ابنبه و زیرساخت‌های برخی شهرستان‌های استان گلستان خسارت وارد کرد اما به نظر می‌رسد این خسارات در مقایسه با بارش‌های سیل آسای قبلی قابل توجه نباشد.
انجام اقدامات آبخیزداری و لایروبی رودخانه‌ها و نیز مقاوم سازی خانه‌های مسکونی در مناطق روستایی پس از سیل ۱۳۹۸ در گلستان و سرعت بخشیدن به این اقدامات در دولت سیزدهم از دلائل اصلی در کاهش خسارات بارش های سیل آسای روز گذشته در این استان بود.
استان گلستان حدود ۲ میلیون نفر جمعیت دارد که نیمی از آنها درهفت شهرستان واقع در شرق آن سکونت دارند.
نظر شما