اراک یکی از شهرهای کویری و نیمه خشک ایران است که قرار گرفتن آن در اقلیمی خشک سبب شده تا این شهر در فصل تابستان هوایی به نسبت گرم و خشک داشته باشد و زمستان‌های آن طولانی و سرد است و در این بین بهار و پاییز اراک با وجود کوتاه بودن، آب و هوای لطیف تری دارد.
کرونا برنامه سفرهای نوروزی در طول ۲ سال گذشته را بسته بود اما امسال بنا به تصمیم ستاد ملی مقابله با این ویروس، افرادی که ۲ نوبت واکسن خود را دریافت کرده باشند می‌توانند به سفر بروند که این مهم در افزایش روحیه و نشاط اجتماعی نقش موثری دارد.
جاذبه‌های گردشگری اراک هم در طول ۲ سال گذشته از حضور میهمانان نوروزی محروم بوده اما برای نوروز امسال همه اماکن و جاذبه‌های تاریخی و گردشگری این شهر آماده پذیرایی از میهمانان نوروزی است.
بازار اراک
مجموعه ارزشمند بازار اراک یکی از جاذبه‌های مهم تاریخی استان مرکزی است که در زمان فتحعلیشاه قاجار به دست سپهدار اعظم ساخته شده است.
این بازار که به عنوان آخرین نمونه معماری و شهرسازی اسلامی در دوره قاجاریه مطرح است، ۲ محور عمود بر هم دارد و تلفیقی از معماری مدرن و سنتی ایران را در خود دارد و امروزه به یکی از مراکز تجاری پر رونق و شلوغ تبدیل شده است.
قدمت این مجموعه‌ی تاریخی به زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار و اوایل قرن ۱۳ هجری قمری بازمی‌گردد و در این مکان که از آن به بازار سرپوشیده نیز یاد می‌شود و از دیرباز فعالیت اقتصادی داشته و هم‌اکنون نیز می‌توان وسایل مورد نیاز زندگی را از این منطقه تهیه کرد.
این بازار قطب مهم خرید و فروش فرش دستباف بوده و هست و انواع مراکز خرید، فروش، پخش و توزیع کالا و فعالیت های مورد نیاز مردم در آن رونق دارد.
عرض بازار از ابتدا تا انتها پنج متر و ارتفاع چهارسوق حدود ۱۳ و سه دهم متر است و از لحاظ زیبایی و فن معماری از بناهای درخور توجه است و عرض بقیه بازار نیز پنج متر است و بازار اصلی به هشت گذر تقسیم شده و طول هر گذر آن حدود ۱۰۰ متر است.
در هر گذر حدود ۵۰ باب مغازه وجود دارد که در جمع بیش از ۵۰۰ مغازه را شامل می شود و در حال حاضر کسب و کار و رونق مشاغل مختلف در آن ها وجود دارد و برخی مشاغل سنتی از جمله چاقوتیزکنی، مسگری، چله کشی و سفیدگری روزگار افول خود را در این مجموعه می گذرانند.
در مجموع این بازار حدود ۲۰ سراچه و تیمچه دارد که حدود ۱۸ واحد آن در قسمت جنوبی بازار قرار گرفته و از جنوب به شمال این تیمچه ها به نام های سرای حاج میرزا «محمدعلی خانسرای فرائی»، سرای «قمی ها»، سرای «کریمی»، سرای «اکبریان»، سرای «ناظمی» که به سرای «آقائی» نیز معروف است، سرای «هزاوه ای ها»، سرای «کرمانشاهی»، سرای «تقوائی» و «عدلی»، سرای «کتابفروش ها»، سرای «گلشن»، سرای «کاشانی»، سرای «نقشینه»، سرای «صندوق سازها»، سرای «یهودی ها»، سرای «نوذری» و دو سرا شهرت دارند.
سقف گنبدی این مجموعه در نمای پشت بام با قوس های زیبا و ممتد، هر بیننده‌ای را به وجد می آورد و گنبد مربوط به چهار سوق یا همان محل تلاقی ۲ محور بزرگ تر و متمایزتر از باقی گنبدها است.
در مرکز هر گنبد نورگیر چند ضلعی تعبیه شده که علاوه بر نقش نورگیری کار تهویه هوا را نیز بر عهده دارد و معماری خاص به کار رفته در ساخت آن هوای داخل بازار را در زمستان گرم و متبوع و در تابستان با وجود سر پوشیده بودن بسیار خنک و دلنشین کرده است.
موزه چهار فصل
موزه چهار فصل اراک واقع در بنای تاریخی حمام چهار فصل یکی از ۱۲ موزه زیبا و دیدنی استان مرکزی است که در آن اشیای باستانی و مردم شناسی به نمایش درآمده است.
حمام چهارفصل در عهد قاجاریه به همت «حاج محمدابراهیم خوانساری» بنا شده و اکنون به گنجینه ای از آثار تاریخی تبدیل شده است.
این حمام از گرمخانه، سربینه (رختکن)، حجره‌های متعدد و قسمت های زنانه و مردانه تشکیل شده است.
روستای هزاوه
روستای هزاوه در ۱۶ کیلومتری شمال غربی شهر اراک قرار دارد. این روستا از شمال شرقی به تپه هزوشن از جنوب به دره مون و دره گهور محدود می‌شود و این روستا از سطح دریا یک هزار و ۹۵۰ متر ارتفاع دارد.
هزاوه یکی از روستاهای شهرستان اراک و زادگاه امیرکبیر و میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام است که علاوه بر ویژگی‌های تاریخی، دارای ذخایر آب فراوان، آب و هوای کوهستانی، چشم‌اندازهای طبیعی و بکر و چشمه‌های متعددی بوده که در فصل بهار تعداد آن‌ها بیشتر هم می‌شود و از این رو نام این ده را «هزارآبه» نیز گذاشته بودند که بعدها به «هزارآوه» و به مرور به «هزاوه» تبدیل شده است.
قدمت هزاوه با توجه به سفال‌های پیدا شده و مطالعات باستان‌شناسی به قرن پنجم هجری بازمی گردد و مقبره شاهزاده احمد بر روی بلندترین قسمت روستا واقع در محله بالا از آثار تاریخی هزاوه است که قدمت این مقبره به دوره ایلخانان می‌رسد.
موزه حسن پور
موزه حسن پور از معدود موزه‌های اراک است که مجموعه کاملی از تاریخ را در خود جای داده است و با گذر در آن می توان هرگونه اثر تاریخی و مجموعه‌های خاص را در آن دید.
این موزه در بافت تاریخی اراک و مجموعه بازار در گذر سپهداری به فاصله پنج متری از گذر اصلی مجموعه تاریخی بازار واقع شده است و طراحی آن به گونه ای بوده که به قدیمی‌ترین مدرسه و مسجد شهر (مدرسه سپهداری) و قدیمی‌ترین حمام به نام حمام چهار سوق و سایر نقاط بازار دسترسی داشته است.
اگرچه درباره بانی وسازنده اولیه بنا اطلاع دقیقی در دست نیست اما، با توجه به تاریخ ۱۳۳۵ هجری قمری که در پیشانی نمای ضلع شمالی بنا نوشته شده، بنا در دوره احمد شاه قاجار ایجاد شده است.
این اثر در سال ۱۳۷۴ توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی از وراث آقای حسن پور تملک و پس از انجام عملیات مرمت و بازسازی در سال ۱۳۸۲ به عنوان موزه صنایع دستی و هنرهای سنتی در مرکز استان مرکزی مورد بهره برداری قرار گرفت.
موزه حسن پور در ۱۶ فروردین ماه ۱۳۷۷ به شماره ۱۹۸۵ در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت.
خانه حسن پور همچون بناهای اولیه مسکونی شهر سلطان آباد (اراک امروزی) بنایی است درون گرا با یک حیاط مرکزی و در سه جهت شرق، غرب و شمال دارای اتاق هایی است که به سمت حیاط گشوده می شود.
این بنا در زمینی به مساحت ۶۰۰ متر مربع در ۲ طبقه ایجاد شده است و طبقه همکف اتاق های زمستانی نشین و طبقه اول اتاق های شاه نشین و تابستان نشین را شامل می شود.
امامزادگان عبدالله (ع) و آمنه خاتون (س) اراک
بقعة امامزادگان عبدالله (ع) و آمنه خاتون (س)، در خیابان شهید بهشتی شهر اراک و در محله عباس آباد (خیابان شهید بهشتی) قرار دارد و از بناهای منحصر به فردی است که قدمت آن بیشتر از قدمت شهر اراک است.
این بنا، دارای هستههای مرکزی و الحاقی در شرق و غرب است، که هسته مرکزی، یک چهار طاقی است که با پلان صلیبی شکل در زیر بنای سردابهای قرار دارد.
شالوده بنا از خشت خام ساخته شده و ستونهای آن بسیار حجیم است و این افزایش حجم، باعث شده تا دالان کوتاهی از چهار طرف زیر گنبد خانه به وجود آید.
موزه مفاخر اراک
موزه مفاخر اراک به عنوان یکی از مجموعه‌های با ارزش استان مرکزی به شمار می آید که سردیس ها و آثاری از مفاخر، سیاسیون و علمای تاثیر گذار ایران در آن نگهداری می شود.
موزه مفاخر اراک یکی از جاذبه های دیدنی این استان است که در زمینی به مساحت ۲ هزار و ۸۰۰ متر مربع و با زیربنای یک هزار متر مربع در ساختمان خاکباز شهر اراک قرار دارد.
ساخت این بنا در اواخر دوره قاجاریه آغاز و پس از چهار سال عملیات اجرایی در سال ۱۳۰۸ خورشیدی به پایان رسیده است ، نقشه این ساختمان توسط یک مهندس روسی تهیه و اجرای کار توسط استاد مراد چمنی اراکی انجام شده است.
بنای موزه مفاخر استان مرکزی از نوع کوشکی با تزئینات آجری خاص دوره قاجاریه ساخته شده و دارای ۲ ایوان شرقی و غربی است.
این ساختمان دارای ۱۱ اتاق، حمام خزینه‌ای قدیمی که در گوشه حیاط ساخته شده ۲ قنات که یکی در محوطه به نام قنات ده و دیگری در زیر آب انبار به نام قنات خان حاکم، است.
تالاب میقان اراک
تالاب میقان اراک از زیستگاه‌های مهم و بین المللی پرندگان است که در ۱۷ کیلومتری شمال شرقی شهرستان اراک و در دشت فراهان ایجاد شده و این منطقه دیدنی و زیبا در گذشته به نمکزار فراهان شهرت داشته و امروزه نیز از آن به تالاب میقان یاد می‌شود.
این تالاب زیبا بیش از ۱۴۰ گونه پرنده را در فصول مختلف سال میزبانی می کند و صحنه های پرواز پرندگان آبزی و کنار آبری در فصل بهار آن جذابیتی دلنشین به این منطقه می‌دهد.
تالاب کویری میقان به عنوان یکی از ۱۰ تالاب مهم کشور و آخرین حلقه اکولوژیک حوزه آبریز دشت اراک است و این محدوده از نظر اقلیمی زمستان‌های معتدل دارد و توقفگاهی برای پرندگان مهاجر است که در دسته‌های کوچک و بزرگ و با شکلی زیبا در فراز و فرودهای خود تابلوهای چشم نوازی از طبیعت بکر و زیبایی را فراروی هر بیننده‌ای قرار می‌دهند.
ارتفاع این تالاب از سطح دریاهای آزاد یکهزار و ۷۰۰ متر است و منابع تامین آب آن از بارش‌های جوی، آب سه رودخانه قره کهریز، فراهان و شهراب و پساب تصفیه فاضلاب اراک است.
روستای انجدان
روستای انجدان اراک با دارا بودن قدمت تاریخی، شرایط آب و هوایی مناسب و جاذبه های طبیعی، یکی از مقاصد گردشگری استان مرکزی است.
انجدان از روستاهای دهستان مشک‌آباد بخش مرکزی شهرستان اراک در استان مرکزی است که در ۶۴ کیلومتری شمال خمین، ۳۷ کیلومتری شرق اراک قرار گرفته‌است.
این روستا در منطقه‌ای کوهستانی قرار داشته و کوه چشمه و کوه برف شاه در اطراف آن است و غارهای کوچک و بزرگ فراوانی در نزدیکی آن وجود دارد.
انجدان معرب واژه انگدان و نام گیاهی است که ماده انگرود و یا آنقوره را از آن می گیرند این گیاه در اطراف روستای انجدان به فروانی می روید و بدین سبب این روستا را بدین نام خوانده اند.
نام انجدان در منابع قدیمی به صورت‌های انکوان و انکدان نیز آمده است و چنان که از منابع برمی‌آید، استفاده از واژه انجدان پس از اقامت برخی اسماعیلیان در این محل رواج یافت.
مردم روستای انجدان به زبان فارسی و با گویش خلج صحبت می کنند و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند و از جاذبه‌های گردشگری روستا می توان به غارهای این روستا چون غار آسیلی، غار کبوتر، غار میلانون، غار طاق رجه و غار گیوه کش اشاره کرد.
وجود چشمه های متعدد داخل و اطراف روستا که جلوه بسیار زیبایی به کوچه و باغات داده است و بقعه شاه قلندر و بقعه شاه غریب از پیشوایان فرقه اسماعیلیه، در این روستا به چشم می خورد.
این بناها به لحاظ معماری بسیار جالب توجه و از آثار ارزشمند دوره صفویه محسوب می شوند و بقعه چهل اختران نیز از آثار تاریخی روستای انجدان است.
موزه مردم شناسی انجدان از جمله مکان های دیدی این روستا است که در محله بالای این روستا بنا شده و حاوی اشیای تاریخی فرهنگی مرتبط با فرهنگ عامه مردم و سبک زندگی بومیان منطقه است.
تدابیر لازم برای پذیرایی از مسافران نوروزی در اراک اندیشیده شده است
فرماندار اراک گفت: تدابیر لازم برای پذیرایی از مسافران نوروزی در اراک اندیشیده شده است و مشکل خاصی وجود ندارد.
« امیر هادی» افزود: هماهنگی‌ها و تعاملات لازم با دستگاه‌های مختلف خدمات رسان و امدادرسان در شهرستان اراک صورت گرفته است.
وی بیان کرد: روزانه ۲۰ تیم بازرسی برای نظارت بر بازار شهرستان اراک در ایام نوروز فعالیت دارند و با هرگونه تخلف و گرانفروشی با جدیت برخورد می‌شود.
فرماندار اراک ادامه داد: کالاهای مورد نیاز در شهر اراک وجود دارد و کمبودی در این راستا وجود ندارد.
هادی تصریح کرد: تلاش‌های زیادی برای بهبود شرایط کرونایی در جامعه توسط دولت سیزدهم صورت گرفته و سفرهای نوروزی پس از ۲ سال وقفه دوباره از سر گرفته شده اما انتظار است مردم رعایت پروتکل‌های بهداشتی را در این ایام مورد توجه قرار دهند.
نظر شما