مزیت‌ها و ظرفیت‌های سیستان و بلوچستان در توسعه مراودات اقتصادی با پاکستان

به گزارش ایرنا سیستان بلوچستان با کشور پاکستان ۹۳۲ کیلومتر مرز مشترک زمینی دارد که ۷۸ درصد کل مرزهای خشکی استان را در بر می‌گیرد ضمن اینکه سیستان و بلوچستان، تنها استان کشور است که با پاکستان مرز مشترک دارد.

تعداد ۱۰ شهرستان سیستان و بلوچستان از مجموع ۲۶ شهرستان با جمعیتی حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر هم مرز با کشور پاکستان هستند که نیمی از جمعیت استان را تشکیل می‌دهد.
تنها مسیر دسترسی کشور پاکستان با جمهوری اسلامی ایران از طریق استان سیستان و بلوچستان است که این خود ظرفیت بی نظیری را در زمینه توسعه مراودات اقتصادی فراهم کرده است.

استان سیستان و بلوچستان مهمترین مسیر ترانزیتی کشور پاکستان با کشورهای آسیای میانه و اروپا محسوب می‌شود. قرابت‌های فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و قومی بین مردم ساکن در دو طرف مرز ایران و پاکستان بسیار قوی است.
ذائقه مردم پاکستان با کالاها و مواد غذایی تولید شده در جمهوری اسلامی ایران سازگاری کامل دارد. تنوع اقلام خوراکی به این کشور بخوبی این مطلب را نشان می‌دهد.

سیستان و بلوچستان دارای ۹ بازارچه مرزی با کشور پاکستان شامل ۶ بازارچه رسمی میرجاوه، کوهک، جالق، پیشین، ریمدان و پسابندر و سه بازارچه غیر رسمی میرجاوه، جالق، و میل ۱۶۰ استمیرجاوه به عنوان یکی از مبادی مجاز زمینی جمهوری اسلامی ایران، دارای قدمتی طولانی است ( دومین مرز مجاز کشور از لحاظ تاریخ بازگشایی ) و سال‌هاست که در زمینه کالا و مسافر به صورت واردات، صادرات، ترانزیت ورودی و ترانزیت خروجی کالا و همچنین ورود و خروج و ترانزیت ورودی و ترانزیت خروجی مسافر فعالیت دارد. این مرز سالیان طولانی تنها مرز رسمی جمهوری اسلامی ایران با کشور پاکستان بوده است.

پایانه مرزی میرجاوه در مرز مشترک جمهوری اسلامی ایران و پاکستان قرار گرفته و قدیمی ترین مرز رسمی سیستان و بلوچستان است.

با افزایش روز افزون جمعیت و تردد میان کشورها، فزونی میل به سفر افزایش حجم و تنوع کالاهای تجاری و تنوع روش‌های حمل و نقل و گسترش ناوگان‌های حمل ونقل زمینی و شیوه‌های نوین عملیاتی، وضع قوانین و مقررات برای تردد مسافران و کالاهای تجاری از مرزها ضرورت پیدا کرد، تحولات یاد شده و نیازهای روزافزون و نیز اجرای مقررات و قوانین جدید موجب شد تا دروازه‌ها شکل امروزی تری پیدا کنند، از همین رو بنا به نیاز امروز، پایانه ها احداث شدند.
سیستان و بلوچستان به دلیل همجواری با کشور پاکستان، مبادلات تجاری و بازرگانی قابل توجهی با این کشور دارد.
استان سیستان و بلوچستان دارای سه پایانه مرزی با کشور پاکستان شامل میرجاوه، پیشین و ریمدان و است که بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها نقش مهمی در توسعه اقتصادی و افزایش مبادلات تجاری با این کشور دارد.
یکی از زیرشاخه‌های اصلی مزیت تجارت و ترانزیت در سیستان و بلوچستان همسایگی این استان با کشور پاکستان است کشوری که با رویکرد اقتصاد باز در سال‌های اخیر فرایند روبه رشد و موقعیت مناسبی برای مبادلات تجاری داشته است.

کشورمان هم از زمان‌های دور از طریق مرزهای شرقی خود یکی از بزرگترین و مهمترین گذرگاه‌های تجاری جهان بوده گذرگاهی که همراه با بازار بکر، قرابت‌های اجتماعی، دینی و فرهنگی با مردمان کشور دوست و همسایه پاکستان است این خطه جغرافیایی را همواره از نقاط مورد توجه برای تجارت ایران تبدیل کرده است.

راهکارهای اجرایی جهت فعال شدن بازارچه‌های مشترک مرزی با پاکستان و افغانستان

مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: اعمال رویه فعالیت بازارچه‌های خرده فروشی به گونه‌ای که فروش در بازارچه مشمول هیچ گونه عوارضی نباشد و خرید به قصد ورود به کشور هم صرفاً مشمول تعرفه قانونی گمرکی با معافیت کامل از سود بازرگانی بوده و هیچ گونه ضوابط تعهد آور دیگری اعمال نشود.

مجتبی شجاعی بیان کرد: اعتبار لازم برای ایجاد زیرساخت‌ها در بازارچه های مرزی جدید و تکمیل زیرساخت‌ها در سایر بازارچه‌های مرزی تامین شود.
وی بیان کرد: کاهش تعرفه و یا برقراری تعرفه ترجیحی در مورد کالاهای مزیت دار و به حداقل رساندن سختگیری های قرنطینه‌ای برای ورود برخی محصولات برای مبادلات تجاری با افغانستان و اصلاح تعرفه‌های ترجیحی با پاکستان باید در دستورکار باشد.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان گفت: کاهش حقوق گمرکی و ارائه تعرفه‌های ترجیحی برای انجام صادرات و واردات از بازارچه‌های مرزی به منظور ترغیب طرف‌های مقابل جهت بازگشایی بازارچه‌های مرزی بسیار مهم است.
وی اظهارداشت: کمک به پیله وران و شرکت‌های تعاونی مرزنشین جهت رفع تعهدات ارزی از طریق واردات از سایر بازارچه‌های مرزی، حذف تعهدات ارزی بر صادرات پیله وران به میزان ۱۰۰ هزار دلار،اجازه فعالیت دارندگان کارت بازرگانی، کارخانجات و واحدهای تولیدی بومی در بازارچه‌های مرزی و ابلاغ و تخصیص ۱۰۰ درصد اعتبارات بازارچه‌های مرزی در سرفصل اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و اعتبارات هزینه‌ای به میزان درآمد وصولی، نقش مهمی در رونق تجارت با افغانستان و پاکستان از طریق بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان است.

شجاعی تصریح کرد: درآمد بازارچه‌های مرزی از ردیف درآمدهای عمومی دولت به عنوان ردیف درآمدی اختصاصی استانها در بودجه‌های سنواتی تغییر و نحوه هزینه کرد متناسب با درآمد وصولی در قانون پیش بینی شود.
وی ادامه داد: تسهیل در صدور برخی مجوزها برای توسعه مبادلات تجاری از طریق بازارچه‌ها از جمله امکان واردات اقلام مجاز از طریق کارت پیله وری از سایر بازارچه‌های مرزی و مبادی رسمی کشور از طریق ثبت آماری،همکاری و کمک وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفظ نباتات جهت استقرار قرنطینه نباتی و گیاهی در بازارچه‌های مرزی جهت تسهیل در واردات برخی اقلام و کالاهای کشاورزی و همچنین نهاده‌های دامی از کشورهای همسایه با اعمال تعرفه‌های ترجیحی و تسهیل فرآیند صادرات،رفع مشکل ناهماهنگی سامانه گمرک – سامانه جامع تجارت و بانک مرکزی در رفع تعهدات ارزی پیله وران علیرغم انجام واردات در مقابل صادرات و تسهیل و تسریع در انجام امور کنسولی و صدور ویزای حداقل یکساله و اقامت برای فعالان اقتصادی کشورهای همسایه در استان از سوی وزارت امورخارجه نقش مهمی در توسعه تجارت از طریق بازارچه‌های مرزی دارد.

مزیت‌های راه‌اندازی پایانه مرزی پیشین
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان گفت: ایجاد مرز رسمی در پیشین، منافع فراوانی برای کشور و توسعه مراودات اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با کشور پاکستان خواهد داشت.
وی بیان کرد: ایجاد مرز رسمی زمینی در پیشین با توجه به وجود زیرساخت‌های حمل و نقلی مناسب در کشور پاکستان تا بزرگترین ایالت‌های این کشور در شرق و قطب‌های اقتصادی همچون کراچی و لاهور، دسترسی آسان به این مناطق را هموار خواهد ساخت.
شجاعی تصریح کرد: شبکه‌های حمل و نقل ریلی و جاده‌ای در شرق پاکستان در ایالت‌های سند و پنجاب بی نظیر است.

وی ادامه داد: کراچی مهمترین مرکز اقتصادی پاکستان است که نزدیک ترین و هموارترین راه دسترسی به آن از طریق مرز ریمدان و پیشین خواهد بود.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان گفت: هم‌اینک جاده ساحلی مکران در پاکستان، به طور کامل مسیر کراچی- ریمدان را تحت پوشش قرار داده ضمن اینکه مرز پیشین نیز به این بزرگراه دسترسی دارد.

۲ مرز ریمدان و پیشین می‌توانند به عنوان دروازه چابهار به شرق پاکستان از یک طرف و کشورهای افغانستان و آسیای میانه از طرف دیگر تلقی شود

وی بیان کرد:مرزهای پیشین و ریمدان هم به عنوان یک مسیر امن برای زوار و هم برای رونق گردشگری جنوب شرق کشور، استان و چابهار بسیار مفید خواهد بود.
شجاعی تصریح کرد: بر اساس هدف گذاری‌های انجام شده و تفاهم نامه نوزدهمین اجلاس مشترک اقتصادی ایران و پاکستان؛ افزایش مبادلات بین دو کشور تا سطح پنج میلیارد دلار تا چند سال آینده برنامه ریزی شده است.
وی ادامه داد: این حجم از مبادلات تنها از طریق یک مرز ( درحال حاضر میرجاوه) و تنها با یک ایالت ( بلوچستان پاکستان) نمی‌تواند محقق شود.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان گفت: مرزهای پیشین صرفاً به عنوان مرز ورودی کالاهای کشور پاکستان یا سایر کشورها مطرح نیست؛ این مرز به همراه مرز ریمدان می‌تواند مرز خروجی و صادراتی قوی برای جمهوری اسلامی ایران تلقی شود و محرکی برای راه اندازی واحدهای تولیدی در بندر چابهار بویژه منطقه آزاد چابهار باشد.
وی بیان کرد: با توجه به آغاز پروژه های پتروشیمی چابهار و ایرانشهر و تبدیل منطقه به قطب سوم پتروشیمی کشور، ریمدان و پیشین می توانند به عنوان مسیری ارزان، سریع و ایمن برای حمل و صادرات فرآورده های تولیدی مجتمع پتروشیمی چابهار به بازار کشورهای پاکستان چین و هندوستان(در صورت رفع مشکلات بین هند و پاکستان) مطرح است.
گردد.