تجدید حیات سیاسی سوسیالیست ها در بالکان (1)
#
بلگراد، خبرگزاری جمهوری اسلامی 25/03/83
از محمدرضا عرفانیان
کمیسیون برگزارکننده انتخابات ریاست جمهوری صربستان با انتشار نتایج
قطعی این انتخابات اعلام کرد تعیین رییس جمهوری این کشور به دور دوم
کشیده شد.
گرچه هیچیک از 15 کاندیدای ریاست جمهوری صربستان نتوانست با کسب
آرای لازم در انتخابات به پیروزی برسد ولی "تومیسلاو نیکولیچ" کاندیدای
حزب رادیکال صربستان نشان داد که احزاب سوسیالیست در تقویت ساختارها و
ترمیم چهره سیاسی خود موفق بوده اند.
حزب رادیکال صربستان در انتخابات پارلمانی دسامبر سال 2003 میلادی با
کسب 82 کرسی به عنوان حزب پیش رو در صحنه سیاسی این کشور ظاهر شد.
گرچه این حزب در پی تشکیل ائتلافی از احزاب دمکراتیک موفق نشد قدرت
اجرایی صربستان را بدست گیرد ولی همچنان به عنوان حزبی قدرتمند و صاحب
نفوذ در پارلمان مطرح است.
"تومیسلاو نیکولیچ" کاندیدای این حزب نیز در انتخابات ریاست جمهوری
اخیر با کسب 30 درصد آرا نشان داد که محبوبیت احزاب ملی گرا و سوسیالیست
درصحنه سیاسی صربستان در حال افزایش است.
پس از بحران های دهه پایانی قرن بیستم در بالکان که پیامدهای بسیار
ناگواری به همراه داشت باور عمومی این بود که کشورهای منطقه با هدف بهبود
شرایط سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی و در حرکت بسوی اتحادیه اروپا نقطه
پایانی بر تمامی جنبش های سوسیالیستی و ملی گرا نهاده اند.
با این وجود حوادث غیرمنتظره سالهای آغازین قرن بیست و یکم در
بالکان نشان داد که احساسات ملی گرایی مبتنی بر سوسیالیسم نه تنها به
فراموشی سپرده نشده بلکه بتدریج با اندک تغییر و چرخشی در حال تقویت و
ترمیم است.
اینکه چرا و چگونه گرایش های ملی گرایی مبتنی بر دیدگاههای سوسیالیسم
به رغم مشکلات گذشته موفق شده اند در برخی کشورهای حوزه بالکان از اضمحلال
نجات یابند و به تقویت و ترمیم ساختارهای آسیب دیده خود بپردازند ریشه در
عوامل متعددی دارد که بخشهایی از آن تحت تاثیر رویدادهایی خارج از مرزهای
منطقه است.
ناظران با توجه به انتخابات متعدد دو سال گذشته در بوسنی وهرزگوین،
کرواسی و صربستان معتقدند عدم توانایی اتحادیه اروپا و جامعه بین الملل
در انجام تعهدات خود در قبال مسایل منطقه، پیامدهای ناشی از گذار از
نظام اقتصادی سوسیالیسم به نظام اقتصادی مبتنی بر بازار که با تورم و
نابسامانی های اقتصادی همراه بوده، طولانی بودن مسیر پیوستن به اتحادیه
اروپا و نیز فشارهای دادگاه لاهه بر برخی کشورهای منطقه از جمله عوامل
عمده رویکرد مجدد به جنبش های ملی گرایی و سوسیالیسم در منطقه محسوب
می شود.
نابسامانی های اقتصادی، ایجاد فاصله طبقاتی نه چندان کنترل شده و
فشارهای دادگاه لاهه که در برخی مواقع با جریحه دار شدن احساسات ملی
همراه بوده موجب شده است که احزاب ملی گرا و تندرو بار دیگر بطور فعال
در صحنه سیاسی کشورهای منطقه ظاهر شوند.
کارشناسان همچنین معتقدند که تجربه اندک کشورهای منطقه در تمرین
دمکراسی و نیز رقابتهای تنگاتنک احزاب در دستیابی به قدرت که هرازگاهی با
اقدامات حذفی و مخدوش کردن چهره رقبا همراه است به گسترش زمینه های
بی اعتمادی فراگیر دامن زد و موجب تقویت احساسات ملی گرایی شد.
براساس آمار رسمی در انتخابات ریاست جمهوری اخیر صربستان 7/47
درصد واجدین شرایط در پای صندوق های رای حاضر شدند.
این حضور اندک در کنار عوامل متعددی نظیر سیاست زدگی، خستگی و
نابسامانی های اقتصادی می تواند ناشی از بی اعتمادی به دیدگاهها و
شعارهای اعلام شده از سوی طرفداران دمکراسی نیز باشد.
255/ادامه دارد