رويتزر هم به نقل از شركت «ايندين اويل» كه بزرگترين پالايشگر نفت هند است، اعلام كرده ايران ممكن است در پروژه توسعه يكي از زيرمجموعه‌هاي اين شركت سرمايه‌گذاري كند. سانجيو سينگ، رئيس هيأت مديره شركت «ايندين اويل» مي‌گويد كه ايران مشاركت در طرح توسعه شركت «چناي پتروليوم» را منتفي نكرده است. شركت «چناي پتروليوم» يك پالايشگاه مستقر در جنوب هند با ظرفيت 20 هزار بشكه در روز است.
دقيقاً مشخص نيست كه ايران قرار است در پالايشگاه يا در پتروشيمي چناي هند و يا هر دو سرمايه‌گذاري كند. اما اين موضوع درحالي كه ايران و هند براي فروش نفت با روپيه در دوران تحريم توافق كرده‌اند، مي‌تواند كمك بزرگي به وضعيت تجارت خارجي دو كشور و همين‌طور ايجاد ارزش افزوده براي ايران كند. ضمن آنكه در اسناد بالادستي كشور از جمله سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي و برنامه‌هاي توسعه‌اي 5 ساله به آن تأكيد شده است.
**سازوكاري براي همكاري‌هاي جديد
مشاركت ايران در پروژه‌هاي نفتي هند پس از اينكه اين كشور به دليل تحريم‌هاي امريكا، واردات نفت ايران را كاهش داد، مورد ترديد قرار گرفت. هند چند روزي است كه سازوكار پرداخت بدهي نفتي به ايران با استفاده از پول ملي آن كشور را فعال كرده است. هند پرداخت به روپيه براي خريد نفت از شركت ملي نفت ايران را از ماليات سنگين معاف كرد.
كشورهاي خريدار نفت ايران اجازه استفاده از دلار در مبادلات نفتي با ايران را ندارند و بانك‌ها و مؤسسات عامل ارتباط بانكي بين دو طرف نيز به دليل خطر مواجه شدن با تحريم ثانوي از سوي امريكا عموماً از برعهده گرفتن مبادلات مالي با ايران خودداري مي‌ورزند.
رويترز نوشته است اين معافيت مالياتي به پالايشگاه‌هاي هندي اجازه مي‌دهد حدود 1.5 ميليارد دلار بدهي معوق به شركت ملي نفت ايران را تسويه كنند. اين بدهي از زماني كه تهران در اوايل نوامبر هدف تحريم‌هاي امريكا قرار گرفت، ايجاد شد.ايران نيز مي‌تواند از پول فروش نفت خود كه در بانك دولتي UCO سپرده‌گذاري مي‌شود، براي سرمايه‌گذاري مستقيم در پروژه‌هاي هندي از جمله طرح توسعه «چناي پتروليوم» استفاده كند.
**سرمايه‌گذاري در پتروشيمي هند
اس ان پاندي رئيس شركت پتروشيمي چناي مي‌گويد: «اين شركت دولتي قصد دارد ظرفيت مركز خود در «ناگاپتينام» را تا 9 برابر افزايش دهد تا بتواند 9 ميليون تن نفت خام را در سال پالايش كند و سرمايه‌گذاري تهران بر اساس سهم شركت نفت ايران به ارزش 4 ميليارد دلار در اين شركت انجام خواهد شد. ساير سرمايه گذاري‌ها از طريق بورس و همچنين سهامدار اصلي يعني شركت نفت هند به دست خواهد آمد.درحالي كه سرمايه‌گذاري شركت نفت ايران به شركت پتروشيمي چناي در تأمين بودجه لازم كمك خواهد كرد، اين اقدام همچنين سبب ادامه حضور تهران در بازار جذاب نفتي هند خواهد شد.»
براي هند، ايران همچنان يك تأمين كننده مورد اعتماد نفتي محسوب مي‌شود. ايران نفت خود را با شرايط جذاب عرضه مي‌كند كه سبب شده است هند بشدت براي به دست آوردن معافيت از تحريم‌هاي امريكا عليه تهران تلاش كند.
امريكا به هند و هفت كشور ديگر براي ادامه واردات نفت از ايران به مدت شش ماه معافيت اعطا كرده است. هند اكنون درحال خريد 1.25 ميليون تن نفت خام در ماه يا 300 هزار بشكه نفت خام در روز از ايران است.
مجموع تقاضاي نفت خام هند حدود 4.6 ميليون بشكه در روز است كه اين كشور را در رتبه سومين مصرف كننده بزرگ جهان پس از امريكا و چين قرار مي‌دهد. هند 80 درصد از نياز خود به نفت را از طريق واردات تأمين مي‌كند. هند در سال 2018 حدود 22 ميليون تن بشكه نفت خام از ايران وارد كرد.
**پالايشگاه‌هايي كه از دست رفته‌اند
ايران سال‌ها قبل سهامدار پالايشگاه‌ها و پتروشيمي‌هايي در نقاط مختلفي از جمله هند، آفريقاي جنوبي و كره‌جنوبي بوده است كه پس از واگذاري‌هايي در گذر زمان اين سهم اكنون به حداقل رسيده است. براي مثال كشورمان در هندوستان داراي يك پالايشگاه و يك واحد پتروشيمي بوده است كه طرف هندي با افزايش سرمايه در اين دو واحد، سهام ايران را با كاهش روبه رو كرد كه در حال حاضر ايران از اين دو واحد پالايشگاهي و پتروشيمي حدود 20 درصد سهم دارد.
ايران در كره‌جنوبي به منظور فرآورش نفت خام سنگين سروش و نوروز و فروش آن به يك شركت كره‌اي كه در زمينه سيمان فعاليت داشته است، پالايشگاهي به نام «ساميانگ» احداث كرد كه در اوايل انقلاب به دلايلي به طرف كره‌اي واگذار شد. همچنين در آن زمان ايران به صورت مشاركتي با آفريقاي جنوبي، در اين كشور پالايشگاهي به نام «سانسول» را احداث كرد كه سهام اين واحد نيز 40 سال قبل با مبلغي حدود هفت تا 9 ميليون دلار به طرف خارجي واگذار شد.
علي شمس اردكاني، كارشناس انرژي و رئيس كميسيون انرژي اتاق ايران درباره اين موضوع به «ايران» گفت: «متأسفانه به دلايل نامعلومي سهام پالايشگاه‌ها و پتروشيمي‌هاي ايران در خارج از كشور واگذار شده است. خريداران اين سهام هم كشورهايي نظير عربستان و امريكا بوده‌اند و اين موضوع باعث شده بازار ايران به بازاري براي عربستان و امريكا تبديل شود.» او ادامه داد: «اگر ايران سهام خود را در اين پالايشگاه‌ها و پتروشيمي‌ها نمي‌فروخت، مي‌توانست 800 هزار بشكه در روز به اين كشورها صادر كند؛ و تأثير تحريم كمتر مي‌شد.»
شمس اردكاني مي‌گويد: «بايد كساني كه تصميم به فروش سهام پالايشگاه‌هاي ايران در خارج از كشور گرفته‌اند امروز بيايند و پاسخ دهند كه چرا اين كار را كرده‌اند؟ در حالي كه بايد هر سال بر اساس قانون اين سهم بيشتر نيز مي‌شد.»
**ثروت زاينده
مشاركت در طرح‌هاي پالايشگاهي، مجتمع‌هاي پتروشيمي و نيروگاهي در كشورهاي ديگر از مصاديق سرمايه‌گذاري خارجي صادرات‌افزاست كه در اولويت‌هاي صنعت نفت كشور نيز قرار دارد. دراين زمينه هندي‌ها جديداً اعلام كرده‌اند كه ايران در بخش پالايشي و پتروشيمي اين كشور تصميم به سرمايه‌گذاري دارد. اين موضوع در كنار اخباري كه درباره پرداخت پول نفت صادراتي ايران به هند با ارز محلي به گوش مي‌رسد، نقطه مثبتي است. ايران با اين طرح مي‌تواند يك انتخاب اجباري اما سازنده داشته باشد. البته ميزان تأثير سرمايه‌گذاري خارجي بر مقابله با تحريم‌ها مشخص نيست اما در شرايطي كه انتقال پول نفت صادراتي هم با مشكلاتي مواجه است، سرمايه‌گذاري خارجي ايران در مقاصد صادراتي نفت اتفاق مثبتي در جهت ايجاد ثروت زاينده و ارزش افزوده است.
منبع: روزنامه ايران؛ 1397،10،13
گروه اطلاع رساني**2059**1755
تهران- ايرنا- ايران قصد دارد 15 ميليارد روپيه (حدود 218 ميليون دلار) براي توسعه يك پالايشگاه هندي سرمايه‌گذاري كند. اين خبر را نشريه «اكونوميك تايمز» به نقل از «اس ان پاندي» رئيس شركت پتروشيمي چناي هند مطرح كرده است.