به استقبال شهریار سخن ایران، در آستانه روز ملی شعر و ادب ایران
#
تبریز ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 26/06/84
داخلی.فرهنگی.ادبی.شهریار
آیین نکوداشت استاد سید محمدحسین شهریار ، شاعر توانمند معاصر ایران ،
27 شهریور ماه، همزمان با روز ملی شعر و ادب در شهر تبریز برگزار می شود.
در این آیین فرهنگی و ادبی، ضمن پردازشی گذرا به سیر و تحولات شعر فارسی
در دو دهه اخیر، اندیشه های استاد محمدحسین بهجت تبریزی معروف به "شهریار"
مورد کنکاش قرار می گیرد.
طرح نامگذاری روز 27 شهریور به عنوان "روز ملی شعر و ادب" به پیشنهاد و
پیگیری های مستمر "علی اصغر شعردوست" نماینده مردم تبریز آذرشهر و اسکو
در مجلس ششم و با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت گرفت.
نامیده شدن روز 27 شهریور به عنوان "روز ملی شعر و ادب" که سالروز سفر
ابدی استاد شهریار به دیار باقی است ، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی
صورت گرفته است.
این مصوبه بیانگر توجه جامعه فرهنگی کلان کشور به شخصیت گران پایه شهریار
و نیز ناشی از تلاش های "علی اصغر شعردوست" نماینده سابق مردم تبریز و عضو
کمیسیون امور فرهنگی مجلس شورای اسلامی بود.
استاد شهریار در سال 1324 هجری - قمری در شهر تبریز متولد شد و در
دوران طفولیت پدر خود را از دست داد. وی در شش سالگی همزمان با اوج انقلاب
مشروطیت در تبریز بـه روستای خشکناب در اطراف شهرستان بستان آباد نقل
مکان داده شد.
نخستین شعر شهریار در سن چهار سالگی به زبان مادری وی، آذری سروده شده
است که مضمون سروده به این شرح است: "رویه باجی، باشیمین تاجی، اتی آت
ایته، منه وئر کته".
دیوان اشعار شهریار در سال 1310 شمسی بصورتی کامل شامل اشعار سروده شده
تا آن زمان با مقدمه ای از ملک الشعرای بهار به زینت طبع آراسته شده است.
شاعـر معاصر و بلند آوازه ایرانی بعـد از چند سالی در دوران کودکی ، که
در دامان روستای خشکناب و کـوه معروف حیدربابا پرورش یافت، مجـددا به
زادگاهش تبریز نقل مکان یافت و در مدارس طالبیه ، متحده و فیوضات دوران
ابتدایی و دبیرستان را سپری کرد.
در این دوران زبان و ادبیات عرب و فرانسه را بخوبی آموخت.
شاعر بلند آوازه معاصر ایران در سال 1300 شمسی به تهران سفر کرد و این
سفر سرنوشت و آینده وی را دستخوش تغییراتی بزرک کرد.
وی در دوران جوانی و زمان اقامت خود در تهران یک سال را در مدرسه
دارالفنون به تحصیل پرداخت.
نبوغ و حافظه و هوش فـوق العاده شهریار به وی یاری داد تا وارد مدرسه
عالی طب شود و پنج سال در این مرکز آموزشی عالی تحصیل کند.
در اواخـر دوران تحصیل شهریار مبتلا بـه عشقی خاکی و خانمان سوز شد که
شدت عشق او را از ادامه تحصیل بازداشت، عشق جانسوزی کـه در سراسر وجودش
ریشه دواند و سرنوشت او را تغییر داد.
استاد شهریار در طول زندگی پربار خود ده ها غزل، قصیده، قطعه و مثنوی
به زبان های فارسی و ترکی آذری سروده است و ضمن آن ها درخششی نوین در
ادبیات معاصر ایران ایجاد کرده است.
منظومه ترکی آذری "حیدربابایه سلام" اثری بی نظیر از این شاعر بزرک محسوب
می شود، که در نوع خود شاهکاری ادبی و منحصر بفرد مورد توجه علاقمندان به
ادبیات است و طبق اعلام مراجع ذی ربط تاکنون به بیش از90 زبان زنده دنیا
ترجمه شده است.
این منظومه در سال 1331 ، سالی که مصادف با فوت مادر شاعر "کوکب خانم"
بود، بـه زبان مادری شاعر سروده شده است.
محمد حسین بهجت تبریزی متخلص به "شهریار" به مذهب شیعه و انقلاب اسلامی
گرایش قابل توجه و شاعرانه داشت و شاید همین گرایش وی دلیل مظلومیت او در
میان شاعران مسلمان و دگراندیش شده است.
با اینحال شهریار با آثاری که سروده است، نشان داده است که دلبستگی وی
به شیعه و انقلاب اسلامی گرایشی حقیقی و قلبی بوده است.
* شعر شناسی شهریار *
اشعار مذهبی و سروده هـای پـس از پیـروزی انقلاب اسلامی شهریار ، بویژه
در وصـف رویدادهای مربوط به تحولات انقلاب اسلامی نظیر دفاع مقدس از ویژگی
های شهریار و شعر او در دوران نهایی زندگی اوست.
اغلب اشعار شهریار حتی در گذشته نیز به مناسبت های مربوط به زمان حال
سروده شده است و از این رو در همه فرصت ها در بکارگیری اصطلاحات و تعبیرات
معمـول و عامیانه خودداری نمی کند و همین مشخصه است که شعر او را از سروده
های کلاسیک تفکیک می کند.
منظومه حیدربابای سیدمحمد حسین بهجت تبریزی "شهریار" تبلور شور و علاقه
خاص شاعر به آذربایجان به عنوان وطن و مردم آن به عنوان هموطنان وی است ،
این منظومه شاید بهترین اثر ادبی در زبان ترکی آذری است و قابل مقایسه با
آثار بزرگانی چون ابوالقاسم نباتی، فضولی، میرزا علی اکبر صابر و دیگر
شعرا و پشکسوتان ادب ترکی آذری است.
منظومه حیدربابایه سلام در زمان حاضر در دانشگاه های معروف جهان نظیر
دانشگاه کلمبیا در آمریکا و چند دانشگاه اروپا مورد بررسی ادبی و نیز
موضوع رساله های تز دکتری قرار گرفته است.
استاد سخن معاصر شهریار، بیش از 28 هزار بیت شعر به زبان فارسی و در
حدود 3000 بیت به زبان ترکی آذری سروده است0
صاحب نظران ادبی سه دوره شاعری و یا سه دوره متمایز در زندگی و آثار
شهریار شناسائی کرده اند.
از این سه دوره نخست دوره سرگشتگی ، دوره دوم دوره جـوانی و گرایشات
ملی و میهنی است و دوره سوم دوره خداشناسی است.
آوازه نام شهریار مرزهای داخلی ایران را پشت سر گذاشته و اکنون در اغلب
کشورهای جهان ، بویژه کشورهای در حال توسعه شرق شخصیتی شناخته شده است.
در بین مردم جمهوری های قفقاز و آسیای مرکزی نام شهریار آشناست و حتی
خیابان ها، سالن های نمایش، پارک ها و دیگر اماکن عمومی با نام شهریار
آراسته می شود.
اکنون در شهر تبریز زادگاه وی نیز خانه کوچک او از چند سال پیش از سوی
شهرداری تبدیل به "موزه ادبی شهریار" شده است.
612/566