استفاده خودنمایانه معادل انگلیسی واژه‌ها بیشترین آسیب را به زبان فارسی می‌زند

سید ناصر جابری روز دوشنبه در گفت‌وگو با ایرنا، اظهار کرد: خطر واقعی که زبان را بیش از همه تهدید می‌کند بیگانه پرستی در کاربرد زبان است به این معنی که گروهی از مردم، به کاربردن معادل انگلیسی واژه ها را مایه افتخار خود تلقی می‌کنند، حال آنکه صرف به کار بردن این معادل‌ها ایرادی ندارد اما استفاده عمدی از آن تهدیدی برای حفظ زبان فارسی به شمار می‌رود.

وی افزود: نقطه اغاز در پاسداشت و نگهداری از زبان فارسی این است که ایمان خود را به کارایی این زبان از دست ندهیم و برای زنده نگه‌داشتن آنها اهتمام همگانی ضروری است.

عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خلیج فارس اضافه کرد: پس از ایمان به توان زبان فارسی برای بیان مطالب علمی، لازم است در گام دوم نه تنها فرهنگستان ادب و زبان فارسی بلکه دانشمندان و فعالان علوم مختلف، صنعت و تکنولوژی به ابداع واژه‌های فارسی درحوزه تخصصی خود اقدام کنند و آن را به کار ببرند.

وی افزود: بررسی تاریخ زبان‌های مختلف نشان می‌دهد که بسیاری از زبان‌ها چالش‌هایی که امروز زبان فارسی با آن روبرو است را تجربه کرده‌اند که به طور نمونه می‌توان به هندی اشاره کرد.

جابری ادامه داد: زبان هندی هنگامی که نتوانست مطالب علمی را بیان کند، در جامعه علمی این کشور جای خود را به زبان انگلیسی داد و هندی تنها برای زندگی روزمره عموم مردم به کار گرفته و با انگلیسی آمیخته شد.

استاد ادبیات دانشگاه خلیج فارس گفت: زبان فارسی هم با زبان هندی قرابت‌های بسیاری دارد و این ۲ زبان نزدیک به ۲ تا ۳ هزار سال پیش از هم جدا شدند و ریشه‌های بسیاری با هم دارند.

وی اذعان کرد: فارسی هم در معرض این تهدید قرار دارد و مسائل علمی، صنعت و تکنولوژی یکی از مسیرهایی است که باید ابداع واژه در آنها صورت گیرد و در غیر این صورت می‌توانند تهدید کننده باشند.

جابری افزود: پاسداشت زبان فارسی مساله‌ای همگانی است و مردم خود نیز واژه می‌سازند، طوریکه بسیاری از واژه‌ها که امروز کارگرفته می‌شود حاصل ابداع و به کارگیری از سوی فعالان مشاغل مختلف است.

استاد ادبیات دانشگاه خلیج فارس بیان کرد: شمار افرادی که بافت و ساخت دستور زبان را به خوبی می‌شناسند و در این زمینه متخصص هستند در کشور محدود است، با این حال فرهنگستان زبان و ادب فارسی  در برخی موارد موفق عمل کرده است که واژه‌هایی چون خودرو و یارانه نمونه‌هایی از آن هستند.

وی اذعان کرد: اگر واژهای ابداعی با وجود تبلیغات کافی از سوی جامعه پذیرفته نمی‌شود باید بیشتر بررسی شود  چرا که از نظر بیان و ساختار با مشکلی رو برو است و فرهنگستان باید تجدید نظر کند.

جابری گفت: یکی از دلایل موفق نبودن ساخت‌های تازه زبان این است که در اعماق تاریخ و زمان به دنبال واژه‌های معادل می‌گردیم در حالی که باید ساختارهای نو نهفته درزبان پیدا و به کار گرفته شوند.

استاد ادبیات دانشگاه خلیج فارس بیان کرد: هر چند تک تک مردم در عمومیت یافتن واژه‌های نو زبان فارسی نقش دارند اما فعالیت جدی سازمان‌ها و نهادهای متولی آموزش مانند دانشگاه، مدرسه و صدا و سیما  نقش موثرتری دارد.

وی افزود: به کارگیری گسترده شبکه‌های اجتماعی مجازی مانند واتس آپ و اینستاگرام می‌توانند در این زمینه نقشی دوسویه داشته باشند.

جابری افزود: رعایت نکردن اصول زبان فارسی در این شبکه‌ها آفتی برای آسیب رساندن به زبان است اما از سویی نیز این شبکه‌ها می‌توانند بستری مناسب برای ترویج واژه‌ها و ساخت‌های نو زبان باشند.

وی اضافه کرد: تسهیل ارتباط میان ملت‌های فارسی زبان و همکاری‌ آنها در نگهداری از این زبان از دیگر مزیت‌های به کارگیری شبکه‌های مجازی بین‌المللی است.