اعتياد آسيبي كه دامنه آن همه سيستم اجتماعي را در بر مي گيرد

طبق آمار ارائه شده از سوي برخي مراكز پژوهشي؛ 22.8 درصد از عوامل اعتياد را كنجكاوي ، 18.4 درصد را لذت طلبي ، 14 درصد را تلاش براي رفع مشكلات روحي ، 13.2 درصد را تفريح و 5.1 درصد را دوست معتاد تشكيل مي دهند.

به گزارش ايرنا، به استناد اين آمار بسياري از روي كنجكاوي ، لذت طلبي و يا با هدف رفع مشكلات روحي به مصرف مواد روي مي آورند و با توجه به اثرات شديد جسمي و روحي مواد مخدر ديگر قادر به رهايي از آن نيستند.

البته بسياري از افرادي كه خود گرفتار بلاي اعتياد شده اند تاثير مسائل و مشكلات روحي و عدم توانايي فرد براي مقابله با آنها را در گرايش به اعتياد نخستين عامل مي دانند.

علت اعتياد هرچه باشد فرد در نهايت به دامي مي افتد كه بيرون آمدن از آن به قيمت از دست رفتن همه چيز از سلامتي فرد گرفته تا خانواده و شغل و ثروت تمام مي شود و آنقدر سخت و زمان بر و هزينه بر است كه نه تنها عمر فرد بلكه خانواده به پاي آن هدر مي رود.



* حتي يك بار تجربه ممنوع

مدير مركز مشاوره بيماري هاي رفتاري انزلي معتقد است شايد كسب تجربه در بسياري زمينه ها به نفع فرد باشد اما مصرف مواد مخدر از معدود مواردي است كه حتي يك بار تجربه آن مي تواند فرد را براي همه عمر در دام اعتياد گرفتار كند.

دكتر رامين محمدي تصريح كرد : تحقيقات دانشمندان روي اثرات قرص اكس و متامفتامين روي مغز نشان مي دهد كه تاثير مصرف بي رويه اين قرص بسيار شبيه اثر تصادف رو در رو با يك خودرو از لحاظ شدت صدمه مغزي است.

وي نيز مانند تمام خبرگان و كارشناسان ، پيشگيري از اعتياد را بهتر از درمان و موثرترين و مهمترين گام در راستاي مقابله با اين معضل و بحران اجتماعي مي داند.

دكتر محمدي با اذعان به اينكه 2.8 درصد جمعيت بالاي 15 سال كشور دچار سوء مصرف مواد هستند كه اين بالاترين آمار مصرف مواد مخدر در دنياست، متذكر شد : با توجه به اينكه در مسير ترانزيت و در معرض تهديد شديد مواد مخدر قرار داريم بايد با جديت و برنامه در پيشگيري تلاش كنيم.

وي علاوه بر نقش بازدارنده نيروهاي انتظامي براي جلوگيري از ورود مواد به داخل كشور نقش والدين و متوليان آموزش جامعه در پيشگيري از اعتياد را اساسي خواند.

وي خاطرنشان كرد : والدين بايد با آگاهي از اصول پرورش صحيح فرزندان ارتباط نزديك و دوستانه اي با آنها داشته باشند.

دكتر محمدي با بيان اين كه اغلب افراد معتاد در سنين نوجواني و جواني دوره سربازي با مواد مخدر آشنا مي شوند اظهار كرد : در وهله نخست والدين و نهادهاي آموزشي بايد مهارتهاي لازم براي زندگي را به كودكان ، نوجوانان و حتي جوانان بياموزند.

وي تاكيد كرد : والدين بايد با فرزندانشان ارتباط خوب و دوستانه اي برقرار كنند ، به صحبت فرزندانشان گوش كنند ، واقع بين باشند مسائل را نه بيش از اندازه بي اهميت تلقي نه بزرگ نمايي كنند و آنها را براي ورود به جامعه و مقابله با انواع مسائل آماده كنند.

وي متذكر شد : والدين و نهادهاي مسئول بايد مهارتهاي زندگي به ويژه توانايي نه گفتن ، مهارت تصميم گيري ، حل مشكلات و دوست يابي را به فرزندانشان بياموزند.

دكتر محمدي اطلاع رساني به والدين در خصوص انواع مواد مخدر ، نحوه مصرف ، علل و عوامل شروع اعتياد، علايم و عوارض مصرف مواد مخدر را براي پيشگيري ضروري دانست.

وي اطلاع رساني صحيح و مستمر از طريق رسانه هاي عمومي به ويژه صدا و سيما ، برگزاري دوره هاي آموزش خانواده در مدارس ، توسط كارشناسان خبره بهزيستي و دانشگاه علوم پزشكي را در مهار اين بحران بسيار تاثيرگذار خواند.

مدير مركز مشاوره بيماري هاي رفتاري انزلي ايجاد جامعه اي سالم و تنش زدايي از جامعه براي ايجاد محيطي با نشاط و سالم براي زندگي را نيز در پيشگيري از اعتياد موثر عنوان كرد.



* نا آگاهي از اثرات مخرب مخدرهاي صنعتي

امين حق ره مشاور و مددكار اجتماعي مي گويد : پشت قضيه اعتياد اغلب يك تجربه بسيار ناخوشايند و يا مسئله و مشكل روحي رواني نهفته است.

وي افزود : حكايت اعتياد مثل خارش جاي زخم است؛ مي دانيم اگر به خاراندن جاي زخم يا آبله ادامه دهيم وضع زخم بدتر و جايش ماندگار مي شود اما شيريني لحظه خارش فرد را به انجام آن وامي دارد.

وي خاطرنشان كرد : برخي افراد نيز اثرات مخرب و اعتياد آور داروهاي روانگردان و مخدرهاي صنعتي را نمي دانند و به غلط از آن براي لاغري ، بالا بردن حافظه و يا افزايش برخي توانايي ها استفاده مي كنند.

حق ره افزود : در بعضي افراد گرايش به مواد مخدر نوعي خودزني و خود آزاري است به اين معني كه بحران روحي فرد آنقدر شديد است كه مصرف مي كند تا بي خيال دنيا شود.

به اعتقاد اين كارشناس ، پذيرش واقعيت نخستين گام براي مقابله با معضل اعتياد است.

وي متذكر شد : نكته مهم تاثيرگذار ديگر عرضه و تقاضاست؛ يعني زماني كه عرضه بسيار و راحت و قاچاقچيان آدم هاي قدرتمندي هستند واضح است كه بايد انتظار شيوع اين مشكل را داشت.

حق ره با اشاره به اينكه نگاهي به آمار كشفيات حيرت انگيز است متذكر شد : اين تنها مشتي از خروار است.

وي با اشاره به اينكه اعتياد نه فقط معضل ما بلكه مشكل كشورهاي پيشرفته نيز هست تصريح كرد : بايد واقع بين باشيم ، پيشگيري را بعنوان گام نخست مورد توجه قرار داده و به جامعه اطلاعات درست از آمار افراد مبتلايان به اعتياد ارائه بدهيم.

اين كارشناس خاطرنشان كرد : اعتياد يك بحران اجتماعي است چرا كه هر خانواده اي كه مصرف كننده داشته باشد در واقع خانواده و محله و جامعه امنيت ندارند.

وي متذكر شد : افرادي كه خواهان مبارزه با اين معضل هستند، بايد آگاهي و اشراف خوبي در مورد مسئله و تاثير مواد مخدر بر فرد داشته باشند.

اين مشاور و مدكار اجتماعي با تاكيد بر لزوم فعاليت افراد متخصص در كلينيكهاي درمان اعتياد خاطرنشان كرد : تنها با متادون درماني نمي شود اعتياد فرد را از بين برد.

حق ره نيز با تاكيد بر اينكه جامعه بايد نخست راهكارهاي پيشگيرانه را براي مبارزه با اين معضل به كار گيرد تصريح كرد : براي كمك به درمان اعتياد خود دردكشيده ها مانند انجمن NA يا معتادان گمنام مي توانند براي رهايي از بند اعتياد كمك كنند.

به اعتقاد وي گروه درماني درصد موفقيت ترك اعتياد را بالا مي برد و بايد در دوره بحران همراه فرد در حال ترك باشيم و رهايش نكنيم.



* مصيبت جايگزين خلأ

يك معتاد نجات يافته توسط انجمن NA گفت : 20 سال مواد مخدر مصرف مي كردم و به روزي افتادم كه به مرگ خودم راضي بودم.

وي افزود : ابتدا مواد خلأ زندگيم را به ظاهر پر كرد اما انواع مصيبتها را جايگزين آن ساخت و در حالي كه از ترك اعتياد نوميد بودم با راهنمايي يكي از دوستان وارد انجمن شدم و با كمك همدردان خودم موفق به پاكي از اعتياد گشتم.

وي خاطرنشان كرد : در انجمن NA به روي همه باز است و گروه به فرد براي اعتياد كمك مي كند.



* اعتياد عامل اغلب جرايم

فرمانده نيروي انتظامي انزلي اغلب جرايم را مرتبط با مواد مخدر دانست و گفت : 65 درصد زندانيان به طور مستقيم يا غير مستقيم در اثر مواد مخدر دچار حبس شده اند.

سرهنگ هرمز عشقي اظهار كرد : هيچ قشري نمي تواند مطمئن باشد كه از تهديد مواد مخدر در امان است و در حاشيه امن به سر مي برد.

وي خاطرنشان كرد : معضل مواد ، يك تهديد جدي با عوامل مختلف فرهنگي، سياسي، اقتصادي و اجتماعي است و براي حل آن بايد همه دستگاه‌هاي مذكور مشاركت داشته باشند نه اين كه تنها از نيروي انتظامي توقع برخورد داشته باشند.

همه مي دانند مصرف مواد تنها به اعتياد ختم نمي شود ، از دست دادن شغل و موقعيت اجتماعي ، اختلافات خانوادگي و پاشيده شدن بنيان خانواده ، ناهنجاري هاي اجتماعي ،وقوع جرايم و زندان، طلاق، بيكاري، كودكان بي سرپرست، فحشاء و بيماري هاي وخيم نظير ايدز از جمله اثرات ديگر اعتياد است.

بر اساس آمار ارائه شده از سوي رييس كميته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخيص مصلحت نظام؛ چهار ميليون مصرف كننده رسمي مواد مخدر در سال 90 در كشور وجود داشتند و 15 ميليون نفر در خانواده‌ها درگير فرد معتاد هستند.

هزينه هاي مبارزه با قاچاق مواد مخدر، زندان ، هزينه هاي درمان معتادان و درمان بيماري هاي ناشي از اعتياد ، از دست رفتن نيروي كار فعال كشور و شيوع ناهنجاري ها لطمه شديدي به كشور مي زند.

با توجه به تبعات اين بحران بزرگ جهاني، متوليان بايد با آموزش و برنامه ريزي هاي اصولي در بخش هاي مختلف اقتصادي ، اجتماعي ، اطلاع رساني مستمر و موثر در خصوص اعتياد و تبعات منفي آن و تربيت و استفاده از مشاوران و روانشناسان زبده در مدارس و جامعه از اين معضل اجتماعي پيشگيري كنند.

و در خاتمه به قول شاعر آب اين رود به سرچشمه نمي گردد باز ، بهتر آن است كه غفلت نكنيم از آغاز!

گزارش از: گيتي بابايي

6030/6070