حواشی ازدواج سلبریتی‌ها ناشی از سندرم آرزومندی در افراد جامعه است

امان الله باطنی روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: این حواشی و مشاهدات اجتماعی که در شبکه های مجازی استان و کشور به طور پیوسته در حال انتشار است را نمی توان هیستری جمعی (Hystérie collective) به معنای برانگیختگی عمومی یا نوعی اختلال تبدیلی تلقی کرد که در اثر شایعه،ترس، توهم و تهدید مشترک در گروهی از جامعه سرایت پیدا می‌کند و افراد همزمان تحت یک محرک تنش زا واقع می شوند.

وی با بیان اینکه این مسئله فراتر از هسیتری جمعی است، افزود: به تعبیر"بیهقی" انسان متشکل از سه قُوه خِرد، خشم و آرزوست که در این میان خشم و آرزو پیوند عمیقی با هم دارند و ریشه بسیاری از رفتارهای انسان در این واقعیت نهفته است.

باطنی ادامه داد: بر اساس نظریه های روانشناسی اجتماعی در کتاب "ناکامی و پرخاشگری" اثر "دالرد و میلر" ، پرخاشگری همیشه نتیجه ناکامی است و همچنین وجود ناکامی منجر به گونه ای پرخاشگری می‌شود.

وی با بیان اینکه هرچه خِرد در تنگنا قرار بگیرد؛ سهم خشم و آرزو بیشتر خواهد شد، افزود: این مسئله اکنون در جامعه ایرانی نمود بیشتری دارد همانطور که در سال گذشته ۵۸۶ هزار و ۲۸۳ مصدوم نزاع‌های خیابانی و خانگی به مراکز پزشکی قانونی سراسر کشور مراجعه کرده اند که از این تعداد، ۳۹۱ هزار و ۶۲۵ نفر مرد و ۱۹۴ هزار و ۶۵۸ نفر زن بوده اند.

وی گفت: نمود آرزو آنجاست که شاهد سندرم پرستش سلبریتی (Celebrity worship syndrome) به عنوان یک اختلال وسواسی اعتیاد آور هستیم که در آن افراد جامعه بیش از اندازه درگیر و علاقه‌مند به جزئیات زندگی شخصی و کاری یک شخص مشهور شده اند .

پژوهشگر اجتماعی افزود: روانشناسان معتقدند بسیاری از افراد به علت ناکامی‌های زندگی شخصی، آرزوهای خود را در سلبریتی‌ها جستجو می‌کنند و سلبریتی‌ها، حکم آرزوهای تحقق یافته این افراد را دارند.

وی به آمار تجرد و تجرد قطعی به ویژه در میان زنان اشاره و بیان کرد: طی یک دهه نرخ تجرد قطعی زنان از ۱.۸ درصد به سه درصد رسیده و تقریبا ۲ برابر شده است.

باطنی اضافه کرد: از طرفی در سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ ، حدود ۳۶ درصد ازدواج ها کاهش یافته در حالی که طلاق ها ۲۸ درصد افزایش یافته و این آمار هولناکی است که می تواند هم روی خشم جامعه و آمار نزاع خیابانی اثر بگذارد و هم آرزومندی را در جامعه بخصوص در میان زنان و دختران به شدت افزایش دهد.

این پژوهشگر اجتماعی گفت: فارغ از هیاهوی رسانه ای برای رونق اقتصادِ توجه (Attention Economy) در این مقوله، پرستش سلبریتی و تشدید آن در هنگام ازدواج ناشی از سندرم آرزومندی است که باید جامعه شناسان آن را فراتر از یک هیستری جمعی دریابند، اگرچه در نظر سنجی که وزارت ورزش و جوانان در سال ۱۳۹۹ انجام داده بود ۳۳ درصد جوانان به رغم در نظر داشتن فرد مناسب و فراهم بودن شرایط اقتصادی میل به ازدواج نداشته اند.

باطنی با بیان اینکه نبود تمایل به ازدواج را می توان بر اساس نظریه آستانه تحمل تمدنی 'نوربرت الیاس' نتیجه آرزومندی دانست، افزود: در نظر سنجی وزارت ورزش و جوانان، ۳۴.۹ درصد به دلیل هزینه های بالای ازدواج و ۳۰ درصد نیز به دلیل نبود شغل هنوز ازدواج نکرده بودند.

وی هشدار داد: این آرزومندی علاوه بر دامن زدن به سندرم پرستش سلبریتی و یا افزایش آمار نزاع خیابانی بخصوص در میان زنان ، نشانه های خود را در افزایش تصاعدی آمار مهاجرت نیز نمایان می کند؛ از این رو سیاستگذارانِ اجتماعی باید معضل آرزومندی جامعه را دریابند و برای آن چاره اندیشی کنند.

به گزارش ایرنا و بر مبنای پژوهش های اجتماعی پنج درصد نوجوانان احساس می کنند رابطه شخصی با یک سلبریتی دارند و گاهی اوقات خود را در جایگاه همسر او می‌بینند. این نوجوانان بیشتر در معرض خطر افسردگی و اضطراب قرار دارند و گاهی به دلیل ازدواج سلبریتی مورد علاقه‌شان ممکن است دست به اقدامات خطرناکی مثل خودکشی بزنند.