در این روزهای آلوده و گرم چه بخوریم؟

به گزارش ایرنا، کیفیت هوای اصفهان و برخی از شهرستان های مرکزی، شرقی و شمالی این استان در حدود ۲ هفته گذشته تاکنون به دلیل افزایش گرد و خاک و فعال شدن کانون های ریزگردها، کاهش یافته و شاخص کیفی هوا در وضعیت ناسالم قرار گرفته است.

از ۲۲ تیر امسال تا امروز شاخص کیفی هوای کلانشهر اصفهان در ۲ روز در وضعیت قرمز و ناسالم برای عموم و ۱۳ روز در وضعیت نارنجی و ناسالم برای گروه های حساس قرار داشت.

اداره کل هواشناسی استان اصفهان نیز با صدور هشدار سطح زرد، پیش بینی کرده است که تا دوشنبه نهم مرداد جاری هوای مناطق شمال، شرق و مناطق مرکزی استان، همراه با وزش باد، گرد و خاک و کاهش دید و کیفیت هوا باشد.

از طرفی بسیاری از مناطق استان در این روزها دمای هوای بالا و حدود ۴۰ درجه سانتی‌گراد را تجربه کردند که گرمازدگی و بی حالی از جمله عوارض آن شناخته می شود.

یک متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه ذرات گرد و غبار موجود در هوا نسبت به سایر آلاینده ها، اندازه بزرگتری دارند و زمانیکه وارد بدن انسان می شوند بر روی سطح ریه می نشینند و ایجاد مشکل می کنند، گفت: عوارض ناشی از این آلودگی حتی می تواند سبب تحریک پوست و ایجاد حساسیت (آلرژی) هم شود.

سید مرتضی صفوی در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه ورود ذرات گرد و غبار و آلودگی هوا به بدن انسان سبب ایجاد رادیکال های آزاد در آن می شود، افزود: به همین دلیل برای از بین بردن این مواد سمی و خطرناک لازم است از مواد غذایی حاوی "آنتی اکسیدان" استفاده شود.

رادیکال آزاد (Free radical ) به اتم، مولکول یا یونی گفته می‌شود که پوسته الکترونی آن ناقص باشد؛ تجمع آن‌ها در بدن انسان خطرناک و عامل بیماری‌هایی چون سرطان است.

ضرورت مصرف میوه های رنگین و سبزی‌های با برگ سبز تیره

وی با اشاره به اینکه آنتی اکسیدان ها در میوه ها و سبزی هایی که برگ سبز تیره دارند بیشتر یافت می شود، ادامه داد: انواع سبزی خوردن مانند برگ تربچه، تره، شاهی، جعفری، گشنیز و ریحان آنتی اکسیدان قوی دارند، در سم زُدایی موثرند و سیستم ایمنی بدن را ارتقا می دهند.

صفوی با بیان اینکه استفاده از میوه های رنگی از جمله رنگ های زرد، نارنجی، بنفش و قرمز نیز در این روزها به تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر آلاینده های جوی کمک می کند، خاطرنشان کرد: انواع فلفل دلمه ای با رنگ های متفاوت، تربچه، گریپ فروت، پرتقال، نارنگی، شلیل، هلو، آلو زرد، زردالو و گوجه سبز (انواع آلوچه بویژه رنگ قرمز یا برقانی) نیز برای این موضوع بسیار خوب هستند.

این متخصص تغذیه تصریح کرد: هرچه سالاد و میوه را از انواع سبزی ها و میوه های رنگین تهیه کنیم آنتی اکسیدان های قوی تر و بیشتری جذب بدن می شود.

وی همچنین بر مصرف انواع لبنیات و ماهی در روزهایی که هوا آلوده است، تاکید کرد و گفت: مصرف ماهی های اقیانوسی یا از دریای جنوب مانند شیر، شوریده و سالمون در این روزها بسیار موثر است.

صفوی با اشاره به لزوم مصرف ویتامین "ای" (E) در روزهای آلوده نیز خاطرنشان کرد: مصرف گردو، بادام، زیتون، جوانه گندم و جگر برای جذب این نوع ویتامین در بدن انسان مفید است.

وی به ضرورت دریافت ویتامین "دی " نیز تاکید کرد و گفت: اگر میزان ویتامین دی در بدن افراد پایین است توصیه می شود که در هر هفته قرص های ۵۰ هزار واحدی ویتامین دی را با نظر متخصص یا مشاور تغذیه مصرف کنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به ضرورت مصرف انواع مایعات در فصل گرما، تصریح کرد: این روزها که علاوه بر گرمای هوا با آلودگی نیز مواجهیم مصرف مایعات ساده و سالم بیش از پیش توصیه می شود.

مصرف آب سالم از همه مایعات بهتر است

صفوی با تاکید بر اینکه مصرف آب از همه مایعات بهتر است، افزود: پس از آن، دوغ، انواع دمنوش ها و انواع آب میوه بویژه انار، سیب و پرتقال بدون شکر و مواد افزودنی توصیه می شود.

وی میزان مناسب مصرف آب را روزانه پنج تا شش لیوان دانست و اظهار داشت: بهتر است همواره یک بطری آب در کنار دست خود داشته باشیم و بطور مرتب جرعه جرعه آب بنوشیم بویژه لازم است که سالمندان این کار را انجام دهند.

صفوی همچنین به مصرف روغن زیتون، "تخم کتان"، گوجه فرنگی، سیر و پیاز نیز تاکید کرد و گفت: مصرف برخی خوراکی ها در این روزهای آلوده ممنوع است که از مهمترین آنها می توان به انواع "فست فود" (غذاهای فوری) اشاره کرد.

وی توضیح داد: افرادی که علائم آسم و آلرژی دارند به هیچ عنوان سراغ این مواد غذایی در روزهای آلوده نروند زیرا این مواد بدلیل داشتن روغن زیاد که ممکن است چند بار استفاده شده باشد، می تواند تشدید کننده علائم ورود آلودگی به بدن باشد.

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز در گفت و گو با ایرنا تاکید کرد: آنچه که در این روزها بسیار اهمیت دارد و لازم است مردم درباره آن هوشیار باشند، آلودگی هواست.

کودکان، زنان باردار و سالمندان در خانه بمانند

پژمان عقدک افزود: افرادی که بیماری های زمینه ای، قلبی، تنفسی و آسم دارند و همچنین گروه های آسیب پذیر سالمندان، زنان باردار و کودکان در این روزها تا حد امکان در خانه بمانند و در و پنجره های خانه بسته بماند و سیستم تهویه داشته باشد.

وی با تاکید بر لزوم نوشیدن زیاد مایعات بویژه آب و همچنین مصرف میوه و سبزی در روزهایی که هوا آلوده است، خاطرنشان کرد: اگر مردم ناچار به خروج از خانه در این روزها هستند بهتر است مدت زمان خروج از خانه را تا حد امکان کوتاه کرده و از ماسک های ویژه "P1" یا "P2" استفاده کنند.

عقدک اضافه کرد: استفاده از ماسک های معمولی در برابر آلودگی هوا و ذرات گرد و خاک، فایده ای ندارد.

وی همچنین با اشاره به گرمای شدید هوا در بسیاری از شهرها، تصریح کرد: با توجه به این موضوع احتمال گرمازدگی زیاد است به همین دلیل باز هم به مردم بویژه گروه های آسیب پذیر توصیه می شود که تا حد امکان بویژه در ساعت های اوج گرما از خانه بیرون نیایند و اگر ناچار به خروج از منزل هستند، لباس نازک، نخی و روشن بپوشند و همراه خود مایعات و آب داشته باشند.

عقدک ادامه داد: اگر افرادی علائم گرمازدگی مانند گیج شدن، قرمز شدن صورت، افزایش درجه حرارت بدن و تُند شدن تنفس پیدا کردند، باید مایعات بنوشند، بدن آنها را خنک کرد و پاهای آن را به سمت بالا نگه داشت.

همچنین اورژانس پیش بیمارستانی استان اصفهان برای پیشگیری از گرمازدگی توصیه کرد: آب بیشتری بنوشید و همیشه یک بطری آب و مقداری قند و نمک به همراه داشته باشید و از مصرف مشروبات الکلی بپرهیزید.

یک عضو هیات علمی گروه علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز پیش از این به ایرنا گفت: میوه‌ها به مثابه یکی از بهترین گروه‌های غذایی می‌تواند مشکل عطش افراد در تابستان را برطرف کند و خطر ابتلا به گرمازدگی را کاهش دهد.

پروانه صانعی با بیان اینکه سهم قابل توجهی از حجم میوه‌ را آب تشکیل می دهد، افزود: بخش عُمده از برخی میوه‌ها مانند هندوانه، خربزه، گرمک و طالبی را آب تشکیل می‌دهد و با توجه به فیبر محلولی که در آنها وجود دارد می تواند بخوبی و به مدت طولانی، آب را در بدن فرد نگه دارند و به رفع عطش کمک کند.

وی با بیان اینکه مصرف میوه‌هایی مانند توت فرنگی نیز می‌تواند آب بدن را به مدت طولانی حفظ کند، اضافه کرد: درواقع می توان گفت که همه انواع میوه در فصل تابستان برای رفع تشنگی مناسب است البته مصرف میوه های تازه برای رفع گرمازدگی ارجحیت دارد.

صانعی خاطرنشان کرد: میوه‌های تابستانه زرد و نارنجی مانند زردآلو و طالبی و میوه‌های قرمز و بنفش مانند توت سیاه، مواد مغذی زیادی در خود دارند و می توان آن‌ها را بصورت روزانه مصرف کرد.

وی با تاکید بر اینکه در کنار مصرف انواع مواد غذایی مانند میوه باید به مصرف مناسب آب نیز توجه کرد، گفت: دست‌کم در هر روز باید ۶ لیوان آب مصرف و در فصل تابستان بهتر است تخم شربت نیز به آن اضافه شود تا آب در بدن به مدت طولانی بماند.

گرمازدگی موقعیتی حاد و تهدید کننده زندگی است که در این حالت سیستم تنظیم کننده دمای بدن به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در هوای گرم یا تولید بیش از حد گرما در بدن و یا وجود هر دو حالت از کار می افتد و باعث آسیب اندام ها می‌شود.

علائم گرمازدگی شامل پوست خشک و داغ، عدم تعریق، تنفس کوتاه و سریع، نبض سریع و ضعیف، افزایش دمای بدن به بیش از ۴۰ درجه، سردرد، گرفتگی عضله های بدن و گشادی مردمک چشم است.

به گزارش ایرنا، اصفهان جزو کلانشهرهای درگیر با معضل آلودگی هوا است؛ فرآیند صنعتی شدن و توسعه نامتناسب با آمایش سرزمین موجب افزایش جمعیت و تقاضاهای مصرفی شده و از سوی دیگر، تغییرات اقلیمی و خشک شدن زیست بوم های آبی و ایجاد پدیده گرد و غبار، آلودگی هوا را در اصفهان به یک کلاف سردرگم تبدیل کرده است.