احمد مازني در گفت‌وگو با «ايران»، درباره ارزيابي خود از اين جلسه توضيح داده است كه نوع پاسخگويي رئيس جمهوري نه تنها يك قدم رو به جلو براي به رسميت شناختن حقوق قانوني مجلس و پاسخگويي مسئولين است بلكه باعث شد تا اشتباه بودن تصوير ساخته شده از حسن روحاني، پيش از اين جلسه و مقايسه او با رئيس دولت‌هاي نهم و دهم هم ثابت شود. او همچنين اميدوار است كه ديگر مقامات و مسئولان كشور هم مانند رئيس جمهوري بتوانند در مقام پاسخگويي ظاهر شوند.
** ارزيابي شما از سر و شكل و محتواي جلسه سؤال از رئيس جمهوري چيست؟
من فكر مي‌كنم روز سؤال از رئيس جمهوري يكي از روزهاي تاريخي ما و نقطه عطفي بود براي ارتقاي سطح دموكراسي در ايران.
** چرا؟
اين ارزيابي من چند علت دارد. اول اينكه يكي از خصوصيات نظام‌هاي دموكراتيك در دنيا اين است كه مسئوليت مترادف با پاسخگويي باشد. يعني اين طور نباشد كه كسي خود را مسئول بداند اما مسئوليت نپذيرد. اينكه رئيس جمهوري به عنوان عالي‌ترين مقام اجرايي كشور خود را ملزم به پاسخگويي بداند و مجلس هم در اجابت مطالبات مردم از نقش پرسشگري خود چشم‌پوشي نكند بسيار داراي اهميت است. اساساً اين فرهنگ پاسخگويي و سازوكار آن يكي از نيازهاي اساسي براي توسعه اقتصادي و سياسي كشور است. مضاف بر اين ما در كشور سابقه‌اي داشتيم از رودررويي مجالس با رؤساي جمهوري و دولت‌ها كه قدري براي برخي نگران‌كننده شده بود. اينكه در شرايط فعلي كشور رئيس جمهوري به مجلس مي‌آيد، بدون كمترين حاشيه، توهين، تخريب، كنايه و ابهامي حرف خود را در كمال ادب مي‌زند و رأي مجلس را هر چند به ضررش است مي‌پذيرد، بسيار بسيار جاي تقدير و خوشحالي دارد.
** اساساً چه نگراني‌هايي از جلسه سؤال از رئيس جمهوري وجود داشت و چقدر اين نگراني‌ها جدي بودند؟
ببينيد به مجلس كشاندن رئيس جمهوري و كليد زدن فضايي كه از بيرون مي‌توانست به تشديد تقابل تعبير شود، اين پتانسيل را داشت كه هر فضاي آرامي را هم متشنج كند. يعني اين اساساً جاي نگراني داشت، حالا بماند كه شرايط بيروني كشور ما هم در سطح عمومي آنقدرها آرام نيست و همين نگراني‌ها را دوچندان مي‌كرد. اما برخلاف اينها ديديم كه فضاي جلسه چنان آرام بود كه اين آرامش قدري هم به جامعه تزريق شد. ما يادمان هست كه در دولت قبلي سؤال از رئيس جمهوري و يا استيضاح وزرا يك سري تبعاتي در حوزه‌هاي مختلف و در استان‌ها براي نمايندگان و حوزه‌هاي انتخابيه به همراه داشت. يا اينكه روابط دو قوه را شديداً تحت تأثير قرار مي‌داد. اينكه ما در مرحله اجراي قانون و استفاده از حقوق قانوني نمايندگان و مجلس از آن مرحله گذشته‌ايم و امروز به لطف برخورد مناسب هر دو طرف، يعني هم سؤال كنندگان و هم آقاي رئيس جمهوري به جايي رسيده‌ايم كه استفاده از اين ابزارهاي قانوني بيشتر از آن كه مانند قبل شبيه يك سري گروكشي جناحي باشد، به فرم حركت در راستاي دفاع از منافع عمومي در آمده و اين موقعيت بسيار خوبي است كه هم تفاوت نظرها و هم حقوق قانوني نهادها به رسميت شناخته مي‌شود.همچنين استفاده از اين حقوق قانوني و تأكيد بر اختلاف ديدگاه‌ها به عنوان عيب و نقطه ضعف محسوب نمي‌شود.
** نگراني‌هايي كه فرموديد بر چه اساسي ايجاد شده بود؟
يك مقدارش فضاسازي بود كه چند سال است انجام مي‌شود مبني بر اينكه اين دولت تحمل منتقد خود را ندارد كه به نظر من خيلي ارزيابي منصفانه و درستي نيست. يك بخشي هم كه گفتم تجربه ادوار قبل بود. يادمان هست كه رئيس دولت قبلي چطور در جلسه سؤال، مجلس را به استهزا گرفت و چه رفتار تأسف‌باري در چند مقطع با مجلس داشت. آقاي روحاني روز سه‌شنبه در شرايطي به مجلس مي‌آمد كه ظرف دو هفته دو وزير او در همين مجلس بركنار شده بودند و فشار زيادي هم از جانب افكار عمومي روي دوش او قرار داشت. اينها باعث شده بود تا جريان مقابل با يك تشابه‌سازي كه نهايتاً در عمل مشخص شد اصلاً مبناي درست و دقيق ندارد اين نظريه را مطرح كند كه آقاي روحاني به دنبال تكرار رفتارهاي احمدي‌نژاد است و مي‌خواهد اصطلاحاً «بگم بگم» راه بيندازد. اما خوشبختانه ايشان طوري ظاهر شد كه نشان داد تصويري كه مخالفان از او مي‌سازند فاصله قابل توجهي با واقعيت دارد. در واقع من فكر مي‌كنم يك تزريق نگراني عمدي قبل از اين سؤال به جامعه شده بود و همين طور از روي قصد يك نوع تصوير خاص از رئيس جمهوري ساخته شده بود كه او را بدون تحمل در مقابل نقد و منتقد نشان مي‌داد كه اين جلسه سؤال آن تصاوير نادرست را تا حد زيادي تصحيح كرد.
** به جز اين فكر مي‌كنيد آيا اين جلسه براي كل كشور و براي وضعيتي كه در آن هستيم، خروجي خاصي هم داشت يا نه؟
به نظر من مهم‌ترين خروجي اين جلسه اين بود كه هيچ شخص و مقامي در كشور بالاتر از قانون نيست و همين طور پاسخگويي و مسئوليت‌پذيري منزلت مسئولين ما را نه تنها كمتر نمي‌كند بلكه افزايش هم مي‌دهد و خصوصاً وقتي اين پاسخگويي در مقابل نمايندگان ملت باشد، هم خود آن شخص ارتقا پيدا مي‌كند و هم باعث افزايش و تقويت شأن مجلس مي‌شود. اين كار مهمي بود كه آقاي روحاني با پاسخ‌هاي متيني كه به سؤالات مجلس داشت، انجام داد. خب ما در سال‌هاي قبل داشتيم دولتمرداني را كه نه تنها كاري براي حفظ شأن مجلس نمي‌كردند بلكه همواره تأكيد داشتند كه مجلس در رأس امور هم نيست. الان چه منتقد و مخالف دولت و چه موافقان دولت بايد خشنود باشند از اينكه رئيس جمهوري وقتي مورد سؤال مجلس قرار مي‌گيرد، نه تنها شأن مجلس را زير سؤال نمي‌برد بلكه طوري ظاهر مي‌شود كه هم براي جايگاه خودش و هم براي جايگاه مجلس يك امتياز محسوب مي‌شود. اين براي برون رفت از شرايط كنوني مهم‌ترين مقدمه‌اي است كه به آن نياز داشتيم. يعني قانونگرايي، مسئوليت‌پذيري و پاسخگويي. البته اميدواريم اين روحيه به ديگر مقامات و مسئولان هم سرايت كند و ما از اين به بعد شاهد واكنش‌هاي سازنده‌تر و مثبت‌تري از سوي مسئولان عالي‌رتبه در برابر انتقادات و سؤال‌ها و طرح ابهام‌ها باشيم.
** قبل از اين جلسه همان طور كه اشاره كرديد دو وزير دولت بركنار شده بودند و طرح‌هاي استيضاح ديگري هم در دست بررسي است. اين وضعيت به نوعي يك تقابل بين دو قوه مقننه و مجريه را القا مي‌كرد. آيا فكر مي‌كنيد شرايط قبلي تعديل شده است؟
بستگي به اين دارد نگاه‌هايي كه قبل از امروز نسبت به دولت و روابط دو قوه و امثال اينها وجود داشته چقدر تعديل شده‌اند.
** چه نگاه‌هايي؟
كلاً در مجلس به دو دليل نسبت به قوه مجريه حساسيت وجود داشته؛ دليل اول برمي‌گشت به معدل مجلس كه از وضع اقتصادي كشور ناراضي است. از برخي رفتارها و نحوه تعامل مقامات اجرايي هم راضي نبودند و احساس مي‌كردند نمي‌توانند پاسخگوي افكار عمومي باشند. از اين جهت نمايندگان درخواست‌هاي زيادي از دولت داشتند مثل بحث تغيير تيم اقتصادي كه تا الان دو وزير هم بركنار شده‌اند. عناصر افراطي كه با عملكرد خودشان مشكلات زيادي براي كشور ايجاد كرده بودند بر موج مشكلات اقتصادي كشور سوار شده‌اند و دولت را تنها مسئول اين شرايط معرفي مي‌كنند و مجلس هم از آنجايي كه بايد پاسخگوي مردم باشد، در برخي مواقع صرفاً به پاسخ‌هاي مقطعي فكر مي‌كند. يعني ممكن است براي پاسخ به افكار عمومي آن دورانديشي لازم در برخي از نمايندگان نباشد. دليل دوم، دو قطبي حاكم بر فضاي سياسي كشور است. علي رغم اينكه همه و از جمله مقام معظم رهبري هم تأكيد كرده‌اند كه نبايد دو قطبي ايجاد شود، آدم‌هايي در داخل و خارج مجلس داريم كه برايشان مهم نيست الان فردي به نام آقاي حسن روحاني رئيس جمهوري مستقر است يا كانديداي رياست جمهوري. از روزي كه رئيس جمهوري رأي آورد و كابينه تشكيل شد مي‌خواستند او و وزرايش را عزل كنند. من فكر مي‌كنم اين نگاه در پس جلسه سؤال از رئيس جمهوري دنبال موقعيت‌هاي ديگري بود كه با شكل خاصي كه جلسه برگزار شد و رفتار بدون حاشيه رئيس جمهوري، اين دست نگاه به دليل اينكه بسياري از بهانه‌ها را از دست داده؛ يا در برخي افراد تعديل شده و در برخي ديگر هم امكان استمرار ندارد.
** براي استمرار اين شرايط و تعديل بيشتر تقابل‌ها و اختلاف‌ها به نظرتان بايد چه كرد و نياز به چه چيزهايي داريم؟
ما در دو جبهه بايد دو كار بكنيم؛ اول اينكه در مجلس، نمايندگان سعي كنند براي اقناع افكار عمومي و خروج خودشان از زير بار فشارها صرفاً به پاسخ‌هاي مقطعي و سريع روي نياورند. اين نوع پاسخ‌ها تنها و تنها يعني بار اضافي درست كردن براي دولت و دستگاه اجرايي و افزايش مطالبه در ميان مردم. متأسفانه خيلي از دوستان معتدل و اصلاح‌طلب ما به دليل اينكه تحمل خود را زير بار برخي فشارها از دست داده‌اند به اين سمت رفته‌اند كه دقيقاً بازي در زمين افراطيون و به نفع اهداف آنهاست. بنابراين نبايد بگذاريم روش‌ها و راهكارهاي پوپوليستي در دستگاه قانونگذاري نهادينه شود. همچنان كه معتقدم مجلس به معناي عام آن و نه يك دوره خاص، بايد سهم مسئوليت خود را هم قبول كند كه نتوانسته در اين 10 دوره قانونگذاري و نظارتي مؤثري داشته باشد. چون به هر حال قسمتي از مسائل امروز ما ناشي از اشتباهات قانونگذاري و نظارت است. دولت هم ضمن اينكه بايد گام‌هاي مؤثرتري براي حل مشكلات مردم و با سرعت عمل بالاتري بردارد، كار ديگري كه بايد انجام دهد اين است كه ارتباط خود را با ديگر اركان كشور بيشتر كند. ما شديداً نيازمند هم‌انديشي‌ها و گفت‌وگوهاي مؤثر در سطح حاكميت هستيم و در اين زمينه ضعف داريم. هر نهادي دارد كار خودش را مي‌كند اما اين كافي نيست وقتي گفت‌وگو و رابطه مؤثر بين نهادها به شكلي كه بتواند گره‌گشا باشد، وجود ندارد.
منبع: روزنامه ايران؛ 1397،6،10
گروه اطلاع رساني**1699**2002
رئيس كميسيون فرهنگي مجلس جلسه سؤال از رئيس جمهوري را نقطه عطفي براي دموكراسي كشور مي‌داند.