روزهاي گذشته بسيار از سيل و خسارت آن در پلدختر و معمولان ديديم و شنيديم، آبي كه معناي حيات و زندگي مي دهد به دلايلي اين بار به عاملي مخرب و ويرانگر تبديل و باعث شد مردمان منطقه محروم پلدختر بار ديگر در آزموني سخت قرار بگيرند.
حدود 30 كيلومتر از جاده خرم آباد به طرف پلدختر آرام آرام نشاني هاي سيل و خساراتش ديده مي شود، پل هاي فلزي ماشين رو كه مانند يك قوطي كبريت روي آب معلق مانده اند و درختان حاشيه كشكان كه تا چند متر درگير خاشاك و آشغال هاي حاصل از آورد سيل هستند.
درختاني كه همه ساله در اين فصل حاشيه كشكان در مسير جاده 120 كيلومتري را با شكوفه هاي بهاري شان گلباران مي كردند، اين روزها به ناچار سرشاخه هاي خود را با حجم بالايي از زباله و آورد سيل سرپا نگه داشته اند.
اما با وجود اينها، هنوز هم از حال و هواي بهاري جاده بسيار زيباي خرم آباد - پلدختر كم نشده، مسيري كه به جرات مي توان گفت يكي از زيباترين جاده هاي ايران است، تلاقي آب و كوههاي سربه فلك كشده در دو طرف جاده كه چشم هر بيننده اي را خيره مي كند.
بايد گفت فصل بهار هنگام رانندگي در مسير خرم آباد - پلدختر با احتياط برانيد چرا كه منظره هاي منحصر به فرد اين جاده كه در سمت راست طنين رودخانه و طرف چپ كوههاي سرسبز هستند، چشم را از جاده پيش رو غافل مي كند.
هرچند سيلاب دليل سفر به پلدختر و نگارش اين مطلب است اما جاذبه هاي بهاري كه امروز تا حدودي هم سيل زده شده اند مانع پردازش به اصل موضوع مي شود.
همچنان كه در مسير پيش مي رويم زيبايي بهار بيشتر تحت شعاع خرابي و زشتي سيل قرار مي گيرد، در نقاطي جاده اصلي تا طول 50 متر كاملا فرو ريخته و ارتباط قطع شده كه در اين نواحي، پل هاي قديمي بسيار كوچك و موقت با حضور ماشين آلات راهسازي دوباره زيربار ترافيك قرار گرفته اند.
كشكان رود همچنان با ظاهر نسبتا آرامش همراهمان بود، امواج با صلابتي كه همچنان شاخه درختان و بازمانده پل هاي ارتباط روستايي دو طرف رود را حمل مي كرد، انگار نه انگار كه تا چند روز گذشته گسترده قلمرو اش را تا چندين متر اضافه كرده ويكي از مقصرهاي درجه يك اين همه خرابي است.
درگير و دار زشت و زيباي سيل و بهار، جفاي انسان به طبيعت در ذهنم تداعي مي شود، مگر مي شود اين همه حجم از پلاستيك و زباله كه به جاي شكوفه هاي بهاري بر سرشاخه درختان خودنمايي مي كنند؟
كم كم نشانه هاي تخريب ديوار ساحلي و شكاف هاي ايجاد شده ميان رودخانه و جاده آشكار مي شود، ديواره هايي كه قرار بود محافظ مردم باشند خود اسير سيلاب شده و فروريخته اند و به خوبي عظمت سيل و قدرت نمايي آب را درمقابل دست سازه هاي انساني نمايان كرده اند.
بناهايي كه غير اصولي و در نزيكترين فاصله با رودخانه احداث شده تقريبا در تمام مسير ديده مي شوند، حتي فوندانسيون برخي از اين ساختمان ها در بستر رودخانه و حاشيه ارتفاعات پايه گذاري شده كه بسيار جاي تامل دارد.
بدون شك برخي از اين سازه ها آنچنان در معرض خطر هستند كه با بارش سيل آساي بعد دچار ريزش و طعمع كشكان خواهند شد.
به روستاهاي حاشيه كشكان مي رسيم كه گل و لاي خانه و مغازه شان را پر كرده و اهالي همچنان درگير تبعات سيل هستند.
'دم رود عليا' در حاشيه كشكان واقع شده و ساختمان هاي زيرجاده كه در جوار رودخانه هستند قابل استفاده نبودند، از يك واحد مرغداري كه مرغ هاي ان به طرز فجيعي در گل و لاي جان داده بودند تا خانواده اي كه تمام هستي شان، حتي ايزوگام سقف خانه شان را آب برده بود.
پدر و مادر مشغول بيرون كشيدن بقاياي زندگي و حاصل يك عمر تلاششان از زير آوار سيل بودند به اين اميد كه شايد چيزي پيدا شود كه بتوان آن را دوباره بكار گرفت.
از تشت و قابلمه هاي زنگ گرفته تا چرخ خياطي قديمي كه چرخش آنچنان درگير گل و لاي بود كه اصلا تكان نمي خورد، تا چند سيني شكسته و يك چراغ والور كه معلوم بود ديگر روشنايي نخواهد داشت.
سيل ديوار پشت خانه ها را كاملا برده بود و حتي انهايي كه به گمانشان وسايل خود را با انتقال به مغازه هاي كنار جاده امن كرده اند هم اشتباه مي كردند چرا كه سيلاب مغازه هاي طبقه بالاي خانه را در برگرفته بود و به گفته زن خانه دار، تمام وسايل مكانيكي شان كه محل درامدشان بود، با سيلاب رفته است.
خانه شان بيش از يك و نيم متر زير گل و لاي و غيرقابل استفاده بود، از محل اسكانشان پرسيدم كه گفتند خانه اي در شهر معمولان از توابع پلدختر اجاره كرده اند.
مرد خانه كه با حسرت بر سقف نيمه فرريخته ايستاده و امتداد كشكان را نگاه مي كند مي گويد شبيه اين سيل نديده، 10 سال گذشته سيلابي آمد اما بسيار كم حجم بود به نحوي كه با فروكش شدن آب وسايل را تميز كرده و به خانه برگشته اند.
در حاليكه مشغول تميزكاري چند تكه لوازم شكسته هستند و از عظمت سيل مي گويند، نگراني شان را بابت جبران خسارت ها ابراز مي كنند، مي گويند با 25 ميليون تومان وام نمي شود هم خانه ساخت، هم وسيله خريد و هم مغازه را سرپا كرد.
روستاي بعدي افرينه است كه همزمان با ما تانكر آبرساني سيار هم در منطقه حاضر مي شود، اينجا ديگر نوبت آب اول با كوچكترها نيست، همه در صف نامنظمي مي ايستند و دبه ها، قابلمه ها يكي پس از ديگري پر از آب مي شود.
زن ميانسالي كه در صف ايستاده مي گويد سه روز قبل يك تانكر آب و ديروز هم سه تانكر آب اورده اند و در اين مدت اگر خانواده اي آب نداشته باشد از چشمه كوه بالاي روستا آب تهيه مي كند.
مابقي هم در گفت و گو مشاركت مي كنند و مي گويند چند روز حتي نان هم نداشته اند، اما الان مشكلي ندارند و از اول سيلاب تاكنون آب روستا قطع شده و با تانكر جيره بندي مي شوند، به گفته انها به نقل از مسئولان لوله آب روستا را سيلاب برده است.
نكته قابل توجه از اين روستاي سيل زده برگزاري يك مراسم عروسي بود، در حاليكه همه سيل زده و به نحوي مشكل دار بودند اما با اشتياق خاصي از برگزاي يك مراسم عروسي در ظهر همان روز حرف زدند كه قرار است خانه اي دخترش را عروس كند و خود را براي حضور در مراسم اماده مي كردند، مراسمي كه در اوج خسارت و نگراني نشان مي داد زندگي همچنان در كنار سيلاب كشكان جاري است.
روستاي بعدي 'بابا زيد' بود كه نيروهاي جهادي در آن مشغول تميزكاري و توزيع بسته هاي غذايي و بهداشتي بودند، روستايي تخت و همجوار با كشكان.
صاحب رسولي زن سالخورده اي بود كه مي گفت سرپرست خانوار است و زندگيش را با يك مغازه كوچ چهار متري مي چرخانده، از نگراني و التهابش معلوم بود چقدر براي اين مغازه كوچك نگران است.
مرد ميانسال ديگري نيز منزلش در جوار كشكان كاملا تخريب شده بود، مي گفت حتي قاشقي برايشان باقي نمانده، فقط آنها مانده اند و لباس تنشان كه براي رفتن به سر كار هم لباس مناسب ندارند، همه روستا به نحوي درگير تميزكاري و جدل با بقاياي سيل بودند و البته انصاف را در اين شرايط سخت هم زير پا نگذاشتند.
وقتي از هشدار قبل از سيل و حضور مسئولان بعد از حادثه پرسيدم همه به اين موارد اذعان داشتند اما اينكه چرا منازل خود را تخليه نكرده اند، سوالي بود كه با سكوت و پشيماني اهالي پاسخ داده مي شد.
با فرماندار پلدختر كه در حال رفتن به معمولان و بازديد از اين منطقه بود در جاده و نزديك روستاي سيل زده بابازيد قرار ملاقات گذاشتيم و در حاشيه جاده مشغول صحبت شديم، نعمت الله دستياري از عملكرد مديريت بحران شهرستانش راضي بود و البته از رسانه هاي استاني و ملي گلايه داشت.
**وقوع بحران ملي در پلدختر با كمترين انعكاس سراسري رسانه ها
فرماندار پلدختر اعتقاد دارد رسانه هاي ملي و سراسري بحرن بزرگ سيل در اين شهرستان را به خوبي منعكس نكرده اند.
نعمت الله دستياري گفت: يك بحران ملي در پلدختر رخ داده اما كمترين انعكاس را در رسانه هاي ديداري و شنيداري در سطح ملي داشته است.
وي با اشاره به سفر معاون عمراني وزير كشور، وزير بهداشت ، درمان و اموزش پزشكي و معاون پارلماني رييس جمهوري به پلدختر افزود: متاسفانه اين شهرستان تحت شعاع و در حاشيه سيل شمال قرار گرفت.
وي با بيان اينكه همه چيز در شهرستان نابود شده گفت: دهها پل رودخانه كشكان نابود شده و اكثر روستاهاي مسير بدون راه دسترسي هستند.
**سيل بي نظير در 100 سال گذشته و خسارت پنج هزار ميليارد ريالي به پلدختر
فرماندار پلدختر گفت: دستگاهها و اعضاي ستاد بحران شهرستان شبانه روز كار كردند كه با توجه به بزرگي حادثه، اما تلفات جاني رخ نداده است.
دستياري اظهار داشت: اين سيل در 100 سال گذشته بي نظير بوده و براور ابتدايي از خسارت هاي آن بيش از پنج هزار ميليارد ريال در حوزه كشاورزي، زيرساخت، ابنيه و راهها است.
وي با بيان اينكه سيلاب 60 كيلومتر جاده عشايري را 100 درصد تخريب كرده ادامه داد: راه دسترسي روستاهاي حاشيه همچنان قطع است و تاكنون نيز موفق به بازديد ميداني و ارزيابي وضعيت اين روستاها نشده ايم.
وي تصريح كرد: روستاهاي حاشيه كشكان امدادرساني شده و آب، پتو، چادر، بسته هاي غذايي يك ماهه به انها داده شده است.
**هفت هزار شهروند پلدختري در معرض سيلاب جديد هستند
فرماندار پلدختر گفت: با توجه به ورود سامانه بارشي جديد و خطر طغيان دوباره كشكان، بخش غربي شهر با جمعيت 6 تا 7 هزار نفر به دليل ريزش ديواره ساحلي در معرض جدي خطر طغيان رودخانه هستند.
دستياري افزود: در اين خصوص هشدارهاي لازم داده شده دستگاههاي مختلف نسبت به تخليه اهالي و انتقال انها به مكان هاي امن در حال فعاليت هستند.
به گفته وي 10 روستاي مسير رودخانه 40 تا 70 درصد خسارت ديده اند و زيرساخت هاي مناطق مختلف شهرستان نابود شده است.
گزارش از الهام بابايي
7269/6060
خرم آباد - ايرنا - وقوع سيل گسترده و خسارت ميلياردي به زيرساخت هاي شهرستان پلدختر لرستان بهار بسيار دل انگيز اين منطقه را تحت شعاع قرار داد تا جايي كه كم كم يادمان رفته بهار در خطه جنوبي استان به معناي واقعي زندگي و سرسبزي است.