به گزارش روز سه‌شنبه کمیته سیاست و تنظیم‌گری انجمن علوم سیاسی ایران، سیدعلی شجاع‌السادتی در وبینار بررسی اثربخشی گزارش اثرات محیط زیستی افزود: با توجه به منافع کارفرمایان برخی از طرح های معدنی مانند معدن دره زرشک استان یزد با وجود آثار منفی بر محیط زیست، مورد ارزیابی قرار گرفته که با پذیرش نیز همراه شده است.
وی اظهار کرد: پیش از این، طرح ارزیابی بهره برداری از معدن علی اباد که به معدن دره زرشک متصل است، در سال ۱۳۸۵ مطرح و در سال ۱۳۸۹ با آن مخالفت شد و طرح معدن دره زرشک نیز در سال ۹۰ ارائه شد که با وجود فشارهای مختلف برای صدور مجوز بهره برداری، متخصصان سازمان محیط زیست کشور در برابر آن مقاومت کردند که در نتیجه آن، صورتجلسه‌ای ۱۲ بندی تهیه شد.
شجاع االساداتی ادامه داد: از جمله موارد این صورتجلسه تأیید مشاور متخصص در مطالعات منطقه ای در خصوص اثرات منفی این معدن بر روی آبدهی قنوات و آبهای زیرزمینی است که این مطالعات با توجه به وضعیت منطقه و مطالعات پیشین انجام شده، تا سال ۱۳۹۸ به تعویق افتاد و پس از گذشت هشت سال مجددا فرصت مطالعه پیرامون طرح مذکور از سوی معاون اقتصادی و زیربنایی رییس جمهور وقت به مدت سه ماه داده شد.
وی افزود: این مطالعات زیر نظر وزارت نیرو تا سال ۱۳۹۹ انجام و در نتیجه آن، پرونده به سبب آثارش بر روی آبهای زیرزمینی و قنوات مختومه شد، زیرا اقلیم استان به سبب تأثیر این طرح بر مواردی همچون نشست دشت ها، جمع شدن رطوبت زمین و غیره در خطر است و اجرای این طرح پیامدهای فاجعه بار بی سابقه‌ای را برای کویر مرکزی ایران و استان به همراه خواهد داشت.
شجاع الساداتی اضافه کرد: هیچ نقطه مبهمی پیرامون طرح ارزیابی معدن مس وجود ندارد بنابر این در صورتی که پایبندی به قوانین موضوع نباید مطرح می شد در دوره‌های مختلف و در تمام دستگاه های تخصصی موضوع معدن مس به دلایل استراتژیک بودن این نقطه در استان، و وجود آثار غیرقابل جبران در صورت اجرای پروژه، رد شد.
وی ادامه داد: بحث پیرامون بررسی اثربخشی گزارشهای ارزیابی اثرات محیط زیستی بر روی طرح های توسعه‌ای در ایران، در سال ۱۳۷۳ با تقویت دفتر ارزیابی وارد مرحله جدیدی شد و بر اساس ماده ۱۳۸ قانون اساسی کشور، طرح ارزیابی تدوین و مورد اجرا قرار گرفت، اکنون ارزیابی آثار محیط زیستی در کشور، با چالش‌هایی همراه است در حوزه قوانین و مقررات جامعیت لازم در این حوزه وجود ندارد.
شجاع الساداتی افزود: همچنین موضوع آمایش سرزمین در برنامه‌های توسعه کشور نادیده گرفته شده یا اجرا نمی شود امروزه طرح هایی هستند که هنگام قرارگیری در طرح ارزیابی، با برخی دخالت ها تحت عنوان بحث علمی و تخصصی به آن ورود کرده و آن را در جهت اهدافی که مغایر با محیط زیست است، منحرف می کنند.
وی با استناد به اصل ۵۰ قانون اساسی که در آن فعالیت های اقتصادی باید با در نظر گرفتن ملاحظات محیط زیستی انجام شود، خاطرنشان کرد: بر اساس این اصل، بعضی از طرح های اقتصادی حتی در فرایند ارزیابی نیز باید وارد نشود به سبب آنکه به لحاظ محیط زیستی، دارای عواقب غیرقابل جبران برای کشور یا هر استانی است.
کارشناس ارزیابی اثرات محیط زیست هم در این وبینار گفت: مسائلی مانند آنچه که برای معدن مس دره زرشک یزد رخ داده است در صورت وجود یک قانون ارزیابی جامع قابل حل است، به لحاظ سازمانی سمن ها (NGO) از قدرت خوب اما ناکافی برخوردار هستند و لازم است تا انجمن های تخصصی ارزیابی اثرات محیط زیستی سطح کشور وجود داشته باشند تا در این نوع موضوعات ورود کنند.
مصطفی تسبندی افزود: اثر بخشی فرایند شناسایی، پیشبینی و ارزیابی اقدامات کاهش اثرات فیزیکی، اجتماعی و دیگر اثرات مرتبط با توسعه پیشنهادی، پیش از تصمیم گیری اصلی و عملیات اجرایی است و در تهیه گزارش، بازنگری در طرح ها نیاز به ورود مجدد مشارکت مردمی است.
بهره برداری از معدن دره زرشک شهرستان تفت در استان یزد از سال ها قبل محل مناقشه برخی بهره برداران و فعالان حوزه محیط زیست بوده و تا کنون مجوزی برای بهره برداری از آن صادر نشده است.
نظر شما