هفته فرهنگی ایران در داکار/ ترجمه قرآن درکشورهای آفریقایی (2 )
#
داکار، خبرگزاری جمهوری اسلامی 02/09/83
داخلی.فرهنگی.ترجمه قرآن
** ترجمه های قرآن به زبان "افریکانس"
افریکانس آمیزه ای از یک زبان محلی، زبان هلندی و آلمانی است که زبان
اصلی سفیدپوستان در جمهوری آفریقای جنوبی است.
ساکنان این کشور حدود 30 میلیون نفر هستند که دو درصد آنان مسلمان هستند
و به دو زبان انگلیسی و افریکانس که زبان رسمی کشور است، تکلم می کنند.
ترجمه قرآن کریم به زبان افریکانس توسط "محمد احمد باکر" با عنوان
Quran Heilige Die (قرآن کریم یا مقدس ) انجام شده است.
در سال 1961 ترجمه کاملی از قرآن کریم به این زبان در "کاپ شتات" و در
سال 1981 نیز این ترجمه در ژوهانسبورک منتشر شد.
ناشر این ترجمه مرکز "دعوت اسلامی" است که آن را در سال 1981 در شهر بن
و با حروف لاتین و بدون متن عربی در 464 صفحه چاپ کرده است.
مترجم در ترجمه سوره ها مجموعه ای از آیات را تحت یک عنوان قرار داده و
به ترتیب آیات، شماره های آن و سوره ها به همان شکلی که در متن عربی قرآن
آمده، وفادار بوده است.
پیش از این، ترجمه ای از "اسماعیل عبدالرزاق" و "شیخ صالح دین" با عنوان
قرآن مقدس در سال 1960 منتشر شده است.
همچنین ترجمه بخش هایی از قرآن نیز وجود دارد که یکی از آن ها در سال
1950 در پریتوریا منتشر شده و مترجم آن نامعلوم است.
تفسیر قرآن به زبان افریکانس در سال های 1960، 1959 و 1958 توسط "شریفه
ماکدا" انجام شده است.
تلاش هایی نیز برای ترجمه بخش هایی از معانی قرآن کریم به زبان افریکانس
از روی متن عربی آن صورت گرفته است.
به عنوان نمونه دو دانشجو در مکه مکرمه به نام های "سلیمان محمدطیب الکیفی"
و "هاشم عبدالروف" در سال 1946 تلاش هایی در این زمینه داشته اند.
کوشش هایی نیز توسط موسسه "فاترفال اسلامی" در ژوهانسبورک در سال 1960 در
این مورد شده است.
** ترجمه های قرآن به زبان "زولو"
زبان زولو یکی از زبانهای گروه "بانتو" در جنوب شرقی آفریقا است و در
"زیمبابوری"، "بوتسوانا"، "سوازیلند"، "لسوتو" و "جمهوری آفریقای جنوبی"
متداول است.
این زبان به لهجه های مختلفی تلفظ می شود که از جمله آن ها لهجه "نگونی"
است که لهجه زولو یا "زوندا" شاخه ای از آن است و حدود چهار میلیون نفر با
آن تکلم می کنند.
تنها ترجمه قرآن کریم به زبان زولو در سال 1981 منتشر شد که در پی آن
اهل این زبان توانستند به زبان مادری خود با معانی قرآن آشنا شوند.
پس از گذشت چندین سال دبیر کل جامعه علما در ناتال با همکاری "قاسم
ماباسو" مدرس زبان زولو توانست ترجمه دیگری از معانی قرآن به این زبان را
فراهم آورد.
مترجم از تفاسیر عربی مانند تفسیر "جلالین"، تفاسیر "اردو" مانند تفسیر
"حسینی" و "البیان" و نیز از برخی ترجمه های انگلیسی قرآن استفاده کرده
است.
این ترجمه در 633 صفحه و تحت عنوان Eyingcwele Ikhurani با حروف لاتین
همراه با متن عربی قرآن منتشر شده و شامل یک مقدمه 16 صفحه ای است که از
سوی جامعه علما در ناتال آن را منتشر کرده است.
** ترجمه های قرآن به زبان "هوسا"
قبایل هوسا بزرک ترین جمعیت اسلامی در غرب آفریقا و جنوب صحرای کبیر به
شمار می رود که در ایالت های "سکتو"، "کانو"، "زاریا" و "باوتچی" پراکنده
هستند.
زبان هوسا در سراسر آفریقای غربی گسترش یافته و ساکنان شمال نیجریه،
جنوب نیجر، غنا، ساحل عاج، سودان ، بنین ، توگو و بورکینافاسو با آن سخن
می گویند.
گویندگان این زبان به 40 میلیون نفر بالغ می شوند که بسیاری از آنان
مسلمان و (مالکی مذهب ) هستند و بسیاری نیز از طریقت "تیجانی" پیروی
می کنند.
گرایش قبایل هوسا به اسلام از قرن هفتم هجری آغاز شد و در قرن نهم اسلام
به سرعت در میان آنان انتشار یافت.
زبان هوسا آمیخته با کلمات عربی است و از شاخه های زبان های منشعب از
خانواده زبان های آفریقایی آسیایی است.
زبان هوسا به مخصوص در کتابهای دینی با حروف عربی نوشته می شود، ولی به
دلیل بیماری غرب زدگی در کشورهای آفریقایی به تدریج حروف لاتین جایگزین
حروف عربی شد.
در سال 1979 ترجمه ای کامل از معانی قرآن کریم به زبان هوسا منتشر شد.
مترجم آن "شیخ ابوبکر محمد گومی" قاضی القضاه شمال نیجریه بود که با
همکاری تعدادی از علما در شمال نیجریه که زبان عربی و زبان هوسا را
می دانستند به این کار توفیق یافت.
ترجمه قرآن کریم به زبان هوسا حدود هفت سال طول کشید.این ترجمه در 1372
صفحه همراه با متن عربی قرآن و توضیحاتی در پایین صفحات انتشار یافت.
با اینکه زبان هوسا در گذشته با حروف عربی نوشته می شد اما این ترجمه با
حروف لاتین چاپ شده است.
نشر این ترجمه توسط موسسه "رابطه العالم الاسلامی" در مکه مکرمه و چاپ آن
در بیروت در "دارالعربیه" و نشر و توزیع آن با هزینه " ملک خالد بن
عبدالعزیز" صورت گرفته است.
"حاج ابوبکر محمود گومی" در سال 1922 این ترجمه را با عنوان "ترجمه
معانی قرآن کریم به زبان هوسا" تالیف کرده است.
چاپ دوم این ترجمه در سال 1982 میلادی با تجدیدنظر و تنقیح و اضافات در
1418 صفحه از سوی این موسسه منتشر شد.
پیش از این ترجمه کامل، ترجمه دو جزء "عم" و "تبارک" با مراجعه و تصحیح
"شیخ محمد ناصر کبارا" از کانو، و "شیخ احمد عربی" از جوس، از همین مترجم
در 67 صفحه منتشر شده بود و این مقدمه ای بر انتشار ترجمه کامل او بود.
این ترجمه از نظر ادبی یک ترجمه کلاسیک بود به گونه ای که تمام گویندگان
زبان هوسا با لهجه های مختلف آن را می فهمیدند.
تمام زبان های بزرک آفریقایی نیاز فراوانی به ترجمه قرآن کریم از نوع
ترجمه شیخ ابوبکر به زبان هوسا دارند.
دانشمندان پیشین هوسا زبان، قرآن کریم را برای مردم خود که سعی در
آموزش زبان عربی داشتند، به عربی تفسیر کرده اند و این از ترجمه با اهمیت
تر است.
ادامه دارد...
فراهنک 1834/ 1917