نمایش تاج محل رجعتی بر آیین ها و مناسک کهن ایرانی
#
تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی 20/06/83
داخلی.فرهنگی.نمایش.
از: مجیدامرایی
نمایش " تاج محل"، رجعتی بر آیین ها و مناسک کهن ایرانی است که در قالب
نمایشی صحنه ای داستانی برای مردم امروزی روایت می شود.
"تاج محل" نوشته و کارگردانی " امیر دژاکام "، با نگاهی به آیین ها و
مناسک کهن ایرانی و اسلامی از هفته گذشته در خانه نمایش اداره تئاتر به
روی صحنه رفت.
این اثر در قالب نمایش "بی کلام" سعی در ارایه داستان هایی کهن به زبان
نمایش های آیینی و سنتی ایرانی دارد.
"امیر دژاکام " کارگردان نام آشنای عرصه هنرهای نمایشی که آثار وی برای
فعالان عرصه این هنر به عنوان فردی که در آثار خود همواره دغدغه فرهنک ملی
و میهنی دارد، شناخته شده است.
"عرفان"، " عشق"، "حماسه" و "تغزل ایرانی" شاخصه اصلی آثار وی است که
سبک وی را از دیگر کارگردانان نمایشی متمایز می کند.
دژاکام در نمایش نامه هایی چون "شهرزاد"، "سهراب کشی"، "بازی نامه فرود"،
"محرم نامه خسروی" و "مجلس سیاوش خوانی" تماشاگر را به بهانه دیدن داستانی
کهن با آیین ها و سنت های دیرین چندین هزار ساله ایران آشنا می سازد.
با این وجود نمایش " تاج محل " را می توان نگاه دگرگونه دژاکام به یک
اثر نمایشی با ساختارهای دراماتیک صحنه ای دانست.
وی تاپیش از این در آثار خود تاریخ و جغرافیای خاصی از کشور را به نمایش
می کشید و با مفاهیمی داخلی سخن می گفت و کمتر در زمینه جهان شمولی آن
تاکید می کرد.
این در حالی است که اثر جدید دژاکام، به طرح مفاهیمی می پردازد که خارج
از حیطه ایرانی، گستره انسانی و جهانی را در برمی گیرد.
" زایش"، "زندگی"، "مرک"، "زمین"، "گندم" و "بچه ها" موضوعها و پرسش های
قابل بحث در "تاج محل" است که کارگردان برای لحظاتی مخاطب خود را درگیر
یافتن چیستی آن می کند.
در این اثر آن چه که بیش از همه دیده می شود، روایت داستان هایی از زندگی
انسان هایی از جنس بلور و سنک است که در قالب آیین های نمایشی مناطق مختلف
ایران دیده می شود.
کارگردان با تیزهوشی خود توانسته است از ترکیب آیین های نمایشی مناطق
مختلف کشور از جمله خراسان، سیستان، کردستان، لرستان و خوزستان داستانی
ترتیب دهد تا نزدیک به 90 دقیقه تماشاگر را بر روی صندلی میخکوب کند.
"تاج محل " را می توان بیانگر مجموعه ای از آیین های شادی بخش، سوگواره ها
و نمایشواره های ایرانی و اسلامی برشمرد که در آن شادی، غم، اندوه، حماسه،
مقاومت، مرک و زندگی به خوبی به چشم می خورد.
شخصیت "گل محمد" در این نمایش گاه در قالب شخصیتی عاشق و سرگشته دیده
می شود، گاه دیوانه وار به دشت و بیابان رو می کند، گاه به محراب می رود و
گاه در قالب رزمنده ای جان بر کف، از سرزمین خود دفاع می کند.
داستان نمایش، گاه عاشقانه و تغزلی است، گاه قصه گو و روایت گونه و گاه
میهنی، ملی و حماسی می شود.
شخصیت های نمایش گاهی در قالب یک شخص ظاهر می شوند و همه "گل بی بی اند" و
بیانگر عشق هایی واحد، گاه سربازانی شجاع و مدافع خاک و ناموس، گاه "
معشوقکانی" لطیف و شکستنی و گاه انسان هایی سنک دل و خبیث می شوند.
"تاج محل" با بی اعتنایی به تکنیک های دست و پا گیر اجرای یک اثر نمایشی
با طراحی زیبای صحنه (صحنه سه سویه ) "آتیلا پسیانی "، موسیقی زیبا و
دراماتیک "سعید ذهنی" و از همه مهمتر بازی روان و گیرای بازیگران جوان
دانشکده هنر و معماری اثری کم نظیر و قابل تامل است.
اما آنچه که نمایش "تاج محل " از آن رنج می برد عدم انسجام در کار گروهی
بازیگران است.
ناهماهنگی در برخی صحنه ها گاه به فاصله ای بین تماشاگر با روایات کوتاه
داستانی و ارتباط آن ها با حرکات موزن بازیگران تبدیل می شود.
با تمام این تفاسیر باید اعتراف کرد که نمایش "تاج محل" اثری زیباچشم
نواز و دراماتیک است.
فراهنک (1)2302/ 2304