سریال همسفران باد؟ عدم شناخت عشایر
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 89/01/14
فرهنگی.هنری.تلویزیون
شهرکرد- سریال همسفران باد به کارگردانی شهرام باباپور و نوشته الهه صلح
جو در تعطیلات نوروز 89از شبکه سوم سیما پخش می شود.
به گزارش ایرنا، مجموعه تلویزیونی همسفران باد، قصه و روایت ایل بختیاری
را به تصویر می کشد که در پیرنگ قصه فیلم، عناصر بیرونی وارد متن می شوند
و طرح را در این سریال جلو می برند.
مجموعه تلویزیونی همسفران باد روایت گر زندگی دانشجوی جوانی است به نام
مرجان که قصد دارد پس از ارائه پایان نامه خود با موضوع مردم شناسی کشور
را به قصد خارج ترک کند.
نویسنده مجموعه تلویزیونی همسفران باد و شهرام باباپور کارگردان این
سریال تلویزیونی تلاش کرده اند به شیوه ای داستانی اطلاعاتی درباره ارزش ها
و آداب و رسوم عشایر به مخاطب ارائه کنند.
پرداخت به موضوع ایل و زندگی عشیره ای از سوی کارگردانان سینما و
تلویزیون از دیر باز همواره مد نظر بوده و در این زمینه آثاری موفق یا
آثاری ناکام نیز ساخته شده که برخی از این آثار در ذهن و حافظه تاریخی
سینمای ایران باقی مانده است.
از جمله آثار فاخری که درباره زندگی ایلیاتی و عشیره ای و عشایری به روی
پرده سینما رفت و توانست مخاطب عام و خاص را راضی کند، فیلم
سینماییشیرسنگی به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی بود.
در فیلم شیرسنگی حعفری جوزانی بازیگران بزرگی ایفای نقش کردند و علت این
موفقیت در فیلم شیرسنگی نیز تحقیق و پژوهش کارگردان و عوامل فیلم در خصوص
زندگی عشایری بود که برخی از بازیگران به مدت سه ماه در همان سالهای 64
تا65در بین عشایر حضور یافتند تا از نزدیک فرهنگ و آداب عشایر بختیاری را
به ذهن خود بسپارند.
در فیلم شیر سنگی مسعود جعفری جوزانی، بازیگرانی همچون عزت الله انتظامی،
علی نصیریان، ولی شیراندامی، علیرضا شجاع نوری، حمید جبلی، احمد هاشمی،
شمسی فضل الهی، فهیمه راستکار، آزیتا لاچینی و برخی دیگر ، ایفای نقش
کردند.
این روند سالهای بعد نیز از سوی برخی از کارگردانان جوان دنبال شد اما
هیچ کدام به موفقیت مسعود جعفری جوزانی نرسیدند و دلیل آن هم عدم کنکاش و
پژوهش درباره آداب و سنن ایل و عشایر می باشد.
فیلم علف درباره زندگی عشایر به عنوان یک اثر قابل استناد مورد پذیرش
اکثر سینماگران بود چرا انتخاب زوایه های مطلوب از زندگی و آداب و فرهنگ
عشایر را کارگردانان قبول داشتند و بیشتر فیلم های خود را براساس این
زوایه دید می ساختند و این مستند برای مخاطب بازگوکننده متن اصلی زندگی
عشایری بود و مخاطب به راحتی در این اثر مستند با کاراکترها همذات پنداری
می کرد.
اما در تعطیلات نوروزی امسال، سریال تلویزیونی همسفران باد پخش شد که به
زندگی ایلیاتی و عشایری قوم بختیاری می پردازد که دو دختر شهری به راحتی
وارد زندگی عشایر می شوند تا قصه سریال را به واسطه حضور آنان پیش برود.
شاید بتوان یکی از ضعف عمده این مجموعه تلویزیونی را عدم شناخت کارگردان
از فرهنگ و خرده فرهنگی های عشایر بختیاری دانست که این عدم شناخت باعث
حرکت سینوسی رویکرد داستانی سریال می شود و انتقال داده های فیلم به
مخاطب مهندسی نمی شود.
یکی از مهمترین عناصر زیبایی شناختی درباره عشایر، وجود لحن یک دست و بی
تکلف عشایر است که آنها را به واسطه همین لحن دست نخورده و بکر از سایر
گویش های متغیر، جدا می کند و شناسه اصلی مردم ایل بختیاری، زبان و فرهنگ
زبانی یکدست آنهاست که از اصالت بالایی و والایی برخوردار است.
اما در سریال همسفران باد، لحن ها و گویش های دوگانه و چندگانه کاراکترها
و تظاهر به بیان زبانی عشایری، خود به خود باعث عدم همذات پنداری و این
همانی در روایت تخت داستان می شود و داستانی که روایت تخت آن به راحتی
قابل ادراک برای مخاطب می توانست باشد، به دلیل وجود چندگانگی بیان و لحن
اجرایی کاراکترها، دچار پذیرش سخت باوری در مخاطب به ویژه مخطاب عشایری
و عشایری می شود.
تخت نبودن صحنه و سرکشی لوکشین ها در دل طبیعت همواره در آثاری که
پیرامون زندگی عشایری ساخته می شود، یک امتیاز برای کارگردانان محسوب می
شود که این لوکشین ها در فیلم همسفران باد به لوکیشن های خثنی یا
آپارتمانیزه تبدیل شده است.
به دلیل وجود ضعف های دراماتیک فیلمنامه و عدم شناخت کارگردان از اوج و
فرود درام های اجتماعی عشایری، تراز دراماتیک سریال به هم می خورد.
وجود دارم زندگی شهری در اصل و ذات قصه همسفران باد، حس اصیل داستان و
روایت سریال همسفران باد از اصل می اندازد.
کارگردان به راحتی می توانست در یک آپارتمان یا مجتمع مسکونی در خصوص
زندگی شهرنشنی قصه این سریال را اجرا کند و نیازی به بهره گیری لوکشین
های طبیعی و رام نشدنی کوه و زندگی عشایری نیز نداشت.
وجود عناصر خنثی در یک حجم طولانی از سریال خود به خود فاصله ذهنیت مخاطب
از نوع نزدگی عشایر را دور می کند و درک زندگی شهری برای مخاطب در این
سریال قابل هضم تر از زندگی عشایری می باشد.
بازی های ضعیف و نه چندان پر تنش بازیگران این سریال، باعث می شود که هیچ
بازی از نقش آفرینان به چشم مخاطب بروز نکند و همه بازی های یک دست شود
و برگ برنده ای نیز در سریال در خصوص بازی ها وجود نداشته باشد.
در مجموع این سریال با ضعف های عمده ای که از نظر بازی، اجرا، کارگردانی
و فیلمنامه دارد و اثر بی تاثیر می کند و تنها لباس ها نشانه ای از ایل
هستند و این خود به تنهایی نمی تواند قصه یک سریال را پیش ببرد چرا که
گره های داستانی در بطن قصه همسفران باد به راحتی پیش از ادامه روایت
برای مخاطب باز می شود و مخاطب دست نویسنده و کارگردان را به راحتی می
خواند.
مجموعه تلویزیونی همسفران باد کاری از شبکه جهان بین مرکز چهارمحال و
بختیاری در ایام نوروز از شبکه سوم سیما در حال پخش است.
به گزارش ایرنا، مجموعه تلویزیونی همسفران باد در 13قسمت 40دقیقه ای
تولید شده که در ایام تعطیلات نوروز هر روز ساعت 13و 30دقیقه از شبکه
سوم سیما پخش می شود.
در این سریال حسن جوهرچی، حسن اسدی همراه با عباس ترکی و آزیتا ترکاشوند
ایفای نقش می کنند و همچنین شهرام ابراهیمی، مهدی حسام ذاکری و سمیه
کارگر از بازیگران چهارمحال وبختیاری در این سریال به ایفای نقش پرداخته
اند. از محمود رییسی
671/7359
شماره 021 ساعت 12:21 تمام