آیا بودجه اجرای قانون حمایت از معلولان كافی است

قانون حمایت از معلولان پس از سال‌ها با كش و قوس‌های فراوان سرانجام توسط رئیس‌جمهور در اردیبهشت امسال ابلاغ شد. با این وجود، به علت عدم اختصاص بودجه، بسیاری از بخش‌های آن رنگ اجرا به خود ندید. حالا در آستانه تقدیم لایحه بودجه 98 كشور به مجلس، چشم جامعه معلولان به بهارستان است تا با اختصاص بودجه مناسب، پاسخگوی نیاز جامعه‌ای باشد كه نزدیك به 10 درصد جمعیت كشور را تشكیل می‌دهند.

**از چند ماه پیش با سازمان برنامه و بودجه برای اختصاص بودجه مكاتبه كردیم

بهروز مروتی یكی از چهره‌های فعال در زمینه پیگیری مطالبات معلولان با بیان اینكه قانون حمایت از افراد دارای معلولیت اردیبهشت‌ماه 97 ابلاغ شد، اما چون از فصل بودجه گذشته بود امید چندانی به اجرای درست آن نبود، به ایرناپلاس می‌گوید: ما برای اختصاص بودجه در سال 98 از چند ماه پیش شروع به مكاتبه با سازمان برنامه و بودجه كردیم.

وی ادامه داد: حدود یك ماه پیش مطلع شدیم هیچ بودجه‌ای برای اجرای این قانون پیش‌بینی نشده است. بیش از 52 تشكل حوزه معلولان به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نامه نوشتند و در آن به رویه نامناسب در مورد حقوق معلولان اعتراض كردند.

«این نامه نیز اثر نداشت و مكاتبات ما به ثمر ننشست. سرانجام روز 12 آذر تجمعی را مقابل سازمان مدیریت تشكیل دادیم كه خوشبختانه دكتر نوبخت قبول كردند حرف‌های ما را بشنوند. نمایندگان معلولان را فراخواندند و قرار شد یك كارگروه با حضور نمایندگان معلولان و كارشناسان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای موضوع تشكیل شود. این جلسه تشكیل و در یك جلسه برآورد هزینه شد و بودجه برابر با 1100 میلیارد تومان برای اجرای قانون در سال اول در نظر گرفتند.»

مروتی متذكر شد: سازمان بهزیستی بودجه اجرای قانون حمایت از معلولان را 12 هزار و 500 میلیارد تومان برآورد كرده بود و به نظر ما كاهش این بودجه به 1100 میلیارد تومان متأسفانه خیلی ناچیز است. از همین رو، دوباره در یك نامه سراسری به نمایندگان مجلس نوشته‌ایم كه در فصل جدید بررسی بودجه، قانون حمایت معلولان را با نگاه ویژه مورد عنایت قرار دهند.

**منابع مالی جهت حمایت از معلولان افزایش قابل‌توجهی خواهد داشت

اما همایون هاشمی، نماینده مجلس و رئیس كمیسیون تدوین و بازنگری قانون جامع حمایت از معلولان در مجلس می‌گوید: نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته است منابع مالی جهت حمایت از معلولان افزایش قابل‌توجهی خواهد داشت.

وی میزان دقیق این مبلغ را اعلام نكرده است و می‌گوید: باید صبر كرد تا پس از تقدیم لایحه از سوی رئیس‌جمهور ببینیم وضعیت به چه صورت است.

هاشمی افزود: چنانچه این میزان اعتبار كه آقای نوبخت گفته است محقق شود، خدمات‌رسانی به معلولان در حوزه خدمات شهری و اصلاح زیرساخت‌ها، بیمه، ازدواج و جبرانی دچار یك تحول بزرگ خواهد شد.

**یك و نیم میلیون نفر نیازمند خدمات حمایتی هستند

وی افزود: تعداد كسانی كه در ایران نیازمند خدمات حمایتی و توان‌بخشی هستند، حدود دو درصد و نزدیك به یك و نیم میلیون نفر است. البته افراد دارای معلولیت در جامعه ما در حدود نرمال 10 درصد یعنی نزدیك به 8 میلیون است، اما همه افراد دارای معلولیت شدید، نیازمند خدمات نیستند و افراد نیازمند خدمات همان حدود یك و نیم میلیون نفر است. این در حالی است كه در حال حاضر حدود 800 تا 900 هزار معلول را بهزیستی تحت پوشش دارد.

**بودجه 12 و نیم میلیاردی برای اجرای قانون در همه حوزه‌هاست

اما حسین نحوی‌نژاد، معاون امور توان‌بخشی سازمان بهزیستی، در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید: بودجه اولیه برآورد شده (12 هزار و 500 میلیارد تومان) برای اجرای قانون حمایت از معلولان در همه بخش‌های بوده است. از سوی دیگر، بهزیستی مجری كل قانون نیست و بسیاری از هزینه‌كردها مانند بخش تسهیلات اشتغال، معافیت‌های دانشجویی و غیره است. بنابراین در بودجه اولیه كه پیش‌بینی كرده بودیم، هزینه اجرای قانون در همه حوزه‌ها را دیده بودیم.

وی ادامه داد: این را در هم نظر بگیرید كه بخشی از مستمری معلولان، خدمات تهیه وسایل كمك توان‌بخشی، بخشی از یارانه و خدمات دانشجویی در بودجه كل سازمان بهزیستی نیز آمده، اما ناكافی است و برای همین، قانون حمایت از معلولان تصویب شده است.

**اجرای تبصره 18 برای كمك به معلولان

نحوی‌نژاد تأكید كرد: امسال با توجه به اینكه دولت به خاطر تحریم و مشكلات اقتصادی تحت فشار است، سال حساسی را پیش رو داریم. با این وجود، دولت مصمم است قانونی كه خود به‌صورت لایحه ارائه كرده، ابتر نگذارد. از همین رو، غیر از 1100 میلیارد تومانی كه به بودجه بهزیستی برای آغاز اجرای قانون حمایت از معلولان اضافه شده، تبصره 18 نیز وجود دارد كه در حوزه اشتغال قرار است كمك‌های خوبی به معلولان ارائه دهد. در مورد دانشگاه‌ها نیز قرار است هزینه‌ها برای معلولان كاملاً رایگان باشد.

**اولویت‌های بودجه 1100 میلیارد تومانی قانون حمایت از معلولان

معاون امور توان‌بخشی سازمان بهزیستی با بیان اینكه در این 1100 میلیارد تومان ما چند اولویت را پیش‌بینی كرده‌ایم خاطرنشان كرد: از یك سو، بحث رفاهی معلولان است كه البته این امر از سال 97 آغاز شده است، به‌طوری كه 500 هزار نفر پشت نوبتی را وارد لیست مستمری كردیم و با این بودجه كمكی می‌شود كه این افراد در سال 98 نیز از كمك برخوردار شوند. این فرصتی به ما می‌دهد كه بتوانیم رقم مستمری معلولان را بیشتر از روال هر سال افزایش دهیم.

وی ادامه داد: نكته دیگر در مورد بحث حق پرستاری‌هاست. این مبلغ را به بیماران قطع نخاعی می‌دهیم. بودجه مذكور در صورت تصویب به ما اجازه می‌دهد برای كسانی كه از معلولیت شدید رنج برده و هزینه زیادی برای خانواده دارند، كمك‌هزینه در نظر گرفته شود.

«بحث سوم مراكز توان‌بخشی است كه در بحث نگهداری و آموزش معلولان به كمك سازمان آمده‌اند. در حال حاضر این مراكز هم از بحران‌های مالی آسیب دیده‌اند كه امیدواریم كمكی برای ترمیم وضعیت آن‌ها باشد. امیدوارم این بودجه این فرصت را به ما بدهد كه این قانون معطل نماند و معلولان فواید آن را در زندگی خود ببیند.»

**بودجه كل توان‌بخشی 1100 میلیارد تومان است

به گفته نحوی‌نژاد در صورت اختصاص این بودجه می‌توانیم در پایان سال بازخوردی از شرایط بگیریم كه باعث می‌شود نقاط ضعف و نقص‌های آن را بشناسیم و برای سال بعد برطرف كنیم.

وی در پاسخ به این سؤال كه آیا بودجه مذكور را كافی می‎دانید گفت: بودجه توان‌بخشی سازمان بهزیستی در كل1100 میلیارد تومان است. حالا تصور كنید یك 1100 میلیارد تومان به كمك سازمان بیاید. این بودجه به‌منظور اجرای بهتر قانون حمایت از معلولان در برنامه توان‌بخشی و ذیل بودجه بهزیستی دیده شده است.

گزارش از حسین جمشیدیان

**اداره كل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**