خاطرات یك خبرنگار/ تكیه كلام 'نیازاف' فقط هاشمی رفسنجانی بود

زمانی كه تركمنستان در سال 1370 استقلال یافت، نیازاف رییس جمهوری وقت این كشور به علت وضعیت وخیم اقتصادی كشورش از كشورهای مختلف كمك خواست اما بجز جمهوری اسلامی ایران كه در آن زمان آیت الله هاشمی رفسنجانی رییس جمهوری بود به این كشور تازه استقلال یافته كمك نكردند.
پس از درخواست كمك نیازاف، كامیون های ایرانی حامل آرد و گندم به سوی كشور تركمنستان سرازیر شد هرچند این كشور پولی برای پرداخت به ایران نداشت اما، آقای هاشمی اعلام كرد به جای پول، پنبه از این كشور وارد كند كه بعدها این محصول به كشورهای دیگر صادر شد.
دستور كمك آقای هاشمی به تركمنستان در حالی انجام شد كه این كشور بشدت دچار كمبودهای ارزاق عمومی شده بود و سیلوهای گندم این كشور پنج میلیون نفری تقریبا چیزی برای ارتزاق عموم مردم نداشت.
آقای هاشمی رفسنجانی تركمنستان را یك كشور مسلمان و همسایه می دانست و اظهار می كرد: طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران باید به كشورهای مسلمان كمك كنیم و به همین دلیل كمك‌های این چنینی انجام شد.
صفر مراد نیازاف هم این كمك ایران را تا زمان مرگش در همه نشست های مهم اعلام می كرد حتی در قالب قطعه شعری ضمن تاكید بر دوستی تاریخی و پایدار دو كشور از كمك های ایران به تركمن ها در سال های آغازین استقلال قدردانی كرده است.
در حقیقت نیازاف احساسات عمیق خودر را در قدردانی از كمك های ایران كه به دستور و درایت آقای رفسنجانی انجام شد در كتاب شعر' منیم روح بلند بهاریم ' كه برگردان آن 'بهار روحبخش من ' می باشد، آورده است.
در قطعه شعری كه در این كتاب با عنوان 'ایران و تركمنستان ' درج شده، آمده است : ' ایران و تركمنستان از آغاز پیدایش زمین همسایه نزدیك هم بوده و با همدیگر سال ها برجهان فرمانروایی كرده اند، آنها همیشه دوست و برادر بوده و حسن همجواری و دوستی در روابطشان حاكم بوده است.
این شعر ادامه دارد و در جایی می گوید: مهر و دوستی و محبت در خون دو ملت جاری است، به هنگام برافراشته شدن پرچم استقلال تركمنستان، رفسنجانی پیش از همه دست اخوت و برادری به تركمنستان داد و برادری خود را باتركمن ها به جهانیان ثابت كرد، در تمامی لحظات سخت از ملت ما حمایت كرد و زمانی كه با بحران آرد مواجه بودیم گندم های رفسنجانی به كمك ما رسید.
نیازاف در نشست های مختلف و در دیدار با مقامات كشورمان همچنان قدردان كمك های جمهوری اسلامی ایران بود و می گفت: تركمن ها در اوایل استقلال خود از شوروی با مشكلات بسیاری مواجه بودند كه برادارم رفسنجانی در این ایام سخت به كمك برادران تركمن خود شتافت.
رییس جمهوری تركمنستان تاكید می كرد كه تركمن ها تنها برای دو روز ذخیره گندم داشتند كه محموله های آرد ارسالی آقای رفسنجانی به این كشور رسید و از بروز قحطی و گرسنگی جلوگیری شد.
نیازاف هر زمان كه از ایران سخن می گفت دوران سخت اوایل استقلال و كمك مردم ایران به تركمن ها را یادآوری می كرد.
به هر حال روابط عمیق عشق آباد- تهران در زمان آیت الله هاشمی رفسنجانی و صفرمراد نیازاف دو رییس جمهوری فقید بنیانگذاری شد؛ زیرا كه در زمان این دو رییس جمهوری بود كه راه آهن سراسری مشهد - سرخس - تجن در 24 اردیبهشت 1375 با حضور سران 11 كشور منطقه و مقامات عالی رتبه 45 كشور جهان، مورد بهره‏برداری قرار گرفت.
با بهره‏برداری از این شبكه راه آهن، كشورهای آسیای مركزی به اقتصادی‏ترین و مناسب‏ترین راه برای مبادلات اقتصادی خود با خارج دست یافتند.
احداث این راه آهن و احیای مجدد جاده ابریشم كه با تدبیر آیت الله هاشمی رفسنجانی و نیازاف تحقق یافت، زمینه رونق اقتصادی و سیاسی این منطقه را فراهم كرد.
با احداث این شبكه راه آهن، مسیر حمل و نقل تجارت جهانی از 21 هزار كیلومتر راه آبی برای ارتباط بین شرق و غرب جهان به حدود 12 هزار كیلومتر راه زمینی كاهش یافت.
افتتاح این شبكه بزرگ خط آهن كشورهای شرق دور همانند چین و كشورهای آسیای مركزی، ایران و اروپای غربی را به یكدیگر پیوند می‏دهد.
همچنین در زمان این دو رییس جمهوری فقید بود كه قرارداد ساخت سد دوستی در سال 1373 رسما امضا شد و به همین دلیل نیازاف پس از گذشت 10 سال و در آستانه افتتاح رسمی آن از آیت الله هاشمی رفسنجانی خواسته بود تا در آیین افتتاح آن شركت كند.
ارادت رییس جمهوری فقید تركمنستان به آیت الله هاشمی رفسنجانی به حدی بود كه در ایام نوروز با وجود اینكه آقای هاشمی، رییس جمهوری نبودند همواره پیام های تبریك جداگانه به رییس تشخیص مصلحت نظام ارسال می كرد.
نیازاف می دانست كه آقای هاشمی رفسنجانی به هنگام ارسال گندم و آرد هیچ پیش شرطی را برای نیازاف تعیین نكرده بود و به همین دلیل از وی به عنوان برادر واقعی یاد می كرد.
یادم هست، من به عنوان نماینده ایرنا اواخر مهرماه سال 85 به تركمنستان اعزام شدم كه ورود من به این كشور همزمان شده بود با برگزاری نشست ریش سفیدان یا همان 'یاشولی' های تركمنستان؛ نیازاف در سخنرانی این نشست كه از آن به عنوان 'مجلس تشخیص‌ مصلحت' هم نام برده می شد، بارها از كمك های آیت الله هاشمی رفسنجانی قدردانی كرد و گفت: برادرم رفسنجانی ملت تركمن را از قحطی نجات داد.
من از كاركنان سفارت پرسیدم كه رییس جمهوری تركمنستان چه تعریف و تمجیدی از آقای هاشمی در این نشست كرد، آن ها گفتند تكیه كلام نیازاف فقط هاشمی است و این مهم را نه تنها در این نشست بلكه در نشست های مهم هم اظهار می كند.
نیازاف به حدی به آیت الله هاشمی رفسنجانی ارادت داشت كه نام یك روستا در استان مرو 'ماری' به نام رفسنجان گذاشت؛ علاوه بر این، اسب تركمن با نژاد مشهور 'آخال تكه ' را كه در نزد تركمن ها خیلی اهمیت دارد، به نشانه احترام ویژه به آقای هاشمی اهدا كرد.
البته، آیت الله هاشمی رفسنجانی هم همواره جویای حال نیازاف رییس جمهوری فقید تركمنستان بود به طوری كه در اوایل فروردین 94 از طریق غلامرضا انصاری سفیر وقت كشورمان در تركمنستان و در دیدار با صفرمراد نیازاف پیام هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام را تسلیم وی كرد.
آقای رفسنجانی در پیام خود از بازیافت سلامت مجدد نیازاف پس از عمل جراحی موفقیت آمیزش اظهار خرسندی و برای ایشان سلامتی و موفقیت و استحكام روابط دو جانبه بین ایران و تركمنستان آرزو كرده بود.
آخرین پیام آیت الله هاشمی رفسنجانی به نیازاف حدود یك ماه قبل از فوت رییس جمهوری تركمنستان هشتم آبان سال 85 بود كه رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در این پیام كه به مناسبت پایان ماه مبارك رمضان ارسال كرده بود خواستار توسعه هرچه بیشتر روابط بین دو كشور شده بود.
آیت الله هاشمی رفسنجانی اظهار امیدواری كرده بود كه روابط و دوستی بین عشق آباد و تهران الگوی برای سایر كشورهای اسلام و منطقه قرار گیرد.
نقش دو رییس جمهوری فقید در پایه گذاری روابط عمیق دوجانبه بین تهران- عشق آباد بحدی بود كه قربان قلی بردی محمداف رییس جمهوری كنونی تركمنستان هم اواخر خردادماه سال 86 و در آستانه نخستین سفر رسمی خود به جمهوری اسلامی ایران اعلام كرد كه 'صفرمراد نیازاف ' رییس جمهوری سابق تركمنستان و هاشمی رفسنجانی در واقع بنیانگذاران مناسبات بین دو كشور بودند و در این زمینه پایه های محكم و استواری را پایه گذاری كرده اند.
خبرنگار: سیدحسین قدسی **انتشار دهنده: فاطمه نوری جهانگرد
6041/1042