بر اساس دستور رهبر معظم انقلاب ساخت و ساز در كوه‌هاي شمال تهران ممنوع است. اين مطلب را «عليرضا عندليبي» رئيس اداره استعداديابي منابع طبيعي تهران در گفت‌و‌گو با «ايران» يادآوري مي‌كند.
قانون هم ساخت وساز‌هاي بالاتر از 1800 متر را ممنوع كرده اما هر روز شهروندان زيادي كوه و دره‌هاي مرادآبادكوه را پشت سر مي‌گذارند تا آن‌طور كه سندهاي دم دستشان مي‌گويد، خود را به زمين هايشان برسانند؛ زمين‌هايي بالاتر از 1800 متر، درست پشت دانشگاه علوم و تحقيقات!
دانشگاهي كه پيچ‌هاي ناكارآمدي‌اش همين ماه گذشته 10 دانشجو و دو پدر را از زندگي گرفت و به پايين كوه خورده شده پرتاب كرد تا «اسماعيل كهرم» كارشناس نامدار محيط زيست درگفت وگو با ايران بگويد:«كدام عقل سليم يك اتوبوس 10، 12متري را مي‌اندازد توي پيچ‌هايي خطرناك‌تر از چالوس؟!» اما آن مرگ تلخ هم راه را بر ساخت و سازهاي بالاي 1800متر نمي‌بندد.
شهرونداني هستند كه كوه‌هاي شمال تهران بالاي مرادآبادكوه پشت دانشگاه را گز مي‌كنند، سند نشان مي‌دهد كه اين زمين‌ها متعلق به 800 نفر است! البته اين عدد، همه جمعيتي نيست كه چشم دوخته‌اند به بالاي يال‌هاي جنوبي البرز در شمال تهران. يكي از كارشناسان مسكن و شهرسازي به «ايران» مي‌گويد:«در قالب تعاوني‌هاي مختلف، زمين‌هاي بالاي كوه را به افراد مختلف واگذار كرده‌اند.» فقط يكي از اين تعاوني‌ها 22 هزار عضو دارد كه هر كدام تكه‌اي از آن بالا به اسمشان است!
*تخم لقي كه جهادكشاورزي روي كوه كاشت!
روابط عمومي جهاد كشاورزي تهران درباره زمين‌هاي مرادآباد كوه خودش را به نشنيدن مي‌زند و حاضر نمي‌شود باب گفت‌و‌گوي كارشناسان اين اداره را با روزنامه ايران باز كند اما براي منابع طبيعي‌هاي پايتخت اين منطقه و ماجراهايش اسم آشنايي ست؛ «پلاك مرادآباد كوه».البته «پرويز بيات» سرپرست معاونت منابع طبيعي تهران هم در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما مسئول اين زمين‌ها را سازمان مسكن و شهرسازي مي‌داند. دليل هم دارد.
مي‌گويد:«اين زمين‌ها در حريم قانوني شهر قرار دارند اما جلوگيري از ساخت و سازها كار شهرداري است!» بخشي از زمين‌ها به كاركنان و بازنشستگان منابع طبيعي و جهادكشاورزي واگذار شده تا جدال سه دهه بين قانون و كاركنان دولتي پيش بيايد. كارمنداني كه البته خودشان مي‌گويند تشنه تا پاي چشمه رفته‌اند و برگشته‌اند. همين مرادآبادكوه هم تنها دست بازنشسته‌هاي جهادكشاورزي نيست. 74 هكتار آن هم به دانشگاه تهران رسيده! سهم جهاد هم 68 هكتار مي‌شود.
تعاوني جهادمجد يكي از همين تعاوني هاست كه سايتي هم براي فروش زمين‌ها دارد با وجود اين روابط عمومي جهاد استان تهران ترجيح مي‌دهد بگويد هيچ شناختي از اين تعاوني ندارد. قوه قضائيه هم سهم دارد. ارتشي‌ها هم هستند.
«وحيد انصاري»رئيس منابع طبيعي شهرستان تهران هم هيچ علاقه‌اي براي ورود به موضوع ندارد. انصاري در پاسخ به اصرار خبرنگار ما مي‌گويد:«معلوم نيست از كجا زنگ مي‌زنيد و دنبال چه اطلاعاتي هستيد.»
در نهايت هم مي‌گويد:«ما مجبور به پاسخ دهي به وزارت اطلاعات مي‌شويم.» و تلفن را قطع مي‌كند! بيات معاون سرپرست منابع تهران مسئول واگذاري زمين‌ها را جهاد كشاورزي استان تهران مي‌داند و مي‌گويد:«من سوابق واگذاري در دهه 70 را ندارم.»
او قطعه‌بندي زمين‌ها را هم كار مسكن و شهرسازي مي‌داند. به گفته بيات، محدوده حريم شهر تهران تعريفي دارد و با تعاريف منابع طبيعي فرق دارد. بيات منابع طبيعي را مرتع، ساحل، بيشه و كوه مي‌داند اما اين سؤال را كه كوه‌هاي شمال تهران كوه نيستند اين گونه پاسخ مي‌دهد:«بر اساس قانون، حفاظت از آنها برعهده شهرسازي است.» البته او كتمان نمي كند .اين اراضي پيش از واگذاري جزو اراضي ملي بوده.
با‌وجود آنكه سندهاي مشاعي براي طرح‌هاي عمومي رفاهي صادر مي‌شود نه مسكوني، اما زير مجموعه تعاوني اعتبار، تعاوني‌هاي مسكن بسياري تشكيل مي‌شود!به گفته عندليبي اين تعاوني وابسته به زيرمجموعه‌هاي وزارت جهاد كشاورزي بودند. به گفته كارمندان منابع طبيعي خيلي از كارمندان جهاد كشاورزي كه در دهه 70 اين زمين‌ها به نامشان سند مي‌خورد، امروز در قيد حيات نيستند. برخي از آنها زمين‌ها را به افراد ديگري واگذار مي‌كنند.
عندليبي مي‌گويد:«زمين را به افراد(بازنشسته و كاركنان دولت)با سند مشاعي مي‌دهند.» وزير آن روز به‌دنبال يك طرح عمومي رفاهي در بالاي كوه‌هاي شمال پايتخت بود اما در گذر از سه دهه كارمندان به‌دنبال تفكيك زمين افتادند تا طرح رفاهي جاي خود را به طرح مسكن بدهد! دعواهاي حقوقي شكل گرفت. سند‌ها فروخته شد و صاحبان جديدي پيدا كرد. صاحباني كه رد آنها را مي‌شود در ميان املاكي‌هاي بالاي شهر يافت.
عندليبي مي‌گويد:«منابع طبيعي هيچ وقت به‌دنبال ايجاد مسكن در اراضي بالاي كوه نبود.» در نهايت پاي تبصره‌هاي قانوني وسط مي‌آيد. عندليبي مي‌گويد:«تبصره‌هايي كه اجازه مي‌داد كساني كه از قديم زمين داشتند، بهاي روز را بپردازند و تغيير كاربري(از رفاهي به مسكوني) بدهند.»! به گفته او:«البته اين اتفاق نمي‌افتد.» عندليبي درباره قطعه‌بندي زمين‌هاي مرادآبادكوه از وجود كساني سخن به ميان مي‌آورد كه از صاحبان اسناد مشاعي وكالت گرفته‌اند و زمين‌ها را قطعه‌بندي كرده‌اند اما او مي‌گويد:«اين قطعه‌بندي وجه قانوني ندارند.»
به گفته عندليبي آن زمان به‌دنبال صحبت‌هاي رهبر معظم انقلاب تصميم گرفته مي‌شود تا اراضي بالاي كوه از مردم پس گرفته شود و به جاي آن اراضي‌اي در داخل شهر كه قابليت ساخت و ساز دارد به آنان داده شود.
دعواي جديدي راه مي‌افتد. هرچند تلاش‌هاي خبرنگار ما براي گفت‌و‌گو با مديركل حوزه شهرسازي سازمان مسكن و شهرسازي به نتيجه نمي‌رسد اما يكي از كارشناسان اين سازمان مي‌گويد: «واگذاري اراضي ملي اشتباهي بود كه از 30 سال پيش شروع شده و همچنان ادامه دارد، هيچ كس هم به آن توجهي ندارد.»
او مي‌گويد:«جهاد كشاورزي همچنان به بازنشسته‌هايش زمين مي‌دهد. يك روزي بالاي كوه و حالا در بيابان. وقتي اراضي ملي واگذار شده، جهاد خود را كنار مي‌كشد و دردسرش مي‌ماند براي سازمان مسكن و شهرسازي!»
در همين نقطه است كه مسكن و شهرسازي و كاركنان سند به دست، شديد‌ترين برخورد را با همان دارند. به گفته سازمان مسكن و شهرسازي‌ها، آنها زمين معاوض را از ميدان ونك به بالا مي‌خواهند.
اين كارشناس مي‌گويد:«زمين‌هاي روي كوه بالاتر از نياوران است و انتظار دارند در نياوران زمين بگيرند اما قيمت كارشناسي زمين‌هاي بالاي كوه با قيمت زمين در اين منطقه اصلاً قابل مقايسه نيست.»
مسكن و شهرسازي پيش از آنكه زمين‌هاي مسكن مهر «پرديس» به فروش برسد به آنها پيشنهاد مي‌دهد تا زمين معاوض را در اين نقطه بگيرند. خيلي‌ها از واحدهاي مسكن مهر را صاحبان بي‌پول آنها به املاكي‌ها پيش فروش كردند، چون پول كافي براي تكميل آنها نداشتند اما كاركنان جهادكشاورزي قبول نمي‌كنند.
مسكن و شهرسازي پرند را هم پيشنهاد مي‌دهند. اين پيشنهاد هم توجه منابع طبيعي‌ها را جلب نمي‌كند تا اراضي كوه‌هاي شمالي تهران يا آن‌طور كه كارشناسان محيط زيست مي‌گويند «ريه زيستي» پايتخت همچنان محل درگيري شهروندان سند به دست باشد. شهرونداني كه بعد ازحادثه دانشگاه علوم و تحقيقات از شروع ساخت و سازها خبر مي‌دهند و مي‌گويند:«بزودي سنگ بناي خانه هايشان را بالاي يال‌هاي البرز بنيان مي‌نهند.»
ساخت وسازهايي كه احتمالاً با لودر تخريب خواهد شد تا همچنان اين سؤال بي‌پاسخ بماند كه چرا تك ويلاهايي در آن بالا ساخته شده و كسي كاري به آنها ندارد! در اين ميان دستگاه‌ها، وزارتخانه ها و نهادها هم همچنان به ساخت و ساز خود ادامه مي‌دهند تا دوباره حادثه تلخي چون علوم و تحقيقات سر زخم‌هاي كهنه را بازكند! بدون اينكه مرهمي براي آنها باشد!
بـــــرش
سنگ بناي واگذاري‌ها را به گفته عندليبي رئيس اداره استعداديابي منابع طبيعي وزيروقت بنا مي‌نهد. طرحي كه وزير روي يال‌هاي البرز در شمال تهران مي‌ريزد ايجاد امكانات رفاهي و تفريحي است. تعاوني اعتبار را هم جهادكشاورزي با عنوان امور رفاهي كارمندان تشكيل مي‌دهد. تعاوني اعتبار اولين خشتي است كه جهادكشاورزي كج نهاد و طرح تا سه دهه بعد بسياري را مشغول بلندي‌هاي البرز در شمال پايتخت مي‌كند.
روزنامه ايران
9353
تهران- روزنامه ايران روز دوشنبه در گزارشي موضوع ساخت و ساز پشت دانشگاه علوم و تحقيقات را بررسي كرده است.