مهمترین مصوبات ایمن‌سازی زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در استان سمنان چه بود؟

به گزارش ایرنا، با توجه به اهمیت موضوع حفاظت از یوزپلنگ آسیایی جلسه هم اندیشی و تبیین وظایف دستگاه های اجرایی ذیربط به منظور حفاطت بهینه زیستگاه یوزپلنگ آسیایی و ایمن سازی محل عبور و تردد این گونه در خطر انقراض با حضور مسوولانی از استانداری، حفاظت محیط زیست استان و مدیران دستگاه‌های اجرایی سمنان مرتبط شامل پلیس راه استان، اداره کل امور عشایری، برق منطقه ای، توزیع برق استان، اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استانداری و حضور مجازی سایر دستگاه های ذیربط شامل فرمانداری ویژه شاهرود، فرمانداری میامی و اداره کل راه و شهرسازی شرق استان، به صورت ویدئوکنفرانس در سالن جلسات اداره کل محیط زیست برگزار شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان با اشاره به ضرورت حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و ایمن سازی محل تردد این گونه در معرض خطر انقراض و ضمن اشاره به اهمیت گونه در معرض خطر انقراض یوزپلنگ آسیایی و لزوم حفاظت و حمایت از این گونه منحصر به فرد، به تبیین عوامل تهدید حیات یوز آسیایی شامل تهدیدات تصادفات جاده ای و تهدید ناامنی زیستگاهی با حضور دام غیرمجاز و خارج از ظرفیت مراتع و سگ های گله پرداخت.

بهرامعلی ظاهری با اشاره به وجود طرح «تعیین محدوده خطر تصادفات جادهای یوزپلنگ آسیایی با نام علمی (Acininyx jubatus venaticus) راهکارهای اجرایی جهت کاهش تلفات جاده‌ای در محدوده ذخیرگاه زیستکره توران» را به عنوان سند بالادستی، و وظایف دستگاه‌های اجرایی ذیربط را در قالب این طرح و انتظارات محیط زیست از دستگاه‌های مسئول استانی و ملی برشمرد.

در ادامه جلسه با مدیریت محمد حمیدی معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان، مدیران و مسوولان فرماندهی انتظامی استان و دستگاه‌های اجرایی مرتبط به ارائه توضیحات درباره موضوع پرداختند و پس از تبادل نظر و جمع بندی نظرات، پنج مصوبه به عنوان نتیجه جلسه با حضور معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان تصویب شد:

در مصوبه اول تمامی دستگاه‌های اجرایی مرتبط موظف شدند به صورت مستمر در چهارچوب طرح جامع حفاظت از یوز آسیایی و ایمن سازی محل تردد این گونه ارزشمند به عنوان سند بالادستی و مطابق با مطالعات قبلی صورت گرفته از سوی محیط زیست با عنوان «طرح تعیین محدوده خطر تصادفات جاده‌ای یوزپلنگ آسیایی (Acininyx jubatus venaticus) » که این طرح به منظور ارائه راهکارهای اجرایی برای کاهش تلفات جاده‌ای در محدوده ذخیرگاه زیستکره توران) تدوین شده است، نقش آفرین باشند و در چهارچوب این طرح و با اولویت بندی اقدامات لازم را انجام دهند.

در مصوبه دوم اخذ اعتبارات ملی برای اجرایی کردن طرح جامع حفاظت از یوزپلنگ آسیایی با قید فوریت بود که این مصوبه باید از سوی استانداری، اداره کل حفاظت محیط زیست و دیگر دستگاه‌های اجرایی مرتبط پیگیری شود.

در مصوبه سوم مقرر شد پلیس راه، راهداری و حمل و نقل جاده ای و راه و شهرسازی شرق استان سمنان طی سه ماه نخست امسال فناوری‌های نوین و دوربین‌های کنترل سرعت را به تعداد کافی و زیاد در محور میامی - عباس آباد بکارگیری کنند تا رانندگانی که از سرعت مجاز تخطی می‌کنند در اسرع وقت اعمال قانون شوند و این دوربین‌ها در مناطق مناسب با نظر محیط زیست نصب شود.

در مصوبه چهارم راه و شهرسازی شرق استان سمنان و اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان سمنان موظف شدند طی سه ماهه نخست امسال تابلوهای هشداردهنده و آگاهی رسان برای تنویر افکار عمومی (رانندگان، دامداران، جوامع بومی و محلی) نصب کنند.

در مصوبه آخر مقرر شد استانداری سمنان طی یک ماه آینده به منظور مدیریت یکپارچه موضوعات مربوط به دام و حیات وحش به ویژه یوزپلنگ آسیایی، ستاد ساماندهی دام استان را با اولویت ساماندهی دام در ذخیره گاه زیستکره توران و مناطق حساس محیط زیستی و با محوریت محیط زیست و عضویت منابع طبیعی، امور عشایری و فرمانداری‌های محل تشکیل دهد و به صورت ماهانه موضوعات مرتبط با این ستاد را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد و در ضمن ستاد ساماندهی در استان نیز با محوریت استانداری تشکیل و جلسه دوره ای و موردی برگزار شود.

از دست رفتن «ماجراد»

به گزارش خبرنگار ایرنا، صبح شنبه ششم فروردین ۱۴۰۲ خبری مبنی بر تلف شدن یک قلاده یوزپلنگ ماده با احتمال بارداری به نام «ماجراد» از منابع محلی منتشر شد که دلهره‌ای به دل دوست‌داران محیط زیست در ششمین روز بهاری انداخت؛ همه دلشان می‌خواست اظهارات منابع محلی و افراد حاضر در صحنه درباره باردار بودن یوزپلنگ تلف شده نادرست باشد، اما با بررسی‌های دقیق کارشناسان اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان سمنان مشخص شد در فاجعه‌ای تلخ، یوزپلنگ باردار با نام «ماجراد» دارای سه جنین بر اثر تصادف با خودروی عبوری تلف شد.

علاوه بر این، تابستان ۱۴۰۱ یک قلاده یوزپلنگ ماده و در سال‌های ١٣٨٩ تا ١٣٩٧ هفت قلاده یوزپلنگ در محور میاندشت - عباس آباد بر اثر تصادف‌های جاده‌ای تلف شدند که باید بررسی شود قصور کدام یک از دستگاه‌های اجرایی در حوادث تلخ و جبران‌ناپذیر اخیر دخالت دارد.

بر اساس تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین‌ ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز به طور معمول در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید، یوزپلنگ از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و معمولا چند قلوزایی دارد.

در واقع در چشم به هم‌زدن و بی احتیاطی راننده متخلف فراری یوزپلنگ مادر با نام «ماجراد» با سن بیش از سه سال درست در اوج توانایی زادآوری با سه جنین در جا تلف شدند و از بین رفتن یوزپلنگ ماده بالغ و سه توله یوزپلنگ که قرار بود ادامه دهنده نسلشان در دل توران باشند از بین رفتند و پرسشی که ذهن را درگیر می‌کند اینکه کوتاهی چه دستگاه‌ها و گروه‌هایی سبب تلف شدن یوزپلنگ‌ها به این شیوه می‌شود؟

به گزارش خبرنگار ایرنا، نبود دوربین کنترل سرعت، روشنایی نامناسب، و اجازه تعلیف دام بیش از زمان مقرر، هر یک عاملی در تنگ‌تر شدن نفس‌های به شماره افتاده گونه در خطر انقراض یوزپلنگ آسیایی است و امید می‌رود مواردی که متولیان امر با عزم جدی در صدد اصلاح آنها برآیند تا کمتر شاهد حوادث تلخی چون تلف شدن این گربه‌سان ارزشمند باشیم.

یوزپلنگ آسیایی را بیشتر بشناسیم

یوزپلنگ ایرانی به عنوان سومین گربه‌سان زیبای آسیایی شناخته می شود که در آستانه انقراض قرار دارد و بیم آن می رود که برای همیشه نه تنها ایران بلکه جهان این گونه جانوری را از دست بدهد و اینگونه محیط زیست و گنجینه حیات وحش کشور دچار نقصانی بزرگ شود و از این رو یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین‌ المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است، حدود ٢ هزار سال پیش یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون حضورشان منحصر به نواحی بیابانی ایران و پارک ملی توران شده ‌است.

منطقه توران یا خارتوران یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار، زیستگاه یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود که در شهرستان شاهرود در شرق استان سمنان قرار دارد؛ این منطقه یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت قابل توجه، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود.

گفته کارشناسان یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال را دارند.

یوزپلنگ دوره بارداری سه ماه دارد و به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین‌ ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.

براساس تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.