ریل‌گذاری به سمت تعالی هنر نمایش از ایستگاه تئاتر مقاومت

به گزارش روز دوشنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، هنرمندان تئاتر یكی از تاثیرگذارترین هنرمندان در سراسر جهان به شمار می روند، چرا كه نیروی عظیم تأثیرگذاری هنر نمایش آن است كه اساسی‌ترین، بنیادی‌ترین و مهمترین مبانی و نگرش‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و رویكردهای كلان فرهنگی را می‌توان در تئاتر و آثار تولید شده در این حوزه به مخاطبان ارائه داد.
مهمترین اهداف مسئولان فرهنگی، ریل‌گذاری برای تعالی مسیر حركت فرهنگ و هنر كشورمان در بازه های زمانی كوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای نیل به اهداف مختلف است. در این میان، جریان «تئاتر مقاومت» و جشنواره اختصاصی آن می‌تواند بستر و آغاز ریل‌گذاری حركت، توفیق، توسعه و گسترش هنر تئاتر كشور برای سپردن این میراث به آیندگان در نگاه بلند مدت باشد.

** تئاتر مقاومت نیازمند تفكر دقیق و پژوهشی عمیق است

در همین ارتباط «حسین مسافرآستانه» از مدیران موفق عرصه هنرهای نمایشی كشورمان و دبیر پیشین جشنواره تئاتر مقاومت در گفت و گو با ایرنا و در پاسخ به این پرسش كه چرا در خیل آثار تولید شده در حوزه هنرهای نمایشی كشور، كمتر شاهد شكل‌گیری جریان مستمر تئاتر مقاومت و دفاع مقدس هستیم، گفت: حركت به سمت مفاهیم عظیم و كلانی مانند مقوله مقاومت و دفاع مقدس در خلق آثار هنری، نیازمند تفكر دقیق و پژوهشی عمیق است، به همین سبب نمی‌توان از گونه تئاتر مقاومت و دفاع مقدس مانند گونه تئاتر اجتماعی انتظار تولیدات مكرر داشت.
وی یادآور شد: نباید فراموش كنیم كه وقتی كیفیت را فدای كمیت می كنیم در حقیقت از مفاهیم بنیادین برای تاثیرگذاری بر مخاطبان دور می‌شویم، به همین سبب هنرمندان تئاتر در حوزه مقاومت، تلاش خود را بر این محور استوار داشتند كه با وجود تولید آثار كمتر در خیل تولیدات نمایشی كشورمان، دست به اجرا و ارائه آثار تئاتری بزنند كه بتوانند بیشترین تأثیرگذاری و جریان‌سازی را در حوزه فرهنگ جامعه داشته باشد.
مسافرآستانه مهمترین توفیق و ثمره مدنظر دست‌اندركاران این رخداد را همراهی تمامی نهادهای فرهنگی برای بازتاب مفهومی عظیم مانند مقاومت در عرصه حوزه هنرهای نمایشی كشورمان دانست و یادآور شد: به دلیل وجود آسیبی به نام مدیریت جزیره‌ای در كشورمان، شاهد فعالیت‌های پراكنده در ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف با محور مقاومت و پایداری هستیم.
وی افزود: در حالی كه با تجمیع این نیروها زیر چتر واحدی مانند جشنواره تئاتر مقاومت، از یك سو می‌توان این رویداد را به شكلی عظیم‌تر با نگاه در حوزه بین المللی برگزار كرد و از سوی دیگر با صرف فعل همدلی و اتحاد می‌توانیم مهمترین خروجی و هدف از برگزاری چنین رخدادهایی كه همانا تاثیرگذاری بر ارتقای سطح فرهنگی جامعه است را با سرعت بیشتری پیگیری كنیم.
بازیگر نمایش «كانال كمیل» یكی از مهم‌ترین آسیب‌های تئاتر در كشورمان را مربوط به ضعف در حوزه نمایشنامه دانست و گفت: نمایشنامه، نخستین سنگ بنای تولید هر اثر نمایشی به شمار می‌رود و ناگفته پیداست هر قدر این اثر مكتوب دارای قوت و نگاه‌های عمیق و ریزبینانه باشد در تولید اثر اجرایی، گروه تئاتری می‌تواند بیشترین بهره‌وری و تاثیرگذاری را بر مخاطبان داشته باشد.
این عضو شورای سیاست‌گذاری جشنواره تئاتر فجر یادآور شد: به همین سبب است كه آرای مسئولان، دست‌اندركاران و منتقدان هنر تئاتر بر این مساله استوار است كه تمام همّ و غم و تلاش هنرمندان عرصه هنرهای نمایشی به ویژه در عرصه تئاتر مقاومت و دفاع مقدس باید بر مقوله پژوهش و خلق نمایشنامه‌های ماندگار در این حوزه متمركز باشد.

** عبور از شعارزدگی و توجه به عمل گرایی

بازتاب مفهوم مقاومت در حوزه هنرهای نمایشی یكی از اصلی‌ترین انگاره‌های حوزه سیاست كلان نظام جمهوری اسلام ایران است. اگر هدف ما تربیت نسلی است كه بتواند به همراهی و همدلی با آرمان‌های انقلاب اسلامی و میراث عظیم این فرهنگ برای انتقال به آیندگان یاری رساند؛ باید مهمترین ظرفیت‌های اجرایی خود را در بخش اقدامات فرهنگی فعال كنیم.
بر همین اساس برگزاری جشنواره‌هایی مانند جشنواره فیلم و یا تئاتر مقاومت در كنار تمامی ظرفیتهای آن در مسیر معرفی هنرمندان، باید بر مفاهیم كلانی مانند جریان سازی فرهنگی و ارتقای سطح فرهنگ عمومی جامعه استوار باشد. در كنار مسئولان، این انتظار از هنرمندان حاضر در چنین جشنواره هایی هم می رود.
در همین ارتباط «كوروش زارعی» مدیر مركز هنرهای نمایشی حوزه هنری در گفت و گو با ایرنا، با اشاره به اینكه در شرایط جامعه جهانی امروز و نگاهی كه نسبت به مقوله اسلام‌هراسی برای از بین بردن جریان سازی این دین فرهنگ‌ساز و جریان‌ساز در جهان وجود دارد، گفت: مهمترین هدف برای مبارزه با چنین رویكردی اتحاد مسلمانان است و تلاش دشمنان برای بر هم زدن این اتحاد استوار است. اصلی‌ترین سلاح دشمنان برای القای چنین فضا و پرداختن به این جنگ نابرابر، حوزه فرهنگ و هنر بوده است. در این میان تئاتر مقاومت یكی از اصلی‌ترین ابزارهای ما برای بیان نگرش‌های اعتراضی نسبت به فعالیت دشمنان به شمار می رود.
وی با اشاره به ظهور پدیده شوم تروریسم در دو، سه دهه اخیر كه با همراهی استعمار جهانی و لابی‌های صهیونیستی صورت گرفته است، یادآور شد: در این میان هنرمندان با تولید و اجرای عمومی آثار تئاتری با اتكا بر مفاهیم جهان شمول و فراگیری مانند مقاومت به ویژه در منطقه خاورمیانه باید نشان دهند كه هنر تئاتر در كنار بهره بردن از زبانی گویا برای انتقال مفاهیم می‌تواند مرهمی بر زخم و آلام مردمی ‌باشد كه زیر فشار تروریسم با حمایت نگاه استعمار جهانی توانایی سر دادن فریاد مقاومت به شیواترین شكل ممكن را دارا هستند.
مدیر مركز هنرهای نمایشی حوزه هنری با اشاره به تلاش هنرمندان تئاتر ایران برای بازتاب مفاهیم مقاومت، دفاع مقدس، ایثار و انگاره ها و آموزه هایی كه از دین مبین اسلام وام گرفته اند و از زبان هنر برای بیان آن بهره برده اند، تاكید كرد: هر چه مفاهیم مد نظر هنرمندان و اندیشه های ذهنی شان در آثار هنری عمیق تر باشد كیفیت كار آنها بالاتر خواهد بود.
زارعی مهمترین رسالت مسئولان، متولیان و دست‌اندركاران امور فرهنگی كشور را فاصله گرفتن از نگاه مبتنی بر شعار و توجه به مقوله عمل گرایی دانست و بیان داشت: هر زمان شاهد اتحاد، همدلی و همراهی جامعه هنرمندان در كنار متولیان فرهنگی بودیم به فتح بلندترین قله های عرصه فرهنگ و هنر در داخل و خارج از كشور نائل شدیم.
وی افزود: هر زمان در به وجود آمدن آن اتحاد خللی ایجاد شده، آسیب‌ها و لطمات جبران‌ناپذیری بر عرصه فعالیت فرهنگ و هنر كشور وارد شده است كه بزرگترین گروهی كه از آن آسیب ها لطمه دیدند، عموم مردم به عنوان مخاطبان آثار هنری بودند.

** نگاه مستمر در اجرا، لازمه جریان سازی فرهنگی

هدف گذاری و برنامه ریزی در مسیر ارتقای سطح كیفی آثار تئاتر مقاومت نیازمند نگاه بلندمدت مسئولان و متولیان فرهنگی است. در این میان تعامل و همكاری هنرمندان سراسر كشور زیر چتر واحدی به نام جشنواره تئاتر مقاومت، برداشتن نخستین گام برای اعتلای این گونه نمایشی در كشورمان است.
با این وجود نباید فراموش كنیم كه این نگاه مسئولان و برنامه ریزان عرصه تئاتر كشور نباید تنها متكی بر نگاه مقطعی جشنواره‌ای باشد و در تمامی ایام سال باید شاهد این نگاه حمایتی از جانب دست اندركاران امور فرهنگ و جامعه باشیم. هنرمند باید فرزند زمانه خود باشد. این مهم محقق نمی‌شود مگر آنكه هنرمندان با جامعه و طبقات مختلف اجتماعی كه در آن زیست می كنند در تعامل و گفتمان فرهنگی باشند.
به همین سبب، ما به برگزاری جشنواره‌هایی مانند تئاتر مقاومت برای برقراری این تعامل و گفت وگو میان هنرمندان و جامعه مخاطبان نیازمند هستیم، چرا كه این جشنواره ها در نهایت می‌توانند به شكل گیری ذهنی خلاق و هنرمندانه میان فعالان عرصه تئاتر در كشور منتج شود.
در این ارتباط «نادر برهانی مرند» كارگردان، مدرس تئاتر و دبیر جشنواره بین المللی تئاتر فجر در گفت و گو با ایرنا، با اشاره به برگزاری جشنواره تئاتر مقاومت در كشور به شكل مستمر طی سال های اخیر، گفت: چنین رویدادهای موضوع محور، مهمترین بستر برای برقراری تعامل و همكاری هنرمندان در سراسر كشور با یكدیگر است، توجه به این موضوع می تواند به عنوان یكی از اصلی ترین اهداف و سیاستهای كلان مسئولان فرهنگی برای توفیق گونه های مختلف تئاتری از جمله «تئاتر مقاومت» در طی سال های آینده باشد.
كارگردان نمایش «سردار» با اشاره به آنكه برگزاری یك جشنواره طی چند روز شاید بتواند بخشی از مخاطبان جامعه را به خود جلب كند اما در امر جریان سازی با اما و اگرهای فراوانی مواجه خواهد بود، یادآور شد: برای جریان سازی فرهنگی مانند مقاومت، به نگاه مستمر در امر تولید و اجرای عمومی نمایش ها با مفهوم مقاومت و دفاع مقدس در تمام روزهای سال در سطح كشوری نیاز داریم.
كارگردان نمایش «پاییز» افزود: این مهم مگر با ایجاد انگیزه و حمایت از هنرمندان این عرصه محقق نخواهد شد، بی شك در سایه تحقق چنین امری می توانیم شاهد تجلی مفاهیم ارزشمند انقلاب اسلامی میان عموم مردم جامعه با هر نگرشی و متعلق به هر قشر فرهنگی باشیم.
كارگردان نمایش «باغ زیتون»، پژوهش، مطالعه و ارتباط با مفاهیم گسترده در جامعه از سوی هنرمندان را سه ضلع تشكیل دهنده موفقیت آثار تئاتری در كشورمان دانست و خاطرنشان كرد: باید بر این مساله تأكید كنیم كه اگر امروز شاهد زنده ماندن مفاهیم ارزشمند و مقدسی مانند مقاومت، پایداری، ایثار و شهادت میان عموم مردم هستیم بخش مهمی از آن، مدیون فعالیت هنرمندان عرصه های مختلف از جمله هنرمندان حوزه تئاتر است.
درست بر همین اساس است كه وقتی درباره حركت به سمت تعالی و توفیق هنر در هر جامعه ای صحبت به میان می آید، نگاه تمامی كارشناسان، پژوهشگران و مسئولان امر در آن حوزه متوجه هنر بومی و ملی آن جوامع می شود، پس با همین پیش فرض ساده و با توجه به آنچه از زبان متخصصان امر گفته شد، می توان نتیجه گرفت كه برای ریل گذاری صحیح در حوزه برنامه ریزی برای توسعه و تعالی هنرهای نمایشی كشور باید كار خود را از ایستگاه تئاتر مقاومت آغاز كنیم.
فراهنگ**9266** 1055