نگاهی امنیتی و حفاظتی به وقایع قیام سیدالشهدا (ع)

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا رجبی در ضرورت انتشار کتاب کامیابی ها و ناکامی ها نوشت: رعایت یا عدم رعایت مسائل و نکات اطلاعاتی و حفاظت اطلاعات که به امنیت ملی یک کشور و نظام حکومتی و مصون ماندن سازمان نظامی آن مربوط است، از مولفه‌های مهم بقا یا نابودی یک حاکمیت یا جریان و حرکت است. هرچند این تعابیر و اصطلاحات در صدر اسلام رایج نبوده است اما مفهوم آنها در آن دوران کاملاً موضوعیت داشته است.

بنابراین با تعمق در سیره ذوات مقدسه اهل بیت می توان در این عرصه مهم آموزه های لازم را استخراج نمود و در زمانه ای که دشمنان پلید نظام جمهوری اسلامی مدام در حال طراحی توطئه های گوناگون براندازی هستند، با به کار بستن آن موارد یعنی عمل به درس‌ها و عبرت‌ها، دشمن را ناکام ساخت و امنیت کشور و نظام ولایت را حفظ نمود و تضمین کرد. (صفحه ۶)

وی افزود: قیام امام حسین (ع) بهترین فرصت برای برپایی مجدد حاکمیت اهل بیت و خارج نمودن اسلام و جامعه اسلامی از یوغ بدعت سلطنت موروثی آنهم از نوع فاسد اموی بود تا سعادت و خیر دنیا و آخرت امت رقم خورَد که متأسفانه آنچه به هنگام این قیام به ویژه از سوی مردم کوفه رخ داد، نه تنها موجب شد این فرصت ارزشمند طلایی از دست رود، بلکه بزرگترین فاجعه تاریخ بشریت یعنی شهادت جانسوز چراغ هدایت و کشتی نجات بشریت، امام عدالت گستر، سرور جوانان اهل بهشت، حضرت امام حسین علیه السلام رخ دهد.(صفحه ۷)

این پژوهشگر تاریخ اسلام با استناد به سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر درس گرفتن از قیام امام حسین (ع) نوشت: کتاب حاضر به یکی از ابعاد با اهمیت آموزه های واقعه قیام حسینی یعنی مسئله بسیار مهم امنیتی اطلاعات و حفاظت اطلاعات پرداخته است. به عنوان نمونه در این کتاب خواهیم دید که چگونه بی توجهی به امر تایید صلاحیت توسط برخی از بزرگان نهضت در کوفه، باعث نفوذ عوامل دشمن در شورای رهبری قیام و اشراف اطلاعاتی دشمن بر اسرار قیام و نهایتاً شناسایی محل اختفای نماینده امام حسین و برهم خوردن محاسبات او و قیام پیش از موعد و سرانجام شکست آن می‌شود. (صفحه ۹)

وی افزود: اهمیت بهره‌گیری از این آموزش‌ها در نهضت سیدالشهدا آنگاه بیشتر احساس می‌شود که در برهه‌هایی از تاریخ انقلاب اسلامی و تشکیل نظام ولایی، به سبب بی توجهی یا کم توجهی به مسائل و اصول اطلاعاتی و حفاظت اطلاعات، ضربه های جبران ناپذیری به انقلاب و نظام وارد شد. بی توجهی به مولفه حفاظت شخصیت ها موجب موفقیت دشمنان کوردل در به شهادت رساندن بزرگانی همچون شهید آیت الله مطهری رئیس شورای انقلاب، شهید سپهبد قرنی برجسته ترین چهره نظامی انقلاب، شهید اسدالله لاجوردی از ذخایر ارزشمند انقلاب و شهید سپهبد صیاد شیرازی نماد درخشان دفاع مقدس و معاونت ستاد کل قوا و ... شد و کم توجهی به این مهم نیز باعث از دست دادن چهره‌ های بسیار مهم و تاثیرگذار در انقلاب اسلامی یعنی شهدای گرانقدر محراب شد. (صفحه ۱۰)

رئیس بنیاد ایرانشناسی با اشاره به شهادت ۷۲ تن از دست اندرکاران نظام در هفتم تیر سال ۱۳۶۰ و شهادت محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر اضافه کرد:‌ به هنگام هشت سال دفاع مقدس در برهه‌هایی، سستی در حفاظت اطلاعات، موجب رخنه برخی عوامل دشمن و آگاهی آنان از برنامه های جنگی ما و در نتیجه، لو رفتن عملیات و دادن هزینه‌های سنگین معنوی و مادی شد. هرچند با تجربیات و عبرت هایی که از آن حوادث گرفته شد، این نقیصه به تدریج در دفاع مقدس برطرف گردید که اوج آن در عملیات والفجر هشت و موفقیت کامل حفاظت اطلاعات را در آن عملیات پیروز شاهد بودیم و آن روز نیز به عنوان روز حفاظت اطلاعات در تقویم نظامی کشور ثبت شد. (صفحه ۱۱)

رجبی دوانی گریزی هم به مسائل اطلاعاتی و حفاظت اطلاعاتی در مذاکرات هسته ای زد و نوشت: کوتاهی‌های سوال برانگیز دولت در میدان دادن به عناصر مشکوک که راه نفوذ عوامل دشمن در مراکز حساس و تصمیم‌گیر کشور را هموار می‌کرد، و موجب آن شد تا رهبری آگاه نظام با تشریح و تبیین انواع نفوذ موردی و نفوذ جریانی، هشدارهای لازم را به دولت بدهند و از جمله بفرمایند... هشدارها و ابراز حساسیت های رهبر انقلاب نسبت به مسئله نفوذ با توجه به عملکرد و سیاست‌های نابخردانه و شاید خائنانه دولت ادامه می‌یابد و این به سبب کوتاهی های مجلس وقت، نخبگان و تاثیر گذاران در افکار عمومی است که دولت را در این رابطه بازخواست نمی‌کنند و رهبری نظام مجبور است یک تنه در این میدان وارد شود و روشنگران روشنگری نماید.(صفحه ۱۵)

وی افزود: اگرچه رهبر معظم انقلاب همیشه درباره توطئه‌های دشمنان به مردم و مسئولان هشدار داده‌اند اما نظر به عملکرد دولت‌های یازدهم و دوازدهم که از سویی راه برون رفت کشور از مشکلات و تحریم ها را در سازش با غرب و آمریکا و تامین خواسته های آنان از جمهوری اسلامی می دانست و از سوی دیگر از به‌کارگیری افرادی که در راستای سازش با آمریکا صاحب فکر و تجربه(!) باشند، حتی اشخاص دو تابعیتی ابایی نداشت، در این دوران بیشتر احساس خطر کردند... متاسفانه خوشبینی مفرط و نابخردانه رئیس جمهور و تیم مذاکره‌کننده او به غرب و آمریکا و تعهدات آنها از یک سو و بی توجهی و بی اعتقادی به هشدارهای مکرر رهبر انقلاب در خصوص عهدشکنی دشمنان و خطر نفوذ آنها در ارکان نظام که شائبه خیانت را تقویت می‌کند، موجب آن شد که به شماری از عوامل آمریکایی و انگلیسی دشمن، به ویژه دوتابعیتی ها در پوشش خبرنگار، فعال محیط زیست، سیاستمدار و حقوقدان چنان میدانی داده شود که به حریم شخصی رئیس جمهور نیز ورود پیدا کرده و به اطلاعات و اسرار طبقه بندی دست یافته و حتی در تیم مذاکره کننده ۱+۵ حضور یابند. (صفحه ۱۹)

رجبی دوانی ادامه داد: با عنایت به آنچه مطرح شد، بررسی حوادث نهضت حضرت امام حسین از نگاه امنیتی و اخذ درس‌ها و عبرت‌ها از این منظر برای حفاظت از انقلاب اسلامی، نظام جمهوری اسلامی و ارزش‌های انقلابی ضرورت دوچندان می یابد. هر چند به رغم بسیاری، کوتاهی ها و بعضا خیانت ها در این چهار دهه صدمات و لطمات زیادی به نظام و کشور وارد شد که برخی از آنها جبران ناپذیر هم بود اما با الطاف خداوندی و رهبری های هوشمندانه امامین انقلاب اسلامی، دشمنان قسم خورده و کینه‌توز جمهوری اسلامی نتوانستند به اهداف اصلی خود نائل گردند... با این وجود، خدای ناکرده چنانچه از تجربیات تلخ این ۴۲ سال عبرت نگیریم و به ویژه از آنچه که موجب گردید نسبت حضرت سیدالشهدا علیه السلام به سبب غفلت برخی دست‌اندرکاران آن از مسائل اطلاعاتی و حفاظت اطلاعات ضربات جبران ناپذیری ببیند، آموزه های لازم را در نیابیم، هیچ تضمینی برای پیشگیری از تکرار تاریخ و آسیب دیدن جدی جبهه حق وجود نخواهد داشت. (صفحه ۲۰)

به نوشته این پژوهشگر تاریخ اسلام در این کتاب تلاش شده است تا مولفه‌های اطلاعات و حفاظت اطلاعات در قیام حضرت امام حسین از آغاز تا انجام مورد بررسی قرار گرفته و مصادیق آن احصا و تبیین گردد و آموزه‌های ایجابی و سلبی آن یعنی همان درس‌ها و عبرت‌های معرفی گردد تا برای مسئولان و مدیران و دست‌اندرکاران اجرایی، تقنینی و قضایی، نیروهای مسلح و دستگاه‌های امنیتی کشور به کار آید (صفحه ۲۰)

در پشت جلد کتاب آمده است: در این کتاب به قیام حضرت سیدالشهدا همانند یک حاکمیت دارای نیروهای مسلح نگریسته شده و اصول امنیتی در آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. خواننده در این کتاب ملاحظه می کند از سویی امام حسین علیه السلام و برخی از یاران آن حضرت چگونه در اصول امنیتی هوشمندانه و مدبرانه عمل نموده و توطئه‌های دشمنان را نقش بر آب کردند و از سوی دیگر، گروهی از سرشناسان جبهه حق با عدم پایبندی به این اصول، ناخواسته موجبات وارد شدن ضربات جبران ناپذیر به نهضت را فراهم آوردند. به جرات می‌توان گفت اگر اصول اطلاعاتی و حفاظتی توسط برخی از یاران امام علیه السلام رعایت و اجرا می‌شد، هرگز فاجعه کربلا رخ نمی‌داد.

بعد از مقدمه، درآمد کتاب است که به شرحی کوتاه از قیام تا شهادت امام حسین، تعریف اطلاعات و حفاظت اطلاعات، جایگاه حفاظت اطلاعات در نهضت حسینی و بررسی پیامدهای عدم رعایت حفاظت اسرار بر مبنای این حدیث امام باقر (ع) می پردازد که خدا برای این کار (تشکیل حکومت علوی) سال ۷۰ را معین کرده بود و چون حسین کشته شد، خدا بر خاکیان خشم گرفت. پس آن را تا سال ۱۴۰ به تاخیر افکند. ما این موعد را برای شما (دوستان نزدیک) گفتیم و شما آن را افشا کردید و پرده استتار این راز را گشودید. پس از آن، خدا دیگر موعدی را نزد ما معین نساخت و خدا هر چه بخواهد، محو می کند و هر چه را بخواهد ثبت می فرماید. (انسان ۲۵۰ ساله؛ بیانات مقام معظم رهبری درباره زندگی سیاسی - مبارزاتی ائمه معصومین صفحه ۲۴۶)

نویسده در فصل اول به موفقیت‌های جبهه حق در نبرد امنیتی با دشمن پرداخته که شامل حفاظت شخصی؛ حفاظت شخصیت ها در مدینه منوره، فریب دشمن در مدینه، اجرای دقیق اصول حفاظتی توسط امام حسین به هنگام حضور در مکه، اشراف اطلاعاتی امام حسین به موقعیت کوفه و اشراف اطلاعاتی آن حضرت نسبت به اقدامات دشمن است و در فصل دوم مطالبی همچون شکست جبهه حق در نبرد امنیتی با دشمن را بیان کرده که شامل عدم رعایت حفاظت اسرار توسط کوفیان، مسلم بن عقیل؛ هدف حفاظتی و حفاظت ماموریت، کتمان و وادادگی در بزرگان بصره، شکست اطلاعاتی در کوفه، نفوذ دشمن به مرکزیت نهضت در کوفه، عدم استفاده از اصل غافلگیری در موقعیت مناسب، تدابیر موفق دشمن در حفاظت مقر و حفاظت شخصیت، عدم اصل پیش بینی در قیام مسلم بن عقیل و به کارگیری اصل فریب برای دستگیری مسلم بن عقیل است.

فصل سوم نیز شامل موقعیت های امنیتی کاروان سیدالشهدا از مدینه تا کربلاست که در برگیرنده مطالبی همچون نمونه موفق حفاظت اسناد و حفاظت کلام در نهضت حسینی، مقابله با تهدیدات پیرامونی توسط امام حسین، حفاظت و مراقبت از امام حسین نمونه اعلای حفاظت شخصیت در کربلا و همچنین تامین دقیق امنیت اردوگاه جبهه حق در کربلاست و در فصل چهارم آموزش های امنیتی نهضت حسین بیان شده است.

در بخشی از کتاب آمده است: اواخر روز شنبه ولید بن عتبه مردانی را به سراغ امام حسین فرستاد تا آن حضرت در مجلس حاکم مدینه حضور یافته و در آنجا با ولید از طرف یزید بیعت کند. امام به فرستادگان ولید فرمود صبح شود ببینیم و ببینیم چه می‌شود؟ آنان، شب از امام دست برداشتند و برای بیعت اصرار نکردند. امام حسین همان شب یعنی شب یکشنبه و دو روز مانده به پایان ماه رجب سال ۶۰ از مدینه خارج شد و به سوی مکه حرکت فرمود. به این ترتیب آن حضرت در اقدامی دیگر مجددا دشمن را فریب داد و شبانه از مدینه با خانواده و برخی از خاندان خویش خارج شد و تا روز بعد که دستگاه حکومتی بخواهد از ماجرا باخبر شود، امام مسافتی قابل توجه از مدینه دور شده اند و چون مردان خاندان و همراهان آن حضرت، همگی مسلح و آماده دفاع از آن وجود مقدس بودند، امکان تعقیب و دستیابی به سیدالشهدا هم بسیار دور می نمود. با تعریفی که از اصول طراحی عملیات فریب ارائه شد مشاهده می شود که امام حسین اصولی را که در فریب دشمن لازم است، از قبیل درک تهدید، ارزیابی نهایی اخبار، تجزیه و تحلیل دقیق ریسک (خطرپذیری)، انتخاب کاراترین راهبرد، پیش بینی و تخمین بازخوردهای مثبت و منفی، دقت و سرعت و رعایت اصول کامل حفاظت در تمامی مراحل به طور دقیق اجرا می کند و موفق می شود دشمن را از رسیدن به اهداف خود باز دارد (صفحه ۶۳)

مشاوران مسلم بن عقیل که از چهره‌های برجسته کوفه بودند، از در مخفی دار العماره که به خانه رومیان باز می شد، بی اطلاع بودند! اگر پیش از این، مطالعه ای برای نحوه تصرف دارالاماره صورت می گرفت و بررسی می‌شد که در صورت عدم تسلیم ابن زیاد چگونه به محل استقرار وی ورود پیدا کنند و ابزارهایی همچون منجنیق برای درهم کوبیدن دیوارهای قصر فراهم کرده بودند و یا در مخفی آنجا را که به خانه رومیان گشوده می شد، شناسایی می‌کردند، مسلّماً موفق به فتح دارالاماره و چیرگی بر ابن زیاد می شدند.

آنچه بر شگفتی خواننده حوادث قیام حضرت مسلم می افزاید، این که مطابق نقل‌ها یاران مسلم بن عقیل به هنگام محاصره قصر کوفه شماری از اشراف خائن کوفه را در کنار ابن زیاد بر فراز برج و بالکن دارالاماره مشاهده کردند و سپس همان ها را در میان خود دیدند که آنها را از یاری مسلم باز می‌دارند؛ اما هیچ یک به این فکر نیافتادند که اینان چگونه از محاصره دارالاماره عبور کرده و میان آنان آمده اند. به هر روی ارزیابی درست از موقعیت و توان و امکانات دشمن عبرت بزرگی است که از جریان قیام مسلم بن عقیل علیه السلام در کوفه باید گرفت و در رویارویی با دشمنان ضمن دارا بودن ارزیابی حداکثری، متناسب با موقعیت و توان و امکانات آن برنامه ریزی نمود و عمل کرد. (صفحه ۲۳۳)

کتاب کامیابی‌ها و ناکامی‌ها؛ نگاهی ویژه از منظر اصول امنیتی به وقایع قیام امام حسین(ع) از سوی موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه جامع امام حسین (ع) در هزار نسخه و در ۲۶۰ صفحه به قیمت ۳۹ هزار تومان منتشر شده است.