خشكسالي قصه پر غصه عشاير سمنان -محمدرضا يوسف نژاد*

بارش باران در استان سمنان در سال زراعي گذشته به نسبت دوره بلند مدت 30 ساله بيش از 30 درصد كاهش يافته است كه اين امر علاوه بر اينكه به بخش هاي مختلف اقتصادي استان مانند كشاورزي و معدن در سال گذشته خسارت جبران ناپذيري وارد كرده است، عشاير سمنان نيز به دليل فقر مراتع و مشكل مالي در تامين علوفه در فرآيند توليد فرآورده هاي لبني و گوشت با مشكل جدي مواجه شدند.
عشاير سمنان با توليد بيش از 50 نوع فرآورده لبني و تامين بيش از 30 درصد گوشت گوسفند استان در صورت جبران مشكلات خشكسالي از سوي سازمان امور عشايري و تامين علوفه، ظرفيتي قابل توجه براي افزايش اشتغال در سمنان است.
از سويي ديگر تغيير اقليم و كاهش محسوس آبهاي زيرزميني و سطحي و همچنين خشكسالي هاي مستمر، به روند توليد و معيشت اين قشر از جامعه تاثير گذاشته است كه بايد با آبرساني مداوم و تامين علوفه ارزان قيمت براي رفع مشكلات اين اقشار كاري كرد.
به باور كارشناسان، خشكسالي هاي چند سال گذشته باعث اُفت وزن دام سبك به واسطه فقر مراتع و تلف شدن دام در مسير كوچ شده است.
عشاير سمنان در دهه 70 بيش از يك ميليون و 800 هزار راس دام سبك به دليل فراواني پوشش گياهي و غني برخوردار بودند كه اين رقم اكنون به دلايل مختلف اقتصادي و به صرفه نبودن دامداري به كمتر از يك ميليون و 100 هزار راس كاهش پيدا كرده است.
صاحبنظران مي گويند اگر براي رفع اين چالش اقدام موثري انجام نشود تا 10 سال آينده بيش از 30 درصد ديگر از دام سبك عشاير اين استان هم كاهش مي يابد.
اكنون تامين علوفه و خوراك دام مهم ترين دغدغه عشاير سمنان است كه بايد مسوولان امر با ارائه تسهيلات ارزان قيمت به اين قشر آسيب پذير جامعه، با حفظ جمعيت دام موجود اقدامي كنند.
دامداران و عشاير استان سمنان مي گويند فقر مراتع و افزايش قيمت علوفه در بازار، آنها را از نظر اقتصادي فلج كرده و اگر اين روند ادامه يابد چاره اي جزء تغيير شغل و فروش دام نيست.
خشكسالي و كم آبي در مناطق اسكان عشاير استان سمنان متفاوت است اما در مجموع بيش از 80 درصد اين افراد با چالش كمبود آب دست و پنجه نرم مي كنند.
به گفته رئيس سازمان امور عشايري كشور، خشكسالي و كم آبي در سال زراعي گذشته بيش از 910 ميليارد ريال به عشاير استان سمنان خسارت وارد كرد كه براي جبران اين خسارت مسوولان امر بايد اقدام كنند.
در سال زراعي97-96 بيش از 25 ميليون ليتر آبرساني از طريق تانكرهاي سيّار به مناطق عشايري استان سمنان انجام شد كه اين امر در كوتاه مدت بخش قابل توجهي از مشكلات اين قشر از جامعه را كاهش داد.
به نظر مي رسد اعطاي تسهيلات ارزان قيمت براي تامين علوفه و افزايش تانكرهاي آبرساني سيّار به عشاير استان گامي مثبت براي براي كاهش درد و غم قشر پرتلاش و زحمتكش عشاير استان سمنان باشد.
استان سمنان سه هزار و 181 خانوار عشايري دارد كه 2 درصد از جمعيت اين استان را شامل مي شود، عشاير استان سمنان با داشتن يك ميليون و 100 هزار راس دام سبك، 30 درصد گوشت قرمز استان را تامين مي كنند.
اين عشاير سالانه 9 هزار و 330 تن گوشت قرمز به ارزش سه هزار و 600 ميليارد ريال و 6 هزار و 400 تن لبنيات به ارزش 330 ميليارد ريال توليد مي‌كنند.
*خبرنگار ايرنا