مثلث خالی از دلار؛ مشتری هندی، نفت روسی و پول چینی

به گزارش روز دوشنبه ایرنا به نقل از چاینا دیلی، کارشناسان این حرکت را به عنوان گامی رو به جلو در روند دلارزدایی این سه اقتصاد بزرگ در گرماگرم افزایش محبوبیت فزاینده یوان در معاملات بین المللی تعبیر می کنند.

رویترز به نقل از یک منبع دولتی هند می نویسد برخی از پالایشگاه های این کشور در صورت عدم تمایل بانک ها به تسویه مبادلات تجاری به دلار، به ارزهایی مانند یوان پرداخت می کنند.

این گزارش همچنین به نقل از دو منبع ناشناس دیگر نشان داد که حداقل دو پالایشگاه از سه پالایشگاه خصوصی هند برای برخی از واردات نفت روسیه را به یوان پرداخت می کنند. شرکت هند اویل، بزرگترین خریدار نفت خام روسیه در این کشور، در ماه ژوئن به اولین پالایشگاه دولتی تبدیل شد که برخی از خریدهای روسیه را به یوان پرداخت کرده است.

به باور کارشناسان چینی، چنانچه هند از یوان برای پرداخت بدهی خود در بازارهای جهانی استفاده کند، این مساله سبب تقویب ضریب نفوذ این ارز آسیایی در سطح بین الملل خواهد شد.

پان هلین، مدیر مرکز تحقیقات اقتصاد دیجیتال و نوآوری های مالی وابسته به دانشگاه ژجیانگ چین نیز می گوید این مساله می تواند سبب افزایش نفوذ یوان در سطح بین المللی شود.

دونگ دنگسین، مدیر مؤسسه مالی و اوراق بهادار دانشگاه علم و فناوری ووهان چین نیز می گوید این مساله سبب تسریع روند دلارزدایی و افزایش استفاده از یوان در چین، روسیه و هند می شود.

دونگ می گوید این مسال همچنین استفاده از یوان را در تجارت بین‌الملل گسترش می‌دهد.

گام های بریکس در دلارزدایی و محبوبیت یوان

مادامی که هند و روسیه هر دو عضو بریکس هستند، استفاده آنها از یوان در مبادلات تجاری سبب رشد اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه خواهد شد.

به استناد گزارش های خبری، کشورهای عضو پیمان میان اقتصادهای نوظهور جهان، معروف به بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی) قرار است در ماه آگوست (مرداد-شهریور) در آفریقای جنوبی گرد هم آیند و مساله دلار زدایی را در دستور کار خود قرار دهند.

کشورهای بریکس طیف گسترده ای از ابتکارات را برای کاهش وابستگی خود به دلار دنبال کرده اند. در بازه زمانی یکسال گذشته، روسیه، چین و برزیل به استفاده بیشتر از ارزهای غیر دلاری در معاملات مرزی خود روی آورده اند.

عراق، عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز در حال بررسی گزینه های غیردلاری هستند و بانک های مرکزی این کشورها کوشیده اند بیشتر ذخایر ارزی خود را از دلار به طلا تبدیل کنند.

به باور کارشناسان همه کشورهای بریکس به دلایل مختلف از تسلط دلار انتقاد کرده اند. همچننین مقامات روسی از دلارزدایی برای تقلیل تاثیرات ناشی از تحریم های اعمال شده از سوی غرب دفاع می کنند.

از زمان وقوع جنگ اوکراین، به دلیل تحریم های اعمال شده بر روسیه، این کشور قادر به انجام مبادلات تجاری از طریق سویفت نبوده است و غرب سال گذشته ۳۳۰ میلیارد دلار ذخایر ارزی روسیه را تعلیق کرده است.

براساس گزارش رویترز، در ماه ژوئن (خرداد، تیر)، ایندیَن اویل اولین پالایشگاه دولتی هند بود که هزینه خرید نفت خام روسیه را به یوان پرداخت کرد، در حالی که حداقل دو پالایشگاه از سه پالایشگاه خصوصی هند معاملاتی مشابه را انجام دادند.

در همین حال، بلومبرگ گزارش داد که دو پالایشگاه دولتی دیگر یعنی بهارات پترولیوم و هندوستان پترولیوم نیز در حال بررسی استفاده از یوان به عنوان جایگزینی برای دلار هستند.

تلاش‌های هند برای استفاده از روپیه برای خرید نفت تا حد زیادی بی‌نتیجه بوده است؛ زیرا مسکو قادر نیست ذخایر انبوه روپیه خود را به ارز دیگری تبدیل کند.

در همین حال، محدود کردن صادرات انرژی مسکو به غرب، کشورهای غربی را به سمت بازارهای جدید با قیمت‌های کاهش‌یافته هدایت کرد که به نفع کشورهایی مانند هند و چین بود. از دیگر سو، افزایش استفاده از یوان در معاملات، خبر خوبی برای پکن است، که در تلاشی تدریجی برای دلارزدایی، می‌کوشد نقش یوان را در توافق‌های تجاری فرامرزی پررنگ کند.

بخش بزرگی از تجارت انرژی چین با روسیه به یوان بوده و ماه گذشته پاکستان نیز برای خرید نفت خام مسکو از این ارز استفاده کرده است.
به استناد گزارش های خبری از زمان وقوع جنگ روسیه و اوکراین است، اِعمال مجموعه‌ای از تحریم‌های مالی از سوی آمریکا علیه روسیه، از فوریه (بهمن، اسفند) ۲۰۲۲ میلادی و انتقاد چندین سازمان از جمله صندوق بین‌المللی پول و افراد مشهور از این اقدام، اعتماد به دلار و ارز رایج را در بخش‌های بزرگی از اروپا متزلزل کرده است.

از دیگر سو، فرآیند دلارزدایی نیز تا حدودی فرآیند تعدیل سبد سهام توسط سرمایه‌گذاران جهانی است. اگر اعتماد مردم به دلار تضعیف شود، طبیعی است که سهم دلار در دارایی‌های مالی مختلف کاهش خواهند یافت.