ترمه ، بیانگر اوج سلیقه و ظرافت هنرمندان یزدی
...............................................
یزد ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 19/2/86
داخلی.فرهنگی.ترمه.صنایع دستی.
براساس آنچه برخی پژوهندگان در کتاب ها آورده اند، ترمه واژه ای هندی به
معنی درخت سرو خمیده است که برخی علت خمیدگی آن را، خضوع و خشوع در مقابل
عظمت الهی و آفرینش هستی معنا کرده اند عده ای نیز سرو را به ایران و خمیدگی
آن رابه شکست دشمنانش تشبیه کرده وبرخی نیز طرح ترمه رانشانه اتحادو اقتدار
دانسته اند.
درموردآفرینشگاه پارچه های ترمه،دیدگاه هامتفاوت است بعضی کشمیرراجایگاه
سربر آوردن آن می دانند و برخی معتقدند این هنر از ایران به کشمیر رفته،
تکامل یافته و دوباره در ایران ریشه دوانیده است.
به گفته برخی پژوهندگان،این دست بافت ایران،دربدو ورود به ایران در انحصار
زرتشتیان یزد قرار داشت و از آن تنها برای دوخت شلوار استفاده می شد و گاه
برای شال کمر نیز مورد استفاده قرار می گرفت.
به تدریج اکثرمردم یزدوبرخی کرمانی ها نیز با این هنر آشناوموجب بالندگی
آن شدند.
برخی دیگر از محققان اظهار می دارند شیوه های تولید ترمه های کشمیری، نحوه
رنک آمیزی و حتی نقوش مورد استفاده آنان متاثر از هنر پارچه بافی ایرانی
در دوران صفویه است.
در این میان مزیت ترمه های کشمیر، مرغوبیت مواد اولیه آنها بود که مواد
آن از پشم و کرک نازک نوعی بز کوهی تامین می شده است.
در گذشته تار و پود ترمه کرک بود که بعدها پشم مرغوب جای آن را گرفت
ضمن اینکه بافت ترمه با استفاده از نخ ابریشمی هم در گذشته و اینک نیز
همچنان متداول است.
یک فروشنده منسوجات ترمه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا در یزد، وضعیت
خرید و فروش ترمه را خوب ارزیابی کرد و گفت: در گذشته امرا و ثروتمندان
از ترمه های زربافت برای دوخت لباس های فاخر استفاده می کردند.
محمد صادق خجسته افزود:همچنین از دیرباز ترمه به عنوان خلعتی ارزشمند
از طرف خانواده عروس به داماد هدیه داده می شد.
وی اضافه کرد: اما امروزه از آن در کارهای تزیینی، بالشت، رومیزی، کیف،
کمربند، روی لحاف، پشتی، کراوات و غیره استفاده می شود.
به گفته وی،در گذشته ترمه را در چهار فصل به رنک های مختلف می بافتند که
امروزه همراه با تکنیک پیشرفته بافته می شود.
برخی از صنعتگران ترمه می گویند: به مرور رنک های تیره در ترمه متداول شد
به گونه ای که امروز ترمه را به رنک های تیره سرتاسری هم می بافند زیرا نسل
اخیر ترمه را در سوگواری ها مورد استفاده قرار می دهند.
آنها اظهار می دارند: در گذشته از پارچه ترمه، شال هایی تهیه و در مراسم
عزاداری سالارشهیدان به عنوان تبرک بر روی شانه تعزیه خوان ها انداخته می شد.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد
گفت: سابقه ترمه بافی در ایران به اوایل دوره صفویه برمی گرددوبرخی معتقدند
زادگاه اصلی ترمه قلب آسیای مرکزی و کشمیر است.
محمد بهشتی در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: ترمه
نشان دهنده سلیقه و کاربرد ظرافت بوسیله هنرمندان یزدی است و جنس آن از
کرک ، پشم و ابریشم با طرحهای اصیل و سنتی ایرانی است.
وی افزود: این هنر در دوره شاه عباس صفوی به اوج شکوفایی و تکامل خود
رسید و در این زمان بود که شهرت جهانی پیدا کرد.
بهشتی گفت: در گذشته ترمه با دستگاههای دستی بافته می شد اما امروزه با
دستگاههای جدید ( ژاکارد) می توان روزانه حدود 100 سانتی متر تولید مرغوب
این محصول را داشت.
وی ، اضافه کرد: بافت ترمه با دستگاههای سنتی نیاز به صرف وقت و مهارت
فراوان دارد و به کمک این دستگاه می توان روزانه حدود 20 تا 25 سانتی متر
ترمه مرغوب تولید کرد.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری یزد اظهار داشت: ترمه
یزدی به ترمه هایی گفته می شود که گل های شاه عباسی و نقش های راه راه در آن
به طور خاصی جلوه می کند.
وی با اشاره به ارزش بالای ترمه یزدی گفت: پارچه ترمه در استان یزد در
عروسی ها، اعیاد و مراسم رسمی و خانوادگی هدیه داده و به عنوان سوغات هم
به شهرهای دیگر برده می شود.
بهشتی با بیان اینکه باید زمینه صادرات صنایع دستی از جمله ترمه فراهم
شود گفت:فرهنک استفاده ازاین صنایع نیز باید در داخل کشور ترویج پیدا کند.
سه دستگاه سنتی بافت ترمه و 50 ژاکارد در 17 کارگاه استان یزد فعال
است.
دوختن لباس های فاخر، اشرافی، پرده ، جانماز و خلعتی از جمله کاربردهای
ترمه است.
شال چهرقدی ، اتابکی ، راه راه، محرمات ، کشمیر، زمردی و امیری مهمترین
شال های ترمه های ایرانی است.
شال چهرقدی شبیه لانه زنبور عسل است و داخل هر خانه یک گل یا یک بوته
بافته می شود.
در شال های نوع کشمیر، نقشه شاخ گوزن و نقش درخت طراحی می شود و در شال
زمردی، رنک نیلی و سبز جلوه های خاصی به آن می دهد.
ریشه رناس، حنا، توت، زرد چوبه، پوست بلوط و برک سماق، پوست گردو، برک
چای، پوست خشخاش، برک مو و پوست درخت سیب از جمله منابع برای تهیه رنک
ترمه است.
قهوه ای،بنفش، خاکستری، آبی و نیلی ازجمله رنک های پارچه های ترمه است. ک/4
651/1027/675
شماره 040 ساعت 32:12 تمام
انتهای پیام F19.12-32-13