۲۶ ژوئن مصادف با پنجم تیر ماه، روز جهانی مبارزه با مواد مخدر است، اعتیاد مهمترین چالش اجتماعی دهه‌های اخیر کشور است که تبعات اقتصادی، بهداشتی و فرهنگی زیادی دارد.
کشور و استان اصفهان سال‌هاست که درگیر این معضل خانمانسوز است و از آن‌جا که ایران در مسیر تولید و ترانزیت مواد مخدر قرار دارد، باوجود اقدامات مهم و موثر دستگاه‌های ذیربط، همچنان هر روز به تعداد معتادان کشور و استان افزوده می‌شود.
بی شک اطلاع رسانی درباره عوارض و تبعات این مشکل خانمان‌برانداز می‌تواند یک روش مبارزه با مواد مخدر و نوعی پیشگیری از آن باشد، که رسانه‌ها می‌توانند نقش کلیدی در انتشار این حقایق داشته باشند.
آگاهی‌بخشی در مورد تاثیرات سوءمصرف مواد مخدر بر اندام‌های مختلف بدن می‌تواند، زنگ هُشداری برای معتادان باشد تا به اعتیاد خود پایان دهند، ضمن آن‌که افزایش آگاهی عموم مردم نسبت به مضرات مصرف مواد مخدر، می‌تواند به شکل‌دهی نوعی مانع و مقاومت اجتماعی برای گسترش این بِزه در جامعه منجر شود.
به عقیده کارشناسان، اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر، از راهکارهای مهم مقابله با این آسیب اجتماعی است و در این روش باید افراد جامعه را با هشدارهای پزشکان و متخصصان نسبت به آسیب‌های ناشی از مصرف مواد مخدر آگاه کرد.
احتمال اعتیاد افراد ۱۵ تا ۶۴ ساله زیاد است
پزشک متخصص مغز و اعصاب بیمارستان شریعتی اصفهان در این پیوند به خبرنگار ایرنا گفت: جامعه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال، بیشترین احتمال سقوط در دام اعتیاد را دارند و اعتیاد می‌تواند نیروی فعال کشور را به سرعت از پای درآورد.
مرضیه رحیمی ادامه داد: ترک اعتیاد، در آغاز شروع به مصرف راحت‌تر است اما ۵۵ درصد خانواده‌ها دیرهنگام و در حدود سه تا پنج سال بعد از اعتیاد فرزند خود، از این موضوع مطلع می‌شوند که کار درمان را دشوار می‌سازد.
وی اعتیاد را یکی از مشکلات مهم جوامع امروزی برشُمرد و گفت: این پدیده شوم تاثیرات جسمی و روانی زیادی روی افراد معتاد برجا می‌گذارد و می‌تواند زندگی یک فرد و خانواده‌اش را نابود کند.
رحیمی تصریح کرد: تا چند سال پیش، بیشتر مصرف‌کنندگان مواد مخدر در ایران افرادی بودند که تریاک مصرف می‌کردند زیرا باور داشتند این ماده افیونی برای سلامت مفید است که انگاره‌ای به طور کامل غلط است.
وی تاکید کرد:سال‌های اخیر بدنبال افزایش قیمت مواد مخدر سنتی، شاهد افزایش مصرف مواد مخدر صنعتی و شیمیایی در بین معتادان هستیم که خطرات زیادتری برای سلامتی افراد دارند و قرص‌های روانگردان نیز از جمله این مواد بشمار می‌روند.
ترک اعتیاد دشوار است
متخصص مغز و اعصاب بیمارستان شریعتی اصفهان افزود: اعتیاد به مواد مخدر از بسیاری جهات هم در کوتاه‌مدت و هم در درازمدت بر مغز تاثیر می‌گذارد.
رحیمی ادامه داد: برای کسانی که مصرف مواد مخدر را قطع کرده‌اند و می‌کوشند از دام اعتیاد رهایی یابند، این تغییرات درازمدت، اراده آنها برای پاک ماندن را سخت‌تر می کند.
وی ادامه داد: مصرف‌کنندگانی که مصرف خود را قطع کرده‌اند، مایل‌اند دوباره به مسیر قبلی خود بازگردند و ممکن است برخی آنها حتی تا چندین مرتبه هم در این راه شکست بخورند و شروع به استفاده مجدد کنند.
رحیمی با تاکید بر این که بهبود اعتیاد همیشه امکانپذیر است، گفت: توان‌بخشی کامل نیازمند تلاش زیاد از طرف خود شخص و دوستان و بستگان وی است، استفاده از دارو نیز بسیار موثر است و معتادان می‌توانند به متخصصان مغز و اعصاب مراجعه و از داروهای موثر تجویزشده استفاده کنند تا به درمان کامل برسند.
وی خاطرنشان کرد: نباید فراموش کرد که حل پدیده اعتیاد مشکلی است که فقط با زور و جُرم‌انگاری حل نمی‌شود بلکه باید از طریق راه‌های علمی با آن مواجه شد.
رحیمی افزود: سازمان بهداشت جهانی شعار امسال روز جهانی مبارزه با مواد را چنین اعلام کرده است: «مردم، نخست اَنگ را متوقف کنید، سپس پیشگیری را تقویت کنید» و باید این نگاه در جامعه تقویت شود که معتاد مجرم نیست و بیمار است.
تاثیر مصرف مواد مخدر بر سلامتی
پزشک متخصص مغز و اعصاب در این پیوند به خبرنگار ایرنا گفت: حدود ۶۰ درصد از بیماران معتاد به مواد مخدر دچار یکی از اختلالات مربوط به مغز و اعصاب هستند و مغز به عنوان مهمترین عضو بدن و مرکز اصلی فعالیت‌های پیچیده انسان، بیشترین آسیب را از مصرف مواد مخدر می‌بیند
رحیمی ادامه داد: هرچند در بیشتر موارد، تغییراتی که اعتیاد کوتاه مدت به مواد مخدر در مغز ایجاد می‌کند، می‌تواند دائمی نباشد، اما برخی از این تغییرات می‌تواند تا چندین سال دوام بیاورد و یا زمینه ساز اختلال‌های عصبی خطرناک در فرد معتاد شود.
وی تاکید کرد: استفاده طولانی‌مدت از مواد مخدر، روانگردان‌ها یا حتی آرام‌بخش‌ها باعث ایجاد تغییرات ماندگار در مغز شده و می‌تواند به بروز افسردگی یا توهم منجر شود به علاوه وابستگی عاطفی فرد معتاد به مصرف مواد مخدر بسیار شدید بوده و در مواردی ممکن است تا آخر عمر در وجود وی باقی بماند.
رحیمی گفت: اعتیاد می‌تواند به مرور زمان بر عملکردهای مختلف مغز تأثیر منفی بگذارد و عملکرد آن را مختل کند. مصرف موارد مخدر می‌تواند باعث از دست‌رفتن حافظه، قدرت تصمیم‌گیری و اختلال حواس شود و تمامی مواد مخدر صنعتی موسوم به مواد روانگردان باعث بروز علائم جدید روانی یا تشدید آن در افراد می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: مصرف مواد مخدر اعم از سنتی و صنعتی تاثیرات غیر قابل جبرانی بر مغز می گذارد، به‌عنوان نمونه اعتیاد به تریاک به تشدید افسردگی، اختلال در فعالیت‌های طبیعی و اختلال خواب منجر می‌شود.
پزشک متخصص مغز و اعصاب اظهارداشت: مصرف حشیش باعث بروز توّهم، بیخوابی، اضطراب،حملات اضطرابی موسوم به "پانیک" می شود و در درازمدت "آتروفی مغزی" ایجاد می‌کند که عامل ایجاد بی‌انگیزگی در افراد است و این ماده مخدر در کسانی که دچار بیماری دوقطبی و اسکیزوفرنیا هستند باعث تشدید علائم و عود بیماری می شود.
وی افزود: مواد محرکی مانند شیشه، کوکائین، قرص‌های اِکس سبب بروز توهم، هذیان، بیخوابی، رفتارهای خطرناک، رفتارهای تهاجمی و پرخاشگری، بیقراری و بیخوابی می‌شوند و مصرف این مواد به تشدید علائم دوقطبی، اضطراب و اسکیزوفرنیا و عود سریع آنها می‌انجامد.
رحیمی گفت: بیشتر مواد مخدر استنشاقی دارای اثرات سمی هستند که می‌توانند نورون‌ها یا همان سلول‌های عصبی مغز را بکُشند و زمانی که این سلول‌ها می‌میرند، به احتمال زیاد دیگر دوباره احیا نمی‌شوند.
وی یادآور شد: تاثیر موارد مخدر تنها روی مغز نیست و تقریبا تمام اندام‌های بدن را درگیر می‌کند، برای نمونه مصرف طولانی‌مدت این مواد باعث بروز صدمات زیاد به کبد می‌شود.
این پزشک متخصص گفت: مطالعات نشان می‌دهد که در میان مصرف‌کنندگان تریاک، سکته‌های مغزی و قلبی، سرطان‌ها و مرگ ناشی از بیماری‌های گوارشی ۸۶ درصد بیشتر است.
باورهای غلط زمینه‌ساز گرایش به مصرف مواد مخدر است
پزشک متخصص مغز و اعصاب گفت: باورهای غلط زمینه‌ساز گرایش به مصرف مواد مخدر هستند و رسانه ها باید با آگاه سازی جامعه این باورهای غلط را از ذهن‌ها پاک کنند و برای مبارزه با مواد مخدر، رسانه‌ها نقش کلیدی برعهده دارند و می‌توانند آحاد جامعه را با آسیب‌های ناشی از مصرف مواد مخدر آشنا کنند.
رحیمی به باورهای غلط که در بین افراد جامعه در مورد موارد مخدر وجود دارد اشاره کرد و افزود: برخی درمان بیماری‌های عصبی را در مصرف برخی مواد مخدر می دانند، که بسیار اشتباه است و روند درمان بیماری‌های اعصاب در افراد معتاد طولانی‌تر است.
وی خاطرنشان کرد: فردی که فقط دچار بیماری‌های اعصاب مانند افسردگی است می‌تواند با مراجعه به متخصص مغز و اعصاب آن را در مدت یک و نیم تا سه ماه درمان کند، ولی به عنوان مثال افسردگی اگر با اعتیاد توام شود در این صورت باید راهکار دوگانه‌ای برای درمان استفاده شود که بسیار زمان‌بر است، زیرا بیمار با ۲ بیماری افسردگی و اعتیاد مواجه است.
رحیمی اصلاح باورهای نادرست در باره اعتیاد را ضروری دانست و تصریح کرد: برخی به‌ویژه جوانان این باور غلط را دارند که می‌توانند مصرف مواد مخدر را کنترل یا ترک کنند ولی باید به آنها آگاهی داد که ترک کردن مواد مخدر برای فرد معتاد که اراده خود را از دست می‌دهد بسیار دشوار است.
دارنده بورد تخصصی مغز و اعصاب تاکید کرد: رسانه ها واصحاب جراید باید با آگاهی بخشی، باورهای غلط را در بین آحاد جامعه از بین ببرند و به اطلاع‌رسانی در باره عوارض اعتیاد و تاثیرات آن بر اندام‌ها ی حیاتی مانند مغز بپردازند و اقشار جامعه را در قبال این پدیده شوم آگاه سازند.
وی به موارد بسیار محدود تجویز مورفین برای بیماران بر اساس پروتکل های درمانی اشاره کرد و گفت: نقش مصرف مواد مخدر در درمان بیماری‌ها مانند اثر قرص مُسکن در درد ناشی از عفونت دندان است که با مصرف آن، درد بطور موقت ساکت می‌شود ولی میکروب و عفونت مربوط به آن پیشرفت می‌کند و ریشه دندان را می‌پوساند.
به گزارش ایرنا، بر اساس اعلام شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر اصفهان، هم‌اکنون در این استان افزون بر یکصد هزار معتاد وجود دارد.
نظر شما