تحلیلگر سیاسی: برجام هسته ای بدون برجام داخلی پایدار نمی ماند

به گزارش روز یكشنبه خبرنگار گروه دانشگاه ایرنا ، قاسم افتخاری در نشست بررسی علمی چالش رابطه ایران و آمریكا در خانه اندیشمندان علوم انسانی گفت: اینكه الان با آمریكا مذاكره كنیم یا نه خیلی موضوعیت ندارد و حتی اگر مذاكره هم بكنیم به معنی حل مشكل نخواهد بود. چرا این حرف را می زنم چون تجربه برجام جلوی چشمانم است.

**ترامپ هم عوض شود، اتفاقی نخواهد افتاد
وی ادامه داد: در برجام توافقی صورت گرفت ولی در نهایت چه اتفاقی افتاد؟ این برجام نیاز به یك برجام دیگری دارد تا سرمایه گذاری خارجی در كشور ما اتفاق بیفتد.
« ایران برای دیگر كشورها و سرمایه گذاران خارجی از لحاظ اقتصادی جذابیت ندارد، از این رو اگر ترامپ هم تغییر كند اتفاقی نخواهد افتاد. از آقای اوباما هم آدم نرم تری بیاید نباید انتظار هجوم سرمایه گذاران خارجی به ایران را داشته باشیم. چون سرمایه گذار به دنبال سودش است و به مسائل دیگر كاری ندارد و با شرایط فعلی ما سرمایه گذار اعتماد نخواهد كرد. از طرف دیگر هم در دنیای امروز بدون سرمایه گذاری خارجی به دلیل وجود رقابت شدید و تكنولوژی كه هر روز به روز می شود نمی توان توسعه پیدا كرد. »


**امروز در دنیا حرف اول را قدرت اقتصادی می زند

وی افزود: چینی ها هم نزدیك به 40 سال برخی حرف هایی كه ما می زنیم را زدند اما در پایان كار چه تصمیمی گرفتند؟ در دنیای امروز آخرین حرف را ثروت می زند، كشور فقیر حتی نمی تواند ایدئولوژی خودش را پیش ببرد. امروزه اصلی ترین مولفه قدرت، قدرت اقتصادی است.

از سوی دیگر وقتی در سیاست خارجی به یك ایدئولوژی خودمان را محدود كنیم از تامین منافع عاجز خواهیم شد چرا كه اولا مردم جامعه پشتیبانی نخواهد كرد چون به تعداد افراد هر جامعه ای ایده های مختلف وجود دارد. از طرف دیگر امروز در عرصه بین المللی ایدئولوژی دیگر جایی ندارد و كشورها ایدئولوژی را كنار گذاشته و به دنبال تامین منافعی مشترك بین همه مردم مثل مثل امینت ، آزادی ، رفاه و.. رفتند.


**عده ای آمریكا ستیزی را هویت نظام می دانند

استاد بازنشسته دانشگاه تهران سپس با انتقاد از برخی افراد تاثیر گذار در كشور كه دشمنی با آمریكا را ابدی می دانند، گفت: عده ای در این كشور فكر می كنند اگر نظام جمهوری اسلامی با آمریكا دشمنی نكند دیگر هویتی نخواهد داشت بنابراین با هرمذاكره ای كه این دشمنی را كاهش بدهد مخالفت می كنند و فكر می كنند انتهای این مسیر بحران هویت است كه در نتیجه خودش برای نظام بحران مشروعیت به بار خواهد آورد.


**آمریكایی ها نسبت به ایران نظر مساعدی دارند

وی درمورد چرایی به وجود آمدن چالش ها در رابطه ایران و آمریكا گفت:
اول باید به یك نكته اشاره كنم. آمریكایی ها در طول تاریخ مساعد ترین نظر را نسبت به ایرانی ها داشتند؛ حتی در برهه انقلاب هم بخش مهمی از ساختار آمریكا موافق برخورد سخت با انقلابیون ایرانی نبود.

« مسئله دیگر این است كه ما در زندگی خودمان بارها دیده ایم كه آمریكا با كشورهای مختلف به شدت درگیر شده است؛ مثلا ویتنام و كره، اما طولی نكشیده است كه این كشور توانسته روابط خود را با كشورهای دیگر برقرار سازد. نكته مهم دیگر این است كه آمریكا و ایران در هیچ جنگی با هم درگیر نشده اند وهمچنین نه آمریكا نسبت به ایران ادعای ارضی دارد و نه ایران چشم داشتی به آمریكا دارد ، از این رو سوال مهم این است كه پس چه شده است كه این روابط خصمانه بین این دو كشور حاكم شده است؟


**تنها ایراد از ساختار آمریكا نیست

وی ادامه داد: در پاسخ به این سوال همه به بررسی ساختار سیاسی آمریكا می پردازد و همه هم كم و بیش شناختی از این ساختار دارند اما كسی به ساختارهای ما در ایران توجه نمی كنند انگار این رابطه یك طرف است و فقط باید به بررسی آمریكا پرداخت. همه مطرح می كنند كه ما مشكلات ساختاری داریم اما كسی دقیقا نمی گوید این مشكلات ساختاری چه مسئله یا مسائلی است.


**ساختار سیاسی دچار تضاد است

افتخاری ادامه داد: به نظر من ساختار سیاسی ما از یك تضاد درونی رنج می برد و این تضاد مانعی برای اجماع نخبگان ما در سیاست خارجی شده است. دو ایده بنیادین در ساختار سیاسی ما كنار هم قرار گرفته اند كه این دو ایده به نظر من سازگار نیست ؛ این دو ایده جمهوریت واسلامیت است.

وی افزود: به واقع جمهوریت شكل پیشرفته دموكراسی است كه همه چیز را به مردم واگذار كرده است و اسلام كه شرایط خاص خودش را دارد ، این دو ایده باعث شده است در ساختار سیاسی ما دو نوع تفكر شكل بگیرد؛ یك عده آمریكا را دشمن ابدی ایران می دانند كه تحت هیچ شرایطی نباید با آن مذاكره كرد وآمریكا قابل تغییر نیست.
«تفكر دوم معتقد است: مذاكره و گفت وگو با آمریكا امكان پذیر است و در در سیاست دوستی و دشمنی ها سیال است.هر كدام از این گرایش ها در داخل ساختار طرفدارانی دارند اما نكته اینجاست كه این دو گرایش محدود به عرصه سیاسی نیستند بلكه رقبای ایدئولوژیك هستند ، باعث قفل شدگی ساختار می شود و هر كدام اقدام دیگری را خنثی می كند.

این كارشناس سیاسی افزود: این امر باعث شده روابط ایران و آمریكا در عرض 40 سال به صورت خصمانه باقی بماند و علاوه بر آمریكا مشكلات ساختاری ما هم دخیل بوده است. راه حلی هم كه به نظر من می رسد علاوه بر تغییر نگرش در كاخ سفید رفع این تضاد و برخی اصلاحات ساختاری در ایران است.
ج.ب **1601**