رویای خوزستانی ها در آن سوی ابرهای چارتر

مشكل بلیت های چارتری در سال های گذشته در محافل مختلف كشور از انجمن های هواپیمایی تا مجلس شورای اسلامی مطرح شده و به بحث پرسش از وزیر راه و شهرسازی در سال 95 ختم شد ولی همچنان یكی از چالش های صنعت هواپیمایی كشور بوده و پیگیری ها و اعتراض ها در این زمنیه به جایی نرسیده است.
افزایش قیمت بلیت پروازها در خوزستان به ویژه پروازهای چارتری به مقصد تهران و مشهد باعث شد تا غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان با رییس سازمان هواپیمایی كشوری دیدار داشته باشد و 22 مرداد جاری نیز نشستی با حضور برخی متولیان از جمله نماینده های شركت های هواپیمایی،
تعزیرات حكومتی و مسئولان اقتصادی خوزستان تشكیل، تا راهكاری برای این مساله ارایه شود.
در این نشست چندین عامل به عنوان دلایل افزایش نرخ بلیت های هواپیما عنوان شد ولی در نهایت
بیان شد كه كلید این راهكار را باید در مركز جست؛ با این وجود مسئولان خوزستانی امیدوارند با برخورد با سودجویان عرصه بلیت بتوانند دوباره ثبات را در بازار بلیت خوزستان برقرار كنند.

** تاثیر افزایش قیمت پروازها بر زندگی شهروندان
اگر دلایل كاری، زیارتی و تفریحی به تهران و مشهد را در نظر نگیریم، بسیاری از شهروندان خوزستانی برای درمان و به دلایل مختلف پزشكی مجبورند از هواپیما استفاده كنند و افزایش نرخ بلیت، زندگی آنها را با دشواری زیادی روبه رو كرده است.
حسین احمدی كارمند یكی از ادارات اهواز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان كرد: به دلیل بیماری دخترم باید ماهی یك بار برای تعویض خون به تهران برویم. تا پارسال حداقل قیمت بلیت این مسیر 800 هزار ریال بود برای هر نفر بود ولی اكنون به طور متوسط باید هر ماه 20 میلیون ریال برای رفت و آمد هزینه كنم كه بسیار كمر شكن است.
كوروش حسنی نیز كه دانشجوی دانشگاه مشهد است گفت:با توجه به افزایش نرخ بلیت هواپیما و بودجه اندك دانشجویی خود، ناچار شدم كه اتوبوس یا قطار را جایگزین هواپیما كنم.

* مقصر چارتركننده، سایت ها یا سیاست دولت؟
كارشناسان و فعالان حوزه هوانوردی كشور هر یك صنف یا نهادی را عامل افزایش نرخ پروازها می دانند. برخی مسئولان چارتر كننده ها و سایت ها را و برخی كارشناسان صنعت هوانوردی دولت را مقصر اصلی آنچه كه آشفتگی كنونی بازار ارز عنوان شده می دانند.
این موضوع باعث شد تا انجمن حمایت از حقوق مصرف كننده خوزستان فرصت 48 ساعته ای به شركت های هواپیمایی بدهد تا پروازهای چارتری خود را در شهر اهواز حذف كنند.
پیشتر عنوان شده بود كه از ابتدای تابستان مصوبه حذف بلیت های چارتری باید در سه خط هوایی (اهواز - تبریز - بندرعباس) به مقصد تهران اجرا شود با وجود این همچنان بلیت های چارتری در اهواز به فروش می رسند و این امر بازرسی صنعت و معدن، و تعزیرات حكومتی خوزستان را مجبور كرد تا در این زمینه ورود كنند.
علی محمد رحمانی زاده رییس انجمن حمایت از حقوق مصرف كننده خوزستان سایت های فروش بلیت چارتری را از عوامل آشفتگی نرخ بلیت هواپیما بیان كرد ولی گفت كه راهكار صد در صدی برای حل آن وجود ندارد؛ در مقابل، وحید خادمی مدیرعامل آژانس هواپیمایی اكسین و عضو هیات مدیره انجمن صنفی آژانس های هواپیمایی خوزستان اعتقاد دارد با حذف چارتر كننده ها، به راحتی بساط سایت های فروش بلیت چارتری نیز بسته خواهد شد.
خادمی با تاكید بر محدود بودن تعداد چارتر كننده ها در كشور و امكان ساماندهی آنها بیان كرد: چارتر كننده ها در شركت هواپیمایی دفتر بازرگانی، برنامه و ساعت پروازی را در دست دارند و تصمیم گیرنده هستند با وجود این مرجع قانونی در این زمینه وزارت راه وشهرسازی و سازمان هواپیمایی كشور بوده و تنها آنها می توانند جلوی نابسامانی را بگیرند.
وی ادامه داد: صندلی های هواپیماها را به جای جا دادن سیستم، افراد خصوصی كرایه می كنند و به هر قیمتی كه دوست دارند می فروشند؛ در واقع سرمایه گذار میلیاردها تومان در شركت های هواپیمایی پول هزینه می كند و هواپیما را كرایه می كند و به همین دلیل شركت هواپیمایی در زمینه نرخ دیگر نظری نمی دهد.
با وجود این، خادمی بسته جدید ارزی دولت را عامل اصلی تلاطم بازار بلیت دانسته و گفت: نرخ گذاری و سیاست آن در دست دولت و سازمان هواپیمایی كشوری بوده و بنابراین مشكلات فراوان صنعت هوانوردی به ویژه در خوزستان را نمی توان در استان حل كرد.
عضو هیات مدیره انجمن صنفی آژانس های هواپیمایی خوزستان افزود: بحث چارتر كننده یكی از چالش های صنعت هوانوردی كشور است ولی دلیل اصلی، بسته پیشنهادی دولت بود كه باعث شد نرخ دلار بالا برود؛ در كنار آن بحث دو نرخی بودن بلیت های هواپیما باعث نابسامانی در صنعت هوانوردی شده است.
مدیرعامل آژانس هواپیمایی اكسین قطع شدن ارز مسافرتی را نیز از عوامل تاثیرگذار در افزایش نرخ بلیت هواپیما بیان كرده و مدعی شد: هم اكنون آژانس های هواپیمایی به مرز ورشكستگی رسیده اند و یكی پس از دیگری در حال تعطیل شدن هستند و به نظر می رسد تنها راه حل آن توزیع ارز 400هزار ریالی است.
مدیركل تعزیرات حكومتی خوزستان بر خلاف اظهارنظرها، مشكل را تصویب این مصوبه در مجلس شورای اسلامی دانسته و بیان كرد: مصوبه شناور بودن نرخ بلیت هواپیما ، دست تعزیرات و بازرسی صنعت و معدن در این موضوع بسته شده و نمی توانند كاری كنند.
رضا سعیدی افزود: مجلس شورای اسلامی در این زمینه مسئول بوده و باید پاسخگو باشد.

** نظر قانون درباره چارتر
وحید خادمی عضو هیات مدیره انجمن صنفی آژانس های هواپیمایی خوزستان درخصوص قانون چارتر توضیح داد: در مسیرهای گردشگری مانند مشهد و كیش شركت های هواپیمایی دارای مجوز بند الف و ب می توانند 100 درصد بلیت خود را چارتر كنند.
افزایش بلیت هواپیما در برخی شهرها به مقصد تهران باعث شد تا بلیت چارتری این شهرها به پایتخت حذف شود و این موضوع اگرچه به صورت صد در صد اجرایی نشد، باعث اندك كاهش و ثبات در بازار بلیت اهواز به مقصد تهران شد.
با وجود قانون چارتر و امكان صد در صدی چارتر بلیت مقاصد گردشگری، بحث كاهش نرخ بلیت به مقصد مشهد تنها در حد حرف و رویا باقی خواهد ماند با این حال مسئولان خوزستان هنوز امیدوارند با طی مسیرهای دیگر بتوانند به هدف خود برای كاهش قیمت بلیت هواپیما به مشهد برسند.

** خوزستانی ها بزرگ ترین قربانیان تلاطم بازار بلیت
خادمی شهروندان خوزستانی را بزرگ ترین قربانیان تلاطم ارز خوانده و دلیل آن را صنعتی و دانشگاهی بودن این منطقه بیان كرد.
عضو هیات مدیره انجمن صنفی آژانس های هواپیمایی خوزستان افزود:خوزستان بهترین بازار فروش بلیت را در ایران دارد و هم اكنون بیشترین فشار ناشی از افزایش نرخ بلیت هواپیما روی مردم خوزستان است.
معاون اداره كل اقتصادی استانداری خوزستان نیز با انتقاد از رفتار برخی شركت های هواپیمایی در خوزستان گفت: افزایش قیمت به نرخ دلخواه و كاهش ظرفیت پروازها در تابستان از سوی برخی خطوط هواپیمایی مستحق مردم خوزستان نیست.
امید بن عباس افزود: خوزستان خواستار یك رابطه دو سویه و پایاپای با خطوط و شركت های هواپیمایی كشور است در غیر این صورت، موظف به ارایه خدمات به آنها نخواهد بود.
وی گفت: انتظار ما این است شركت های هواپیمایی كه با وجود بدهی كلان به خوزستان همچنان خدمات دریافت می كنند، در زمان سختی در كنار استان و شهروندان خوزستان باشند.

** هر ساعت پرواز 100 دلار
برخی فعالان حوزه هوانوردی كشور در نشست با رییس تعزیرات حكومتی خوزستان با دفاع از قیمت ارایه شده خطوط هوایی خود به مصوبه سازمان هواپیمایی كشور با عنوان ' هر ساعت پروازی ایران 100 دلار هزینه دارد' استناد كرده و آن را موجه و قانونی دانستند.
در مقابل برخی كارشناسان صنعت هوانوردی این وضعیت را عامل آشفتگی در قیمت بلیت هواپیما دانسته و خواستار حذف آن شده اند.
بن عباس بیان كرد: اگر قرار است قیمت بلیت به نرخ جهانی آن دریافت شود، باید تجهیزات، امكانات و خدمات نیز در سطح جهانی به مسافران ارایه شود.

** كاهش ظرفیت پرواز های خوزستان در تابستان
بنابر آمار موجود، ظرفیت پروازهای خوزستان در تابستان به دلایل مختلف كاهش می یابد؛ امری كه امید بن عباس معاون اقتصادی استانداری خوزستان از آن انتقاد و شركت های هواپیمایی را به قطع این روابط یك سویه تهدید كرد.
رییس هیات مدیره دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی خوزستان این كاهش ظرفیت پروازها در تابستان را غیر عمدی و البته فنی دانسته و افزود: ناوگان فرسوده هوایی برخی شركت های هواپیمایی در گرمای زیاد نمی توانند كار كند بنابراین در زمستان در خوزستان فعالیت می كنند و در تابستان به ناچار در شهرهای خنك تر خدمات ارایه می دهند.
عبدالامیر خوانساری ادامه داد: در مقابل، برخی شركت های هواپیمایی، از یارانه های داخلی مانند سوخت و فضای فرودگاهی استفاده می كنند ولی نرخ خدمات را به دست افراد غیر فنی واگذار كرده و از اصطلاح چارتر برای فرار از مسئولیت خود استفاده می كنند كه باید با آنها برخورد شود.
وی افزود: در شرایط كنونی ، سازمان هواپیمایی كشور باید نقش بیشتری در سیاست گذاری شركت های داخلی و ارایه نرخ ارزان بلیت به شهروندان داشته باشد تا این آشفتگی حل شود.

** گردشگران عراقی برنده ماراتن بلیت هواپیما در خوزستان
در كنار عوامل متعدد افزایش قیمت بلیت هواپیما در خوزستان، بسیاری از كارشناسان و فعالان صنعت هوانوردی، گردشگران عراقی و ارایه بلیت به ریال به آنها را در این آشفتگی موثر می دانند. این كارشناسان از افزایش ظرفیت پروازها در خوزستان و ارایه بلیت با ارز دلار به خارجی ها به عنوان راهكار یاد می كنند و با این حال تاكید می كنند كه خوزستان به دلیل نبود زیرساخت ها، امكان افزایش این ظرفیت را ندارند.
رییس هیات مدیره دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی خوزستان در این خصوص گفت: در فصل مسافرت، خوزستان متاثر از ورود گردشگر عراقی بوده و با توجه به اینكه شركت های هواپیمایی بلیت به نسبت ارزان در اختیار شهروندان قرار می دهند، آنها هم از این خدمات ارزان استفاده كرده و باعث افزایش نرخ بلیت هواپیماها و تلاطم در بازار نرخ پروازهای داخلی می شوند.
مدیركل تعزیرات حكومتی خوزستان اما از مشكل خواندن عراقی ها انتقاد كرده و گفت: برخی حضور عراقی ها را در خوزستان یكی از دلایل افزایش قیمت بلیت هواپیما دانسته و خواستار برخورد با این موضوع هستند ولی باید توجه داشت كه در كشورهای خارجی با ما این گونه برخورد نمی شود و ما را مشكل نمی بینند بنابراین نباید حضور عراقی ها را در خوزستان مشكل دید زیرا مشكل اصلی از سوی چارتر كننده است.

** گران شدن قطعات هواپیما بهانه است
برخی نمایندگان شركت های هواپیمایی در خوزستان گران شدن بلیت هواپیماها را به گران شدن ارز و در نتیجه افزایش قیمت قطعات هواپیماها نسبت می دهند ولی در مقابل كارشناسان حوزه هوانوردی این سخن را تنها بهانه ای برای افزایش قیمت بلیت می دانند.
یكی از كارشناسان و فعالان صنعت هوانوردی در خوزستان بدون ذكر نامش به خبرنگار ایرنا گفت: افزایش دلار ربطی به افزایش قیمت بلیت ها ندارد زیرا بیشتر شركت های هواپیمایی قطعات مورد نیاز دو یا سه سال آینده خود را با دلار 400 هزار ریال خریداری و در انبارها دارند.
وی افزود: بسیاری از شركت های هواپیمایی نیز ثبت سفارش 400 هزار ریالی گرفته ولی هیچ قطعه ای وارد نكرده اند با این حال نمی توان منكر شد كه افزایش دلار البته روی پروازهای خارجی تاثیر گذاشته زیرا نرخ خدمات از كشورهای خارجی به دلار آزاد است.
این فعال صنعت هوانوردی در خوزستان نرخ شناور بلیت هواپیما را به دلیل نبود زیرساخت ها در كشور مثبت ندانسته و افزود: شناور بودن نرخ بلیت هواپیما در یك اقتصاد سالم، و نرخ آزاد و رقابتی بهترین شكل آن است، همان طور كه در بسیاری از شركت های هواپیمایی جهان اعمال می شود ولی در ایران به دلیل نبود زیرساختها این آزادسازی با مشكلات بسیاری همراه شده است.
وی همچنین با انتقاد از تعیین نرخ كف و سقف بلیت توسط هر هواپیمایی گفت: كف و سقف قیمت بلیت را باید سازمان هواپیمایی كشور برای همه یكسان تعیین كند و خطوط هوایی در چارچوب آن نرخ خود را ارایه دهند نه اینكه هر هواپیمایی برای خود یك قیمت حداقل و حداكثر تعیین كند.
این كارشناس حوزه هوانوردی تاكید كرد: پروازهای چارتری در ایران هیچ ساماندهی نشده اند و تا زمانی كه شركت های هواپیمایی به اسم چارتر كننده قوانین را دور می زنند، نمی توانیم اوضاع را بهتر كنیم.
وی یادآور شد: در كوتاه مدت جز با اعمال قدرت سازمان هواپیمایی كشوری نمی توان امیدی به بهبود وضعیت پرتلاطم بازار بلیت هواپیما داشت.
مسئولان خوزستانی عقیده دارند كلید حل مشكل در دست مسئولان در تهران است و تهران حل آن را در خوزستان ممكن می داند. رحمانی زاده رییس انجمن حمایت از حقوق مصرف كننده خوزستان پیشتر در گفت وگو با ایرنا تاكید كرده بود كه دست این سازمان برای نظارت بسته است؛ حرفی كه از سوی سعیدی مدیركل تعزیرات حكومتی خوزستان نیز بیان شد با این وجود علی عابدزاده رییس سازمان هواپیمایی كشور در دیدار استاندار خوزستان گفته این مشكل باید در استان و از طریق معرفی متخلفان به اداره كل تعزیرات حكومتی استان در وهله نخست و سازمان هواپیمایی كشور در وهله بعدی برطرف شود.
مقصر اصلی افزایش نرخ بلیت هواپیما هر چه و هر كس كه باشد، بیشترین فشار بر روی دوش قشر متوسطی است كه برای برخی آنها سفر به منزله حفظ زندگی است و تنها انتظار آنها، ثبات در این عرصه و نظارت دقیق و درست.
گزارش از : سپیده اسكندری
9890/ 6037