از ابلاغ سیاست‌های کلی دریامحور رهبری تا مرجعیت ایران برای مقابله با گردوغبار

گروه جامعه ایرنا - زمانی که دولت سیزدهم روی کار آمد هیچ شعار محیط زیستی سر نداد اما بعد از گذشت دو سال و نیم می بینیم که بیشترین خدمت را همین دولت به محیط زیست کشور کرده است، این نشان می دهد که دولتمردان شرایط شکننده و حساس محیط زیست را درک کرده اند و در تلاش برای نجات آن هستند؛ بر این اساس اقدامات ریز و درشتی در مقوله های مختلف محیط زیست انجام گرفت که برشمردن همه آنها مثنوی هفتاد من کاغذ می خواهد؛ بنابراین به گوشه ای از این اقدامات اشاره می کنیم که به قول معروف العاقل فی الاشاره.

مرجعیت ایران بر همبستگی ۵۰ کشور برای مقابله با گردوغبار

گرد و غبار پدیده نوظهوری است که نتیجه زیاده خواهی انسان در راستای بهره کشی بیش از حد از طبیعت است، این هم مانند هر عمل دیگری دودش به چشم خودمان می رود، چند سالیست که کشورهای مختلف به ویژه خاورمیانه درگیر گرد و غبار شده اند که مشکلات زیادی را برای مردمان این مناطق به همراه داشته است، بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۳۳۰ میلیون هکتار منبع گرد و غبار در غرب آسیا و آسیای میانه وجود دارد که بخشی از آن مربوط به کانون‌هایی با شدت کم و برخی مربوط به کانون‌هایی با شدت بالا است. در این میان، حدود ۲۷۰ میلیون هکتار از این کانون‌ها، کانون گرد و غبار با شدت بالاست و سالانه حدود ۱۴۷ میلیون تن غبار ایجاد می‌کند که ذرات زیر ۱۰ میکرون‌ هستند و در به خطر انداختن بهداشت و سلامت مردم بسیار تاثیرگذارند.

این در حالی است که حجم زیادی از این گرد و غبار با کوچکترین باد راهی کشورهایی مانند ایران می شود شاید غباری که مثلا از عراق به هوا بلند می شود آنقدری که برای کشور ما آسیب رسان است به کشور مبدا زیان نرساند اما از آنجا که محیط زیست موضوعی جهان شمول است قطعا به مرور عواقب این خسارت ها متوجه کشورهای مبدا نیز خواهد شد از این رو ایران به عنوان کشوری دارای تجربه در زمینه مقابله با گرد و غبار آستین را بالا زد و ۲۱ تیرماه سال گذشته نشست منطقه ای مقابله با گرد و غبار را با حضور نمایندگان کشورهای همسایه و برخی نهادهای بین المللی برگزار کرد، دستاورد این نشست در ترازی بود که مجمع عمومی سازمان ملل از ایران قدردانی کرد و ایران را به عنوان میزبان اجلاس بین المللی مقابله با توفان های گرد و غبار برگزید، همچنین در راستای این نشست منطقه ای، به پیشنهاد ایران ۲۱ تیرماه به عنوان روز بین المللی مقابله با توفان های گرد و غبار در تقویم سازمان ملل ثبت شد.

بر این اساس در ۱۸ و ۱۹ شهریورماه امسال اجلاس بین المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار با حضور نمایندگانی از ۵۰ کشور جهان و ۱۵ نهاد بین المللی به میزبانی ایران برگزار شد که با توجه به سطح بالای این اجلاس، حاضران بر مرجعیت و توان ایران در مقابله با این پدیده تاکید کردند، این خود گام بلندی در راستای دیپلماسی محیط زیست دولت سیزدهم بود.

حفظ محیط زیست نباید تحت تاثیر مسائل سیاسی باشد

با توجه به اهمیت موضوع، اجلاس با حضور رییس جمهور افتتاح شد و آیت الله ابراهیم رییسی در سخنان خود با تاکید بر اینکه توسعه آری اما به خطر انداختن محیط زیست هرگز، گفته بود: این اصلی است که در قانون اساسی ما به رسمیت شناخته شده است، کشورها صندوقی را به عنوان صندوق پشتیبانی کارهای اجرایی تاسیس کنند تا حفاظت از محیط زیست به دلیل کمبود مالی دچار وقفه نشود.

وی با اشاره به اینکه باید برای قطعنامه‌های سازمان ملل در موضوعات زیست محیطی ضمانت اجرا وجود داشته باشد، گفت: در غیر این صورت صاحبان قدرت محیط زیست را به خطر می‌اندازند، کشورهای توسعه یافته نباید محیط زیست را در راستای منافع خود به خطر بیندازند و قوانین حاکم بر طبیعت که شرط استفاده درست از طبیعت است زیر پا گذاشته نشود.

وی با ارائه پیشنهادی به کشورهای شرکت کننده در این اجلاس یادآورشد: مساله محیط زیست مربوط به یک کشور، اقلیم یا منطقه نیست بلکه موضوع مشترکی است که همه باید نسبت به آن اندیشه کنند و نیازمند نگاه مشترک است. پیشنهاد من آن است که با نگاه مشترک به محیط زیست و به دور از هرگونه شائبه‌های سیاسی و دیپلماسی متعارف و معمول و ارائه راهکار و استفاده از مراکز علمی و تحقیقاتی می توانیم به حل مشکلات کمک کنیم.

رئیس جمهور انجام کارهای پژوهشی زیست محیطی را نیازمند پشتیبانی مالی دانست و گفت: کشورهای شرکت کننده در این اجلاس می توانند صندوقی را با عنوان صندوق پشتیبانی اقدامات اجرایی ایجاد کنند که این امر نیازمند مساعدت تمامی کشورهای دغدغه مند است زیرا این صندوق مشترک می تواند پشتوانه خوبی برای اجرای تصمیمات محیط زیست و مقابله با گرد وغبار و طوفان های شن و ماسه باشد.

دولت سیزدهم برای مقابله با گرد و غبار به تفاهم‌نامه‌ها اکتفا نمی‌کند؛ عمل می‌کند

همچنین معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست در مراسم افتتاحیه گفت: با توجه به اهمیت مقابله با گرد و غبار دولت سیزدهم خواست به تفاهم نامه‌ها اکتفا نکنیم و باید کارها عملیاتی شود، بر این اساس به زودی کارهای عملیاتی و میدانی مقابله با گرد و غبار در عراق، سوریه و ایران آغاز می‌شود.

علی سلاجقه افزود: تا سال ۲۰۵۰ مساله کم آبی سه چهارم جمعیت فعلی در کره زمین را درگیر خواهد کرد یعنی پنج میلیارد نفر یک ماه در سال از مساله کم آبی رنج می برند، آخرین مقاله ای که سال ۲۰۲۳ چاپ شد نشان می دهد که در ۳۰ سال گذشته بخش زیادی از دریاچه های بزرگ جهان خشک شدند این مساله که اتفاق افتاد دال بر این است که منابع گرد و خاک در حال افزایش است، وقتی که رییس جمهور مشکل را در بحث گرد و غبار مشاهده کرد به اعضای دولت دستور داد که هر چه سریعتر این مشکل برطرف شود و دراین راه از تمام ظرفیت های بین المللی استفاده شود بر این اساس سازمان حفاظت محیط زیست در کنار وزارت امور خارجه رایزنی های خود را آغاز کرد که منجر شد به برگزاری نشست منطقه ای در ۲۱ تیرماه سال گذشته با رویکردی مبتنی بر دیپلماسی فعال دولت مردمی و انقلاب که بر این اساس بحث همکاری با کشورهای همسایه، مسلمان و همسو در دستور کار قرار گرفت.

وی اظهار داشت: بر اساس آخرین اطلاعات، مشخص شد که کشورهای ترکمنستان، ارمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان و ایران نسبت به کشورهای دیگر بیشتر در معرض گرد و غبار هستند که امیدواریم این نشست رهاوردی برای این کشورها و جهان در راستای مقابله با گرد و غبار باشد و با الزاماتی که در سازمان ملل انجام می شود تمام کشورها کنار هم قرار گیرند.

نقش پیشرو ایران در اهمیت دادن به موضوع مقابله با گرد و غبار

همچنین نماینده مقیم سازمان ملل در ایران به نقش پیشرو ایران در اهمیت دادن به موضوع مقابله با گرد و غبار اشاره کرد و افزود: ایران در چند سال اخیر نقش محوری در اهمیت دادن به موضوع توفان‌های گرد و غبار را داشته است و سازمان ملل هم همکاری‌های خوبی از گذشته با ایران داشته تا اقدامات حفاظتی درباره محیط زیست انجام شود.

اشتفان پریزنر افزود: گرد و غبار محصول دست بشر است و تاثیرات زیادی بر هوا و سلامت انسان‌ها دارد، بیابان‌زایی را افزایش می‌دهد و بارش را تحت تاثیر قرار داده است که در سازمان ملل متحد به عنوان بحران سه گانه از آن یاد می‌کنیم.

مجوز احداث پتروشیمی میانکاله باطل شد

پروژه پتروشیمی میانکاله یکی از پر سرو صداترین پروژه ها بود که بالاخره با تدبیر دولت سیزدهم برای همیشه خاموش شد، داستان آن یک جورهایی به دولت نهم برمی‌گردد، در واقع این درخواست در سال ۱۳۸۶ به جریان افتاد و مانند هر پروژه‌ای با کش و قوس‌های زیادی همراه بود که در نهایت نیز مسکوت ماند تا اینکه دوباره در دولت دوازدهم موضوع مطرح و در جلسه ۱۷ اسفند ۱۳۹۹ به پیشنهاد وزارت نفت و با ادعای ایجاد زیرساخت‌های لازم برای رفع نیاز صنایع پایین دستی پتروشیمی، ایجاد اشتغال پایدار و با رویکرد آمایش سرزمینی از طریق اجرای طرح‌های پیشبران صنعت پتروشیمی و نیز با تأکید بر تکمیل زنجیره ارزش متانول - پروپیلن به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی، مصوب شد.

در دولت سیزدهم کلنگ هیچ طرحی بدون داشتن مجوز ارزیابی محیط زیست به زمین زده نمی شودتصویب این پروژه موجب کدورت دوستداران محیط زیست شد، این رنجش خاطر زمانی به اوج رسید که خبر رسید در ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ کلنگ احداث پتروشیمی میانکاله به زمین زده شد و مجریان آن از تعطیلات نوروز استفاده و اقدام به فنس‌کشی کردند، بعد از آن دوستداران محیط زیست و همپای آنها سازمان حفاظت محیط زیست با جدیت مقابل چنین طرحی که گزارش ارزیابی محیط زیستی نداشت ایستادند و همان زمان نامه توقف طرح از سوی سازمان محیط زیست به مدیر عامل شرکت پتروشیمی امیرآباد مازندران ارسال و تاکید شد اگر قرار است مجوزی برای این طرح صادر شود باید مطالعات تکمیلی انجام و مورد تایید این سازمان قرار گیرد.

رییس جمهور نیز به رئیس سازمان محیط زیست دستور توقف طرح احداث پتروشیمی در میانکاله را داد؛ همچنین تاکید کرده بود که اگر خلاف است چرا کلنگ آن به زمین زده شد و خواستار پیگیری موضوع از سوی سازمان محیط زیست شد، از این رو ابطال مصوبه دولت قبل درباره این طرح در دستور کار هیات وزیران قرار گرفت و پرونده آن از نظر دولتمردان بسته شد.

در ادامه رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ۲۳ آبان ۱۴۰۰ در نامه‌ای به معاون اول رییس جمهور از وی خواست تا از کلنگ‌زنی هرگونه طرح فاقد ارزیابی زیست محیطی در استان ها توسط مقامات ارشد کشوری عموما در سفرهای استانی خودداری شود.

سلاجقه همچنین تاکید کرده بود به زمین زدن طرحی بدون داشتن ارزیابی زیست محیطی مورد تایید ما نیست و از نظر ما به منزله زمین نزدن کلنگ است.

سخنگوی دولت نیز در جلسه ۱۶ فروردین ۱۴۰۱ در این باره گفته بود: در دولت مردمی شروع هرگونه توسعه‌یافتگی و فعالیت‌های عمرانی، صنعتی و معدنی منوط و مشروط به دریافت مجوزهای قانونی لازم از جمله مجوزهای زیست‌ محیطی است و توسعه عمرانی فرع بر صیانت از محیط زیست است.

بیشتر بخوانید ؛

دولت سیزدهم اجرای طرح‌های بدون مجوز محیط‌زیستی را ممنوع اعلام کرد

پایان خوش یک پرونده ضد محیط‌زیستی/مجوز احداث پتروشیمی میانکاله باطل شد

علی بهادری جهرمی ضمن قدردانی از حساسیت افکار عمومی در این زمینه گفت: مصوبه احداث پتروشیمی میانکاله مربوط به هیئت وزیران در دولت گذشته یعنی اسفندماه سال ۹۹ بوده و اجرای این پروژه منوط به دریافت مجوز محیط زیستی خواهد بود.

بالاخره بعد از فراز و نشیب های بسیار، هوشنگ فلاحتیان معاون برنامه‌ریزی وزارت نفت از ابطال موافقتنامه احداث پتروشیمی میانکاله به دلیل عدم اخذ مجوز زیست‌محیطی و ناترازی گاز طبیعی در کشور خبر داد که قطعا خبر خوشی برای دوستداران محیط زیست بود.

در نامه معاون وزیر نفت آمده است: «عطف به اعلام مورخ ۱۴۰۲/۷/۳۰ معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری مبنی بر لغو موافقتنامه صادره برای آن شرکت همچنین عطف به گزارش شماره ۴۳۸۵۸/۱ـ۱ص‌پ مورخ ۱۴۰۲/۵/۴ معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی مبنی بر عدم‌تمدید و ابطال موافقت مقدماتی طرح تبدیل گاز طبیعی به متانول، پروپیلن و زنجیره پروپیلن شرکت صنایع پتروشیمی گهر مازندران به‌دلیل عدم‌انجام تعهدات اصلی مندرج در موافقت مقدماتی صادره به‌شماره م‌ب۳۷۲۸۰۰ مورخ ۱۳۹۹/۱۰/۱۵ همچنین ناترازی گاز طبیعی در کشور، به اطلاع می‌رساند موافقت مقدماتی صادره مذکور برای شرکت صنایع پتروشیمی گهر مازندران (صنایع پتروشیمی امیرآباد مازندران سابق) به‌شماره ثبت ۵۶۳۱۳۴ و شناسه ملی ۱۴۰۰۹۳۵۸۵۳۱ از درجه اعتبار ساقط و ابطال می‌گردد.»

جمع شدن بازار فروش پرندگان مهاجر فریدونکنار

یکی دیگر از اقدامات محیط زیستی دولت سیزدهم جمع شدن بازار فروش پرندگان مهاجر فریدونکنار است، ایران کریدور پرندگان مهاجر است به طوری که سالانه حدود ۲ میلیون بال پرنده مهاجر از سیبری و غرب اروپا برای مهاجرت از کشور ما عبور می‌کنند و بخش زیادی از آنها وارد تالاب های ایران می شوند که در این میان مهمترین زیستگاه هایی که تعداد زیادی از این پرندگان را در خود جای می دهد ازباران، سرخرود و فریدونکنار در شمال کشور است، اما مساله مهم قتل و عام حجم زیادی پرنده است که به روش های مختلف انجام می شد و آوازه آن به خارج از مرزهای کشور هم رسیده بود.

از سوی دیگر این پرندگان در بازاری به نام بازار خرید و فروش پرندگان مهاجر وحشی در فریدونکنار عرضه می شدند که سالها بود سازمان حفاظت محیط زیست موفق به تعطیلی آن نشده بود تا اینکه دولت سیزدهم با تعامل و همکاری بخش محلی موفق به انجام آن شد و اوایل دی ماه امسال این بازار برای همیشه تعطیل و پرونده آن بسته شد.

تا پیش از دولت سیزدهم؛ سازمان حفاظت محیط زیست تنها بود اما در این دولت دستگاه های قضایی و انتظامی پای کار آمدند و بازار تعطیل شدمعاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره تعطیلی بازار پرندگان فریدونکنار به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفته بود: تعطیلی بازار فریدونکنار کار بسیار بزرگی است، البته از چند وقت پیش در جریان این موضوع بودم اما صادقانه بگویم فکر نمی کردم که بازار جمع شود اما می بینیم که محقق شده است.

حسن اکبری با تاکید بر اینکه بازار به طور کامل جمع شده است افزود: با تمام هجمه ای که تا سال قبل بود جمع شدن بازار کار بزرگی است، تا چند وقت پیش اگر فردی از محیط زیست وارد این بازار می شد همهمه ای ایجاد و برخورد بدی صورت می گرفت، در واقع جرات توقف میان بازار نبود، اصلا محیط زیست نمی توانست آنجا هیچ برخوردی انجام دهد اما اکنون بازار به طور کامل جمع شده است.

وی در پاسخ به اینکه چه اقدامی صورت گرفت که منجر به جمع شدن این بازار شد گفت: در این دولت دستگاه های قضایی و انتظامی پای کار آمدند و محیط زیست تنها نبود تا پیش از این اینطور نبود، ما تنها آنجا با یک حجم زیادی از مردم و عده ای مافیا مواجه بودیم و کاری نمی توانستیم پیش ببریم چون گردش مالی بالایی داشت، اما امسال فرمانداری، شورای تامین استان و دستگاه قضایی کمک کردند و توانستیم دست عده زیادی از سودجویان را از آن بازار کوتاه کنیم.

اکبری ادامه داد: بنابراین با این رابطه دو طرفه موفق شدیم کارها را پیش ببریم، یعنی از یک سو همکاری که مردم در تداوم حیات تالاب داشتند و از طرفی سهمی که جامعه محلی در حد نیاز از تالاب برداشت می کردند مورد قبول بود، اما در این میان روش هایی مانند تور هوایی یا کِرِس رواج یافته بود که با این روش ها حجم زیادی از پرندگان شکار و در بازار پرندگان فریدونکنار فروخته می شدند این بازار باعث شده بود حتی از نقاط دیگر خارج از استان نیز پرنده شکار و در این بازار عرضه شود اما با تلاش و همکاری دستگاه های مرتبط استانی این معضل برطرف شد.

تولید پساب صنعتی پتروشیمی‌ها به صفر می‌رسد

ایران با دارا بودن حجم زیادی از ذخایر گازی و نفتی دارای ظرفیت بسیار بالایی برای توسعه صنایع پتروشیمی است و در این زمینه هم پیشرفت های خوبی داشته به طوری که اکنون جایگاه ششم را میان ۷۱ بخش اقتصادی در کشور به خود اختصاص داده است که نشان می دهد نقش بسزایی در پویایی اقتصاد کشور دارد، اما در کنار تمام این مزایا، صنایع پتروشیمی آلودگی های زیادی را به همراه دارد، بررسی ها نشان می دهد انواع آلاینده ها به صورت گاز، ذرات معلق، لجن، پساب مایع، فلزات سنگین، بنزن و مشتقات آن، سولفور دی اکسید، نیتروژن دی اکسید، هیدروژن سولفید، منواکسید کربن و سایر مواد شیمیایی وارد خاک و دریا می شود که اثرات سوء جبران ناپذیری را بر محیط زیست و سلامت انسان به همراه دارد.

فعالیت صنایع پتروشیمی در عسلویه در دو فاز ۱ و ۲ آلودگی های زیادی را برای منطقه رقم زده است به طوری که در مواردی شاهد ورود حجم زیادی انواع پساب صنعتی حاوی جیوه در آبهای خلیج فارس بودیم که در مقطعی باعث آلودگی زیادی در خورموسی شده بود هر چند این واحد تعطیل شد و حجم آلودگی در آن منطقه پایین آمد اما سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی امر در صدد است تا مشکلات آلودگی صنایع پتروشیمی ریشه ای حل شود بر این اساس نظارت و پایش های خود را تقویت کرده تا صنایع به سمت تولید پساب صنعتی صفر حرکت کنند، بر این اساس دولت سیزدهم به سمتی حرکت کرده که واحدهای جدید با استفاده از فناوری‌های روز به سمت تولید پساب صفر حرکت کنند که با این کار حجم آلودگی‌ها تا حد بسیار زیادی کاهش می‌یابد.

مدیر دفتر بررسی و مقابله با آلوگی های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفته بود: این دفتر برنامه های مختلفی را با هدف کاهش آلودگی ها در مناطق ساحلی و فراساحلی دنبال می کند، در واقع یکی از مهمترین وظایف ما بحث پایش، نظارت، کنترل و کاهش آلودگی ها در دریاها از جمله خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر است.

امید صدیقی افزود: در این راستا برنامه ای را با رویکرد جدید با هدف کاهش آلودگی ها، کاهش مصرف آب و انرژی در صنایع مختلف در مناطق ساحلی و فراساحلی در خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر با همکاری بخش بهداشت، ایمنی و محیط زیست شرکت صنایع پتروشیمی ( HSC ) و در ادامه با مجموعه وزارت نفت و دستگاه های مختلف دنبال می کنیم، بر همین اساس بهمن ماه سال گذشته بازدیدی از مجتمع منطقه ویژه پتروشیمی ماهشهر داشتیم و بعد از نشست های متعدد، برنامه ای را برای پایش این واحدهای آلاینده پتروشیمی با هدف کاهش آلودگی های آنها آغاز کردیم و در این مسیر برنامه های متعددی برای اجرا نهایی شد که بسیاری از آنها تکمیل تصفیه خانه ها برای پساب های صنعتی است.

وی اظهار داشت: اتفاقی که در فاز ۲ پارس جنوبی افتاده این است که بسیاری از واحدهای جدیدی که در حال احداث هستند به سمت تخلیه پساب صفر می روند یعنی به این سمت می روند که تقریباً فاضلاب صنعتی تولید نمی کنند در واقع برخی از آنها به دلیل فناوری جدیدی که به وجود آمده به سمت پساب صنعتی صفر حرکت می کنند، یعنی از فناوری هایی استفاده می کنند که عمده پسابی که تولید می شود اول اینکه حجمش کم می شود و دوم همان مقدار هم بازچرخانی شده در نتیجه پساب و پسماند صنعتی اینها به مرور کم و کمتر می شود.

توسعه سواحل با حفظ محیط‌زیست، رویکرد سیاست‌های کلی دریامحور رهبری

ایران در شمال و جنوب دارای پهنه های آبی دریایی است که خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب کشور را از هر لحاظ در موقعیت خاص استراتژیکی قرار داده است، بر این اساس به عنوان کشوری دریا محور شناخته می شود، این پهنه های آبی فرصت خوبی برای توسعه دریایی کشور ایجاد کرده اند که می توان با استفاده از آنها به توسعه دریامحور دست یافت و ایران نیز ظرفیت بسیار بالایی در این زمینه دارد و مقام معظم رهبری با علم بر این ظرفیت سیاست های کلی توسعه دریامحور را ابلاغ کردند.

با وجود این ظرفیت ها، مقام معظم رهبری همواره بر بالقوه کردن این پتانسیل تاکید دارند که این مساله منجر شد ۱۶ آبان ماه امسال، رهبر معظم انقلاب بر اساس اجرای بند یک اصل یکصد و دهم قانون اساسی و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام، سیاست‌های کلی توسعه دریامحور را برای اقدام به روسای قوای سه گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کنند.

در سیاست‌های کلی توسعه دریا محور آمده است که دریاها و خصوصاً دریاهای آزاد و اقیانوس‌ها از مواهب الهی و ذخایر و منابع سرشاری برای زمینه‌سازی رشد علم و فناوری، افزایش کار و ثروت، تأمین نیازهای حیاتی و تولید اقتدار و بستر مناسبی برای تمدن‌سازی هستند، ایران با موقعیت ممتاز جغرافیایی و قرارداشتن بین دو دریا و برخورداری از هزاران کیلومتر سواحل و نیز جزایر و ظرفیت‌های فراوان بر زمین مانده، لازم است با حضور مؤثر در ساحل، فراساحل، دریا و اقیانوس و بهره‌گیری از آن به عنوان یک پیشران و محور توسعه کشور، برای احراز جایگاه شایسته منطقه‌ای و جهانی در بهره‌گیری از دریا اقدام کند.

بیشتر بخوانید؛

توسعه سواحل با حفظ محیط‌زیست، رویکرد سیاست‌های کلی دریامحور رهبری

این سیاست ها در ۹ بند ابلاغ شده اند و در آنها بر بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های دریا، برای احراز جایگاه شایسته جهانی و رتبه اول در منطقه تاکید شده است، اما نکته جالب توجه در این سیاست ابلاغی توجه به مقوله محیط‌زیست و حفظ زیست بوم های دریایی است به طوری که در بند ۵ آن به بهره‌برداری حداکثری و بهینه از ظرفیت‌ها، منابع و ذخایر زیست بوم دریایی با ممانعت از تخریب محیط زیست دریایی بخصوص توسط کشورهای دیگر تاکید شده است.

بر این اساس مدیر دفتر بررسی و مقابله با آلودگی های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست درباره سیاست های ابلاغی دریا محور به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفته بود: سیاست های کلی دریامحور که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد، می تواند در داشتن یک برنامه ریزی اصولی بلند مدت به ویژه در زمینه طرح های بزرگ ساحلی - دریایی با رویکرد اقتصاد دریامحور کمک کند.

مقام معظم رهبری با علم بر ظرفیت و پتانسیل توسعه دریایی کشور، سیاست های کلی توسعه دریامحور را ابلاغ کردندصدیقی افزود: قطعا بعد از این روند توسعه در مناطق ساحلی و دریایی ما سرعت خواهد گرفت، به ویژه در مناطقی مانند سواحل مکران حتما الزامات محیط زیستی دقیق تر تهیه و اجرا خواهند شد تا هم توسعه و هم حفظ محیط زیست دریایی را در کنار هم داشته باشیم، یکی از کارهایی که باید انجام شود ارزیابی توان اکولوژیک و ظرفیت بُرد در مناطق مختلف ساحلی و دریایی است که بر اساس آن توان هر منطقه از لحاظ توسعه مشخص می شود و پروژه ها و طرح ها نیز باید در همان راستا اجرا شوند تا کمترین آسیب به محیط زیست دریایی و زیستگاه های موجود در منطقه وارد شود.

وی اظهار داشت: با داشتن این اسناد به ویژه سند ابلاغی رهبری در توسعه دریامحور قطعا اجرای پروژه های توسعه ای ساحلی - دریایی با سرعت بیشتری انجام خواهد شد، این توسعه به ویژه در سواحل مکران شتاب بیشتری خواهد گرفت، همچنین شاهد شتاب در توسعه شهرهای ساحلی که از سیاست های دولت سیزدهم است و در سیاست های دریامحور هم دیده شده، خواهیم بود.

جمع‌آوری مشعل‌های گازی/کاهش آلودگی، افزایش سود اقتصادی

سوختن مشعل‌های گازی یکی از عوامل آلودگی هوا در جنوب کشور به ویژه منطقه عسلویه است در حالی که شعله‌ور بودن این مشعل‌ها از یک طرف آلودگی محیط‌زیستی و از طرف دیگر ضرر اقتصادی به همراه دارد بر این اساس جمع‌آوری و فرآوری آنها جزو برنامه‌های دولت سیزدهم است که برای رسیدن به مرحله صفر سازمان محیط‌زیست و وزارت نفت همکاری می‌کنند.

صدیقی گفت: جمع آوری فلرهای گازی در قالب پروژه هایی در دست اقدام است که دراین راستا جمع آوری گازها و استفاده مجدد از آنها در این فرایند انجام می شود.

وی اظهار داشت: در پارس جنوبی در منطقه عسلویه حدود ۵۰۰ مشعل در حال سوختن است که بخش عمده آن مربوط به پالایشگاه های گازی است و چون مجموعه ای دولتی هستند معمولاً کار خاموش کردن فلرها کُند پیش می‌رود اما خیلی از واحدهای پتروشیمی فلرهایشان تقریباً به صفر رسیده اند و معمولا به صورت پیلوت روشن هستند که آن‌هم باید روشن باشد برای زمانی که حادثه‌ای اتفاق بیفتد یا از مدار خارج شوند اما در حالت عادی بسیاری از واحدهای پتروشیمی فرایند خاموش کردن مشعل ها را اجرا کردند اما متاسفانه عمده آلودگی ناشی از فلرینگ از پالایشگاه های گازی است.

صدیقی افزود: چندی پیش گزارشی از جایکا مطالعه می کردم که برای وزارت نفت انجام داده بود، در آن آمده بود که در منطقه عسلویه و تمام مناطق نفت خیز در خوزستان، میادین نفتی ما در خلیج فارس از خارک تا بندر عباس و جزایر لاوان و سیری، گازهایی که دهها سال است در مشعل ها می سوزنند اگر جمع آوری، فرآوری و به فرآورده های گازی تبدیل شوند حدود ۷ تا ۱۰ میلیارد دلار درآمد حاصل از آنها خواهد بود که عدد بسیار بزرگی است.

وی اظهار داشت: البته در دو تا سه سال اخیر مجموعه وزارت نفت پروژه های خوبی در این زمینه آغاز کرده است در این راستا برای تمام میادین نفتی در غرب کارون، منطقه اهواز و غرب اهواز، آغاجاری و تمام مناطق نفت خیز خوزستان پنج واحد ان جی ال ایجاد کرده است، اینها کارخانه‌هایی هستند که گاز فلرها را فرآوری می‌کنند یعنی گاز را با یک خط لوله از مشعل‌ها جمع آوری و به این کارخانه‌ها می‌برند و تبدیل به انواع فرآورده‌های گازی می‌کنند که قابل صادرات هم هستند.

صدیقی ادامه داد: اما هنوز در عسلویه این واحدهای فرآوری گاز احداث نشده اند، الان بخشی از گاز مشعل ها در میادین نفتی خارک و ابوذر در منطقه بوشهر، میادین نفتی سیری و لاوان فرآوری می‌شود اما در همین مناطق بخشی از گاز همچنان در مشعل ها می سوزد که وزارت نفت اعلام کرد حداکثر تا یک سال آینده همه این گازها را فرآوری خواهد کرد، البته پارسال وزیر نفت اعلام کرده بود که در دو سال آینده پروژه فلر صفر را اجرا خواهیم کرد که یک سال از آن زمان گذشته است.

وی تاکید کرد: این کاری است که در دو دهه اخیر بارها و بارها سازمان حفاظت محیط زیست از وزارت نفت خواسته بود که اجرا نشد اما اکنون با سرعت خوبی در حال پیشرفت است و در منطقه عسلویه هم باید هر چه سریع‌تر این کار را انجام شود چون آلودگی هوای زیادی به همراه دارد که اگر این پروژه هر چه زودتر اجرا شود علاوه بر اینکه مشکل آلودگی هوا در آن منطقه برطرف می شود، سود اقتصادی زیادی هم به همراه دارد.

۹۰۱۴