حیات‌وحش شهری، قربانی صدای مهیب ترقه‌های چهارشنبه آخر سال

چهارشنبه سوری یکی از جشن های باستانی ما ایرانیان است که از آداب و رسوم تاریخی ایران نشات می‌گیرد، ایرانیان باستان آخرین روزهای سال را که به روز عید نوروز منتهی می‌شد به بهانه‌های مختلفی مانند احترام به مردگان، دور کردن ارواح خبیثه و شانس و اتفاقات بد جشن می‌گرفتند.

چهارشنبه سوری در غروب آخرین سه‌ شنبه‌ پیش از نوروز برگزار می‌شود، جشنی با آتش که دور کننده‌ زشتی‌ها و پلیدی‌ها است و انسان را پاکیزه و منزه به استقبال سال جدید می‌فرستد، این جشن یکی از محبوب‌ترین جشن‌های ایران است که هر ساله مردم زیادی را به خیابان‌ها می‌کشاند تا با پریدن از روی آتش زردی خود را به آتش دهند و سرخی آتش را از آن خود کنند اما متاسفانه چند سالی است که این جشن زیبا به میدان جنگ شبیه شده و اصلا اثری از آن شور و نشاط نیست بلکه فقط صدای ترقه، دود و گاهی فریادی از اصابت ضربه ترقه و یا سوختن به علت آتش به گوش می رسد.

علاوه بر اینکه نحوه برگزاری جشن چهارشنبه سوری امروزی سلامت انسان ها را به خطر می اندازد متاسفانه محیط زیست و حیات وحش هم از خطرات آن مصون نمانده، بیشتر حیوانات مانند سگ ها و گربه ها از صدای انفجار وحشت می کنند و یا قلب پرندگان از کار می افتد، از این رو ایجاد صداهای مهیب با انفجار ترقه موجب نارضایتی دوستداران محیط زیست و حیات وحش شده است.

در این میان پرندگانی که در محیط های شهری زندگی می کنند، هیچگاه به آلودگی های صوتی و محیط زیستی ناشی از آتش بازی ها خو نمی گیرند و بیشتر از سایر گونه ها در معرض خطر قرار دارند، آنها پناهگاهی جز لانه های خود ندارند که آن هم در این زمان به هیچ عنوان امن نیست.

محمدعلی یکتا نیک کارشناس حیات وحش و عضو کمپین پرواز روز سه شنبه به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: زمان برگزاری مراسم چهارشنبه سوری دقیقا مصادف با لانه گزینی و تخم گذاری پرندگان است که این مراسم به سبک امروزی در این روند طبیعی خلل ایجاد می کند، پرنده ها در انتخاب مکان امن برای لانه گزینی با هم رقابت می کنند، از این رو اگر مکانی را که انتخاب کرده اند، از دست بدهند ممکن است دیگر شرایطی برای این منظور برایشان فراهم نشود.

این دوستدار محیط زیست افزود: صدای انفجار ترقه ها و دود ناشی از آن و فشفشه ها موجب ترس و دور شدن پرنده از مکان امنی می شود که برای لانه سازی انتخاب کرده است، حتی در این فصل برخی پرندگان لانه های خود را ساخته و تخم هم گذاشته اند که انبوه سر و صداهای ناهنجار موجب بروز ترس و فراری دادن آنها از آشیانه ها می شود و چه بسا هیچگاه به لانه بازنگردند و تخم ها نیز از دست بروند، همچنین ممکن است برخی جوجه ها سر از تخم در آورده باشند که با ترک مادر از آشیانه قطعا از دست خواهند رفت.

عضو کمپین پرواز با بیان اینکه زمان برای زادآوری حیات وحش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، اظهار داشت: مثلا پرندگان در دمای فعلی قادر به تخم گذاری و نشستن روی آن هستند بنابراین اگر این فرصت طلایی از دست برود، به این معنی است که نسل جدیدی از پرنده در سال پیش رو وجود نخواهد داشت.

این فعال محیط زیست همچنین به مواردی از آتش زدن درختان به بهانه چهارشنبه سوری اشاره کرد و افزود: این موارد به هیچ وجه قابل قبول نیست و برپایی چهارشنبه سوری نباید به میدان جنگ تبدیل شود که به دنبال خود مشکلات زیادی را به همراه می آورد.

پرندگان را سکته ندهید

همچنین اسماعیل کهرم پرنده شناس و فعال محیط  زیست به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: قلب یک پرنده ۶۰۰ تا ۷۰۰ بار در دقیقه می ‌زند بنابراین تاب و تحمل صدای انفجارهای مهیب و ناگهانی ترقه های سه شنبه شب آخر سال (چهارشنبه سوری) را ندارد، با توجه به ظریف و حساس بودن قلب پرندگان صدای انفجار ترقه و نارنجک در مراسم چهارشنبه سوری سبب سکته و مرگ آنها می شود.

وی اظهار داشت: چون قلب یک پرنده به دفعات بسیار زیاد در دقیقه می زند، بنابراین کافی است که برای یک صدم ثانیه متوقف شود که در این صورت مرگ پرنده را در پی خواهد داشت.

این پرنده ‌شناس ادامه داد: سکته فقط مختص انسان نیست بلکه حیوانات از جمله پرندگان نیز در شرایط نامعمول دچار سکته می ‌شوند به ویژه صداهای مهیب ترقه‌ها که ناگهانی است، مشکلات زیادی را حتی برای انسان به همراه دارد.

کهرم گفت: در آستانه فصل بهار و تخم گذاری پرندگان هستیم، بنابراین ایجاد فضای امن برای آنها به منظور لانه گزینی و تخم گذاری از اهمیت زیادی برخوردار است، از یک سو به علت زیاده خواهی انسان ها درختان قطع شده اند و لانه پرندگان به لای درز دیوارها و یا لوله بخاری های تغییر مکان یافته است و از سوی دیگر، با ایجاد صداهای مهیب عرصه همین خانه های سیمانی را هم برای این گونه های بی دفاع تنگ می کنیم.

وی اظهار داشت: بررسی ها نشان می دهد بروز صداهای مهیب و ناگهانی سبب از کار افتادن سیستم داخلی بدن و سرگردانی پرندگان می شود که این مساله سبب می شود لانه را ترک و دیگر باز نگردند، امنیت برای پرندگان از غذا مهمتر است بنابراین اگر در جایی احساس امنیت نکنند گاهی برای همیشه از آن مکان خواهند رفت.

وی گفت: همچنین برخی آتش بازی‌های چهارشنبه سوری موجب آتش گرفتن درختان می‌شود که مامن و لانه پرندگان بر روی آن‌ها است، بنابراین با این کار آن‌ها بی‌خانمان می‌شوند.

9014