فرهاد سرخوش روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگاران با اعلام اینکه تمامی وظایف ستاد احیای دریاچه ارومیه به مرکز آینده پژوهی واگذار می‌شود، گفت: این مرکز در بحث احیای دریاچه ارومیه فعال بوده و وظیفه رصد استان‌های حوضه دریاچه ارومیه برای پیشبرد اهداف احیا را برعهده دارد.
وی ادامه داد: محل این مرکز آینده‌پژوهی در ۲۵ کیلومتری ارومیه و در مسیر دریاچه ارومیه در حال احداث است که تا ماه‌های آینده به بهره برداری خواهد رسید.
رییس دفتر استان‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه با اعلام اینکه طرح‌های مهم انتقال آب به دریاچه ارومیه تا پایان سال و همزمان با حضور رییس جمهوری افتتاح می‌شود، بیان کرد: اقدامات دولت تدبیر و امید سبب تثبیت و جان گرفتن نگین آبی آذربایجان شده است و این دریاچه تا سال ۱۴۰۶ به طور کامل احیا و به تراز اکولوژیک می‌رسد.
هیچ سدی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه احداث نمی‌شود
رییس دفتر استان‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به برخی اخبار منتشر شده در رسانه‌ها برای آغاز مجدد سد سازی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه گفت: هیچ سدی در این منطقه احداث نخواهد شد.
وی ادامه داد: معتقدیم یکی از دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه سد سازی غیر اصولی و عدم اختصاص حق آبه دریاچه ارومیه است که ستاد احیا حساس به این موضوع بوده و موارد لازم را در این خصوص با جدیت پیگیری می کند.
آبگذر دریاچه ارومیه احداث می‌شود
وی با بیان اینکه خاکریز ایجاد شده در دریاچه برای عبور و مرور خودروها هم اکنون به یک بحران زیست محیطی در احیای این نگین فیروزه‌ای تبدیل شده، گفت: آبگذر چرخش آب از جنوب به شمال دریاچه احداث می‌شود.
سرخوش با اشاره به اینکه خاکریز دریاچه ارومیه مانع از چرخش آب از جنب دریاچه به سمت شمال آن می‌شود، اظهار داشت: این خاکریز مانعی برای سیستم چرخشی اکوسیستمی محسوب می‌شود.
وی با اشاره به اینکه خاکریز دریاچه ارومیه باعث می‌شود تا درصد نمک و رسوب دریاچه ارومیه در شمال و جنوب همگن نباشد، افزود: رفع این مشکل در اولویت وزارت راه قرار گرفته و به زودی عملیاتی می‌شود.
رییس دفتر استان‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه با اعلام اینکه آزمایش لازم حفاری برای آغاز احیای سیستم چرخشی اکوسیستمی در دریاچه ارومیه آغاز شده است، افزود: آبگذری در سه کیلومتری ایست بازرسی دریاچه ارومیه ایجاد می‌شود.
وی عنوان کرد: ۵۰ درصد از اعتبارات احداث این آبگذر را ستاد احیای دریاچه ارومیه متقبل شده تا این طرح به سرعت توسط وزارت راه آغاز شده و به اتمام برسد.
سرخوش با اعلام اینکه هنوز میزان اعتبار لازم برای ایجاد آبگذر دریاچه ارومیه به ستاد احیای اعلام نشده، گفت: در همین راستا و برای آغاز هرچه سریعتر این طرح، ستاد احیا در مرحله نخست ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار به احداث آبگذر دریاچه ارومیه اختصاص می‌دهد.
وی ادامه داد: به دلیل توجه دولت تدبیر و امید، هیچ کمبودی در اختصاص اعتبار برای اتمام این طرح وجود ندارد.
هزینه‌کرد ۲۷۵۰ میلیارد ریالی در طرح‌های کشاورزی برای احیای دریاچه
مدیرکل جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی نیز در این نشست گفت: از آغاز فعالیت این ستاد تاکنون بیش از ۲ هزار و ۷۵۰ میلیارد ریال در حوزه کشاورزی برای مدیریت مصرف آب و کمک به احیای دریاچه ارومیه هزینه شده است.
پرویز جلیلی با بیان اینکه این مقدار اعتبار در چهار حوزه آب و خاک، زراعت، ترویج و باغبانی هزینه شده، اظهار داشت: هرچند طرح‌های مهم انتقال آب به دریاچه ارومیه در مراحل پایانی هستند و هنوز به بهره برداری نرسیده‌اند ولی تاثیر سایر اقدامات را می‌توان امروز به وضوح در جان گرفتن دریاچه ارومیه دید.
وی با بیان اینکه طبق آمار میزان مصرف آب کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ۴۰ درصد کاهش یافته است، گفت: احیای دریاچه ارومیه نیازمند همکاری و همدلی همه‌جانبه است.
وی با قدردانی از روستاییان در حمایت از طرح‌های کشاورزی ستاد احیای دریاچه ارومیه، بیان کرد: این ستاد در کنار احیای نگین آبی آذربایجان در تلاش برای ارتقای وضعیت معیشت کشاورزان است.
مدیرکل جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی توسعه روش‌های نوین آبیاری، انتقال آب با لوله، تهیه کاداستر اراضی و مطالعه و اجرای شبکه فرعی آبیاری و زهکشی را از مهمترین طرح‌های ستاد احیا دانست.
وی با بیان اینکه طرح‌های ستاد احیای منجر به صرفه جویی در مصرف بیش از ۵۵۸ میلیون مترمکعب آب شده است، افزود: ۲۳۰ میلیون متر مکعب آب از طریق استفاده از فنون علمی و فنی و ۳۲۸ میلیون متر مکعب از محل کاهش دریافت از محل سدهای استان در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بوده‌است.
جلیلی درباره محصولات کشاورزی تولیدی در آذربایجان غربی گفت: این استان ۸۳۰ هزار هکتار اراضی قابل کشت دارد که ۴۰۰ هزار هکتار اراضی دیم و ۳۱۰ هزار هکتار اراضی آبی و ۱۲۰ هزار هکتار باغات است که ۴۶ نوع محصول در این اراضی تولید می شود.
وی ادامه داد: آذربایجان‌غربی با تجهیز یک‌هزار هکتار از اراضی کشاورزی خود به شیوه آبیاری نوین در فروردین و اردیبهشت سال ۱۳۹۹، استان پیشتاز کشور در این عرصه شد و تاکنون نیز یک‌هزار و ۳۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی منطقه در سال جاری به این شیوه های نوآورانه تجهیز شده‌است.
وی با اشاره به اینکه از مجموع اراضی کشاورزی استان ۲۶۵ هزار هکتار برای اجرای طرح های آبیاری نوین مستعد هستند، اظهار داشت: ۶۶ هزار هکتار آن به شیوه های نوین آبیاری در کشاورزی تجهیز شده‌است.
مطالعات بهره‌برداری از آرتمیای دریاچه ارومیه آغاز شد
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی نیز در این نشست در پاسخ به مغفول ماندن بهره برداری از آرتمیای دریاچه ارومیه و جلوگیری از خروج سالانه چندین میلیون دلار ارز از کشور، گفت: سال گذشته با افزایش تراز دریاچه ارومیه شاهد رشد چشم گیر آرتمیا در دریاچه بودیم که امید به احیای این جاندار ریز را دوباره زنده کرد.
مهران نظری ادامه داد: مطالعات چگونگی بهره‌برداری از آرتمیا در دریاچه ارومیه به زودی آغاز می‌شود.
وی با اعلام اینکه دریاچه ارومیه توان بی‌نیاز کردن کشور از آرتمیای وارداتی را دارد، اظهار داشت: دریاچه ارومیه یک منبع غنی آرتمیاست که در صورت بهره برداری اصولی می‌توان آن را صادر و برای کشور ارز آوری داشت.
وی با اشاره به نقش دریاچه ارومیه در تعدیل آب و هوا بیان کرد: سازمان محیط زیست جدا از وظایف قانونی، تلاش برای احیای دریاچه ارومیه را رسالت ذاتی خود می‌داند.
لایروبی ۴۱۴ کیلومتر از انهار و رودخانه‌های منتهی به دریاچه
معاون بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی نیز در این جلسه با بیان اینکه از آغاز به کار ستاد احیای تاکنون بیش از ۴۱۴ کیلومتر از انهار و رودخانه‌های منتهی به دریاچه لایروبی شده است، گفت: از این مقدار ۲۹۰ کیلومتر لایروبی مختص انهار و ۱۲۴ کیلومتر نیز مختص رودخانه‌ها بوده است.
یاسر رهبردین در رابطه با لایروبی رودخانه‌ها بیان کرد: ۱۳.۵ کیلومتر از رودخانه سیمینه رود، ۱۲ کیلومتر از رودخانه مهابادچای، ۱۹.۵ کیلومتر از رودخانه گدارچای، ۲۹ کیلومتر از رودخانه باراندوز چای، ۱۳ کیلومتر از رودخانه زولاچای، ۱۲ کیلومتر از رودخانه کانی رش، و ۲۵ کیلومتر از محل اتصال زرینه رودو سیمینه رود به پیکره دریاچه ارومیه از جمله اهم اقدامات ستاد احیا در لایروبی رودخانه‌ها بوده است.
وی لایروبی ۱۳۷ کیلومتر از انهار در شهرستان ارومیه، ۵۱ کیلومتر در نوشین شهر، ۳۱ کیلومتر در میاندوآب، ۳۰ کیلومتر در شاهین دژ، ۱۰ کیلومتر در نقده، ۲۱ کیلومتر در مهاباد و ۱۰ کیلومتر در سلماس را از جمله مهمترین لایروبی‌های انجام شده بر روی انهار حوضه آبریز دریاچه ارومیه در آذربایجان‌غربی عنوان کرد.
به گزارش ایرنا، در این جلسه بحث صیانت از آب خط انتقال آب از سد کانی سیب به دریاچه ارومیه مورد بحث قرار گرفت که مقرر شد جلسه‌ای جداگانه مختص این موضوع برگزار شود.
کمترین میزان آب دریاچه ارومیه در سال ۱۳۹۳ یعنی یک سال قبل از آغاز کار عملی ستاد احیای دریاچه ارومیه با ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب به ثبت رسید که با نگاه بلند دولت تدبیر و امید هم اکنون میزان آب این دریاچه به بیش از چهار میلیارد مترمکعب رسیده که نزدیک به هشت برابر افزایش داشته است.
با وجود این افزایش نسبی تراز، نمودار تغییرات ۳۰ ساله دریاچه ارومیه بر پایه داده‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد که این دریاچه هنوز با روزهای خوب خود فاصله زیادی دارد و افزایش بارش‌ها و استفاده بهینه از منابع آبی بر اساس سیاست‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه می‌تواند ضمن ادامه روند افزایش تراز آب این دریاچه، به احیای کامل آن بینجامد.
قبل از تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه تراز این حوزه آبی بسته سالانه به طور متوسط ۴۰ سانتی‌متر کاهش می‌یافت اما در سایه اقدامات دولت تدبیر و امید، روند خشک شدن آن متوقف شد.
هرچند تراز یک‌هزار و ۲۷۴ متر به عنوان ارتفاع اکولوژیک دریاچه ارومیه اعلام شده ولی این دریاچه در تراز یک‌هزار و ۲۷۲ متر هم شرایط مطلوب خواهد داشت و بیش از ۹۵ درصد کانون‌های ریزگرد آن رفع خواهد شد.
دریاچه ارومیه در قالب طرح‌های ستاد احیا قرار است ظرف مدت ۱۰ سال /از ۱۳۹۴/ به تراز اکولوژیک خود برسد که حدود یک‌ونیم تا ۲ سال از برنامه عقب است؛ این دریاچه از اواسط دهه ۱۳۸۰ شروع به خشک شدن کرد و بنا بر آمار بین‌المللی تا سال ۲۰۱۵ میلادی حدود ۸۰ درصد از مساحت آن خشک شد.
نظر شما