به گزارش ایرنا، تولید فرش دستباف از دیرباز میان اقوام ساکن در گلستان و به ویژه نزد قوم ترکمن با قدمت ۶ هزار ساله رواج داشته و امروزه با داشتن چنین سابقه درخشان می تواند شمار زیادی از بانوان ترکمن و فارس منطقه را در این صنعت اشتغالزا مشغول فعالیت کند که برنامه ریزی مناسب، استفاده بهینه از این سرمایه مغفول را برای رونق تولید و افزایش درآمد خانوارها دوچندان می کند.
به گفته کارشناسان حوزه صنعت فرش دستباف گلستان، فعالیت ۳۸ هزار بافنده و واحدهای تولیدی، وجود ۲۵۰ شرکت تعاونی فرش دستباف، وجود ظرفیت‌های مناسب نظیر تولید فرش ترکمنی و فرش ابریشم منحصر به‌فرد و تنوع طرح و رنگ و نوع ( فرش ترکمنی، گلیم، جاجیم، گبه و طرح‌های خاص ) از جمله نقاط قوت و فرصت های صنعت فرش استان گلستان است که باید مانع هدر رفت این ظرفیت شده و همچنین تاثیرگذاری آن را در اقتصاد استان افزایش داد.
طبق برخی آمارها صنعت فرش دستباف در گلستان در برخی از سالها، سالانه حدود ۶۰۰ مترمربع تابلو فرش، ۵۰۰ مترمربع فرش و ۱۷ هزار مترمربع گبه در گلستان تولید و علاوه بر تامین بازار داخلی، روانه بازارهای خارجی می‌کرد.
براساس گزارش اخیر سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان، بافندگان فرش دستباف این استان پارسال با وجود شیوع ویروس کرونا و تداوم اعمال تحریم ها، ۵۷ هزار و ۱۱۲ متر مربع به ارزش ۸۵۰ میلیارد ریال فرش، تابلو فرش و گبه (زیرانداز) تولید کردند.
تمرکز بیشتر واحدهای فعال در صنعت فرش استان گلستان در شهرستان های گنبدکاووس، ترکمن، آق قلا و کلاله قرار دارد و در این میان گنبدکاووس با داشتن ۳۰ درصد سهم تولید دستبافته های استان، بیشترین سهم را دارد.
همچنین تعدادی از بافندگان فرش دستباف گلستان در حاشیه برگزاری جشنواره یک روزه گره زرین استان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بر حمایت از این صنعت کم سرمایه بَر و کمک کننده در اقتصاد خانوار بافنده تاکید داشتند و نداشتن سرمایه در گردش، دسترسی نداشتن به مواد اولیه مرغوب، مشکل در پرداخت بیمه تامین اجتماعی و وجود واسطه ها و فروش تولیدات را از جمله مشکلات برشمردند.
یکی از بانوان بافنده با گلایه از افزایش سهم بیمه این بخش در سال جاری گفت: ۱۰ سال مشغول بافت قالی هستیم اما امسال به دلیل افزایش سهم بافنده برای پوشش بیمه تامین اجتماعی و نبود بازار خوب، توان پرداخت آن را نداریم.
وی که خواست نامش ذکر نشود، افزود: هم اکنون ماهانه باید سه میلیون ریال به عنوان سهم بیمه به تامین اجتماعی پرداخت کنم در حالی که سال قبل این رقم ۲ میلیون ریال بود.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به این که دستمزد و درآمد حاصله از بافت قالی بسیار پایین است، پرداخت بیمه به تامین اجتماعی برای ما که سرپرست خانوار هستیم، دشوار است.
زهرا ترکمنی دیگر بافنده فرش دستباف وجود واسطه ها و گرانی مواد اولیه را از دیگر مشکلات فراروی فعالان این بخش برشمرد و مسوولان امر خواست تا برای رفع مشکلات صنعت فرش استان تدابیر ویژه ای اتخاذ کنند.
وی یادآور شد: صنعت فرش گلستان نیاز به حمایت دارد و مسوولان امر باید بیش از پیش برنامه ریزی کنند تا فعالان این بخش در زمینه های مختلف فرآیند تولید این هنر دستی دغدغه ای نداشته باشند.
وی تاکید کرد: بافندگان فرش دستباف نباید هیج دغدغه ای برای فروش آن داشته باشند، این چالش سالهاست که هنوز رفع نشده و چرا در این شرایط دسترنج قالیبافان را واسطه ها باید به جیب بزنند.
ترکمنی یادآور شد: صنعت فرش در گلستان در صورت حل مشکلات آن ، نه تنها چالش بیکاری در استان را برطرف می کند بلکه در رونق اقتصادی منطقه می تواند نقش آفرینی کند.
تقویت سفارش پذیری نزد تولیدکننده
مدیرعامل اتحادیه روستایی فرش دستباف گلستان گفت: سفارش پذیر شدن تولید کننده صنعت فرش دستباف در این استان یکی از راهکارهای رونق این صنعت در منطقه بوده و باید برای فرهنگ سازی و گسترش آن در میان فعالان تلاش شود.
سیدابوالفضل ابطحی افزود: اگر این موضوع مهم در صنعت فرش دستباف به خوبی پیگیری و اجرایی شود، نگرانی تولیدکننده از بابت سرمایه در گردش، تهیه مواد اولیه و فروش محصولات تولیدی را نخواهد داشت چراکه سفارش دهنده همه موانع را سرراه این صنعت را بر می دارد.
وی ادامه داد: سفارش پذیری نزد فعالان صنعت فرش دستباف استان ایجاد فرصت های شغلی جدید و پایدار در منطقه رقم می زند و فعالان این صنعت را در منطقه به ویژه بافت ترکمنی که شهره دنیاست، امیدوار تر می کند.
این کارشناسان صنعت فرش دستباف استان گلستان اضافه کرد: در حوزه بیمه بافندگان ، دولت حمایت خوبی از این قشر با تقبل پرداخت ۲۰ درصد از سهم بیمه، انجام می دهد که بافنده بهره مند در قبال این حمایت دولت باید روزانه حداقل چهار هزار گِره را داشته باشد.
ابطحی گفت: در حالی که بافندگان حمایت پوشش بیمه ای دولت را با کم کاری پاسخ می دهند که نتیجه آن می شود تولید پایین و بدون لحاظ سفارش پذیری و ایجاد خسارت به خودش است.
وی افزود: با حمایت های دولت و به روز شدن آگاهی فعالان صنعت فرش دستباف استان و نقشه ها می توان از ظرفیت های منحصر به فرد در این حوزه برای رونق تولید و ایجاد فرصت های شغلی پایدار بهتر استفاده کرد.
به گفته وی اتحادیه فرش روستایی گلستان دارای هفت شرکت تعاونی با ۹ هزار عضو است که زیر نظر سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اداره می شود.
مهمترین این نقوش و گل هایی که در بافته های ترکمن استان گلستان مورد استفاده قرار می گیرد، عبارت از ˈماری گل، ناب گل، قفسه گل، درناق گل، تکه گل، انسی، قزل ایاق، تونیک گل، قوش گل، آوغان گل، تاج خروز، پنجاراگل، آق نقش، گل پنجه، ارساری گل، دالی و بشیر" است.
پیگیر رفع موانع صنعت فرش دستباف
رییس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان گفت: این سازمان با جدیت پیگیر رفع موانع و مشکلات فرارو صنعت فرش دستباف بوده و با برنامه ریزی هماهنگی لازم را در حمایت از فعالان این حوزه بیشتر خواهد کرد.
سیده الهام حسینی به خبرنگار ایرنا افزود: صنعت فرش دستباف استان با داشتن اقوام و مذاهب مختلف به ویژه نزد قوم ترکمن از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و ظرفیت تولید ثروت را برای فعالان آن و استان دارد.
وی ادامه داد: این سازمان در حوزه های آموزش به بافندگان، پرداخت تسهیلات به بافندگان در قالب طرح های مستقل و پشتیبان و تامین مواد اولیه با کیفیت برای تولید ، حمایت های لازم را انجام می دهد.
به گفته وی در سال مالی جاری ۴۰۰ نفر و به ازای هر نفر ۲۰۰ میلیون ریال وام ارزان قیمت و هشت شرکت پشتیبان با توجه به نوع کار و گستردگی آن بدون سقف پرداخت وام ارزان قیمت، به بانک های عامل معرفی شده است که امسال هم این حمایت مالی پیش بینی شده و اجرای آن با ابلاغ اعتبار از مردادماه آغاز می شود.
حسینی همچنین از مکاتبه با مرکز ملی فرش ایران برای شناسایی مراکز تولید مواد اولیه با کیفیت و معرفی آن به بافندگان استان خبر داد و افزود: با عملی شدن این طرح، بافندگان استان مشکل تهیه مواد اولیه باکیفیت را نخواهند داشت.
وی در حوزه بیمه قالیبافان استان گفت: اسامی ۱۳ هزار و ۲۳۹ نفر از فعالان این بخش در استان برای استفاده از پوشش صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان و عشایر به مرکز ملی فرش ایران ارسال شده ولی تاکنون از طرح یکسال رایگان این پوشش بهره مند نشده اند.
رییس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان افزود: اکنون در این استان ۶ هزار بافنده صنعت فرش دستباف زیر پوشش بیمه قرار دارند.
وی پیگیری بازاریابی از جمله طرح خرید فرش دستباف برای کارکنان، جذب اعتبار برای برگزاری دوره های آموزشی، جذب تسهیلات ارزان قیمت برای بافندگان و تامین مواد اولیه موردنیاز را از جمله برنامه های مهم این اداره برای رونق صنعت فرش دستباف استان در سال جاری برشمرد.
راهبردی شغلی عامل رونق صنعت فرش دستباف
معاون اشتغال کمیته امداد استان گلستان گفت: راه اندازی سیستم راهبری شغلی برای هدایت‌گری و آموزش و نظارت و پشتیبانی و فروش تولیدات که از ۲ سال قبل انجام شده جزو مهم ترین برنامه های حمایتی این نهاد از بافندگان فرش دستباف زیر پوشش این نهاد در استان است.
مهدی نظری به خبرنگار ایرنا افزود: اکنون ارایه تسهیلات بانکی و مشاوره به بافندگان فرش از طریق راهبران شغلی در شهرستان ها، معرفی نقش‌های مورد درخواست بازار و برپایی دوره های آموزشی از طریق معرفی به مراکز آموزش فنی حرفه ای، از جمله خدمات کمیته امداد به مددجویان بافنده فرش در گلستان است.
وی از سرمایه گذاری کمیته امداد استان در حمایت از تولیدات مددجویان به ویژه ترکمن باف خبر داد و گفت: این معاونت با ارائه نقشه، نخ مرغوب و معرفی علاقه مشتریان و نظرات آن ها به بافندگان، توانسته به توسعه فرش دستباف مددجویان کمک کرده تا پایداری درآمد برای این خانواده ها ثبات داشته باشد.
وی ادامه داد: ۲ هزار و ۱۵۵ بافنده فرش از نوع قالیچه و فرش ترکمن در مناطق گنبدکاووس، کلاله، آق قلا و گمیشان و فارسی و ترکی‌باف زیر نظر این نهاد در استان فعالیت دارند که تولید این مددجویان طی سال قبل هزار و ۱۳۴ متر مربع فرش دستباف به ارزش ۱۲ میلیارد و ۳۴۴ میلیون و۳۹۰ هزار ریال بود که با اجرای برنامه های هدف دار در حوزه صنعت فرش دستبافت تولیداتا نسبت مدت مشابه سال گذشته ۶۰ درصد افزایش داشته است.
نظری در حوزه صادرات محصولات تولیدی بافندگان فرش دستباف استان افزود: اکنون صادرات فرش دستباف با توجه به تحریم و تعاملات اقتصادی برخی از راهبران فرش استان با برخی از کشورهای همسایه، کم و بیش صورت می گیرد ولی در مجموع توسط شرکت صنعت آفرینان امداد با ثبت برند فرش امداد به عنوان احسان در زمینه بازاریابی و فروش، فرش و دیگر محصولات طرح های مددجویان فعالیت می کند از این استان طی سال چند نوبت تولیدات فرش به شرکت ارسال و خریداری می شود.
تعاونی های فرش فرصتی برای ایجاد فرصت شغلی
رییس تعاون اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان گلستان هم گفت: تعدد تعاونی فرش دستباف در این استان فرصت خوب برای رفع موانع و مشکلات و رونق این صنعت در منطقه به شمار می روند که این اداره کل برنامه ریزی برای استفاده از این ظرفیت را در دستور کار و آماده اجرا دارد.
محبوبه فدایی افزود: لازم است اعضای شرکت ها و اتحادیه های تعاونی فرش دستباف در استان برای رفع موانع و مشکلات پیش رو و استفاده بهینه از ظرفیت صنعت فرش دستباف استان به ویژه بافت ترکمنی، پررنگ پای کار آمده تا از این سرمایه در اختیار برای رونق اقتصاد خانوار درگیر و به دنبال آن تولید ثروت برای استان هرچه بهتر استفاده شود.
وی ادامه داد: اکنون یکی از مشکلات مهم صنعت فرش دستباف در استان، بازاریابی به روز در این حوزه برای فروش محصولات تولیدی بافندگان و ممانعت از سوء استفاده واسطه ها و دلالان است.
وی تاکید کرد : برای ایجاد باور نزد فعالان صنعت فرش دستباف استان و روز آمد کردن بازاریابی عرضه محصولات تولیدی در این حوزه، نیاز به هماهنگی بیشتر با دستگاه های متولی و مرتبط است.
به گفته وی اکنون حمایت های لازم در حوزه های مختلف از اعضای و شرکت تعاونی ها و اتحادیه های فعال در حوزه صنعت فرش دستباف توسط این اداره کل انجام می شود که نمونه بازر آن پرداخت ۳۰۰ میلیون ریال کمک بلاعوض به یک شرکت تعاونی فعال این حوزه در استان است.
در این پیوند، زلیخا عادلی کارشناس صنعت فرش در گلستان معتقد است: برنامه‌ریزی، سیاستگذاری، هدایت، حمایت و نظارت به منظور ساماندهی امور مربوط به تامین مواد اولیه مرغوب تولید و تجارت فرش دستبافت، رقابت‌پذیری، ایجاد تقاضای جدید و ترویج فرهنگ سفارش پذیری در بازارهای جهانی با حفظ اصالت‌های آن و پیشنهاد قوانین و مقررات تشویقی در این حوزه و حفظ و احیا و ارتقای جنبه‌های هنری و فرهنگی، انجام مطالعات و پژوهش‌های مرتبط، تولید و تجارت با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود، بسترسازی و نظارت بر اجرای برنامه‌های آموزشی فرش دستبافت از طریق بهره‌مندی از مراکز آموزشی موجود و حمایت از تبدیل ظرفیت‌های بالقوه به بالفعل و بسترسازی و فراهم کردن زمینه‌های لازم جهت ایجاد، توسعه و تقویت تشکلهای صنفی و مدنی را از مهم ترین راهکارهای رونق این صنعت و اقتصادی شدن آن در استان عنوان کرد.
امروز یافتن راهکارهایی برای رفع مشکل بیکاری، ایجاد اشتغال پایدار، رونق اقتصادی و افزایش درآمد برای ساکنان گلستان ،توجه و حمایت بیشتر از صنعت فرش و تولیدات آن در این استان با برنامه ریزی و هماهنگی دستگاه های مرتبط ضروری است.
همچنین صنعت فرش دستباف در گلستان با توجه به ظرفیت های درون زا بودن تولید آن و در برگیری آن در میان بانوان به ویژه قوم ترکمن، عدالت محوری در این صنعت به معنی تولید درآمد و توزیع عادلانه آن و توجه به دهک های متوسط و پایین جامعه و برون گرایی این محصول و توجه به بازارهای خارج از کشور و شناسایی نیازهای بازار و سلیقه و خواسته مشتریان، می تواند با بهره گیری از کارشناسان مرتبط و سرمایه گذاری با برنامه، صنعت فرش دستباف گلستان را به اوج خود رسانده و نقش آفرینی آن را بیشتر در اقتصاد خانوارهای بهره بردار و استان دید.
هنرمندان گلستان پارسال ۵۷ هزار متر مربع فرش بافتند
فیلم/توسعه صنعت فرش دستباف گلستان نیازمند توجه مسوولان
جشنواره "گِره زرین" گلستان موجب حفظ صنعت فرش و رونق تولید می‌شود
نظر شما