به گزارش روز شنبه ایرنا، سران ناتو به دنبال روابط پر تنش چند وقت گذشته بین كشورهای دو سوی آتلانتیك (اروپا و آمریكا) روزهای چهارشنبه و پنجشنبه 20 و 21 تیر نشست سران در بروكسل را برگزار كردند.
این اجلاس پس از گمانه زنی های فراوان و تهدیدهای رئیس جمهوری آمریكا علیه متحدانش، ظاهرا دستاورد چندانی برای ترامپ به همراه نداشت. وی همان درخواست های پیشین برای افزایش بودجه دفاعی كشورهای عضو به میزان دو درصد تولید ناخالص داخلی را مطرح كرد.
كشورهای اروپایی نگران هستند كه ترامپ در آستانه نشست خود با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه كه قرار است در هلسنیكی فنلاند برگزار شود، در ائتلاف ناتو خدشه وارد كند.
***تهدید آمریكا به خروج از ناتو
ترامپ تهدید كرده كه اگر اعضای ناتو به درخواست این كشور برای افزایش بودجه دفاعی خود عمل نكنند، آمریكا از این ائتلاف خارج می شود. هنوز مشخص نیست كه به طور دقیق منظور ترامپ از طرح این موضوع چیست و آیا او می تواند بدون مجوز كنگره از ناتو خارج كند؟
دیپلمات ها می گویند، ترامپ روز پنجشنبه با تهدید ناتو درباره خروج یكجانبه از این ائتلاف در صورتی خودداری كشورهای عضو از افزایش هزینه های دفاعی خود به میزان حداقل 2 درصد تولید ناخالص داخلی خود تا ماه ژانویه، این ائتلاف را آشفته كرده است.
ترامپ در مواضعی متناقض بر پیشرفت چشمگیر در زمینه اختصاص بودجه دفاعی سخن گفت و اظهار داشت كه ناتو اكنون قوی تر شده است و هزینه های دفاعی این ائتلاف افزایش یافته است.
اما به رغم تهدید ترامپ برای خارج كردن كشور از ناتو این سازمان به موجب توافقی رسمی و الزام آور تشكیل شده است. این بدان معناست كه ترامپ بر خلاف سایر توافق های بین المللی از جمله توافق هسته ای ایران و توافق آب و هوایی پاریس نمی تواند به طور یكجانبه آمریكا را از این توافق خارج كند.
ترامپ برای تحقق چنین درخواستی نخست باید موافقت سنا را جلب كند و سناتورهای جمهوری خواه را قانع كند كه خروج از این سازمان اقدامی ضروری و در راستای منافع بلندمدت امنیتی آمریكا است. با این حال بعید به نظر می رسد این استدلال مورد حمایت مقام های ارشد جمهورخواه قرار گیرد.
خروج آمریكا از ناتو اقدامی بی ثبات كننده خواهد بود كه به تزلزل ائتلاف غرب منجر خواهد شد.
***تعهدات ناتو در قبال بازدارندگی و حفظ امنیت
29 عضو ناتو در اجلاس اخیر خود درباره تقویت قدرت دفاعی و بازدارندگی این سازمان، تقویت نقش خود در مبارزه با تروریسم و ایفای نقشی عادلانه در مقابله با فشارهای امنیتی توافق كردند. «ینس استولتنبرگ» دبیر كل ناتو در نخستین روز این اجلاس گفت: تصمیماتی كه گرفته شد، نشان می دهد كه اروپا و آمریكای شمالی با هم همكاری می كنند. ما مصمم هستیم تا امنیت تقریبا یك میلیارد شهروند را حفظ كنیم.
سران ناتو درباره اغاز ماموریت جدید آموزشی این ائتلاف در عراق و افزایش حمایت از اردن و تونس برای كمك به مقابله با تروریسم و حفظ ثبات در این كشورها متعهد شدند.
دبیر كل ناتو همچنین بر اهمیت افزایش هزینه های دفاعی تاكید كرد. امسال هشت كشور به اختصاص دستكم دو درصد از تولید ناخالص داخلی خود برای هزینه های دفاعی متعهد شده اند و بیشتر اعضا قصد دارند این هدف را تا سال 2024 محقق كنند.
ناتو در اقدامی كه با مخالفت مسكو روبه رو است، به صورت رسمی از مقدونیه دعوت كرد تا پس از حل اختلاف برسر نام این كشور با یونان، فرایند عضویت خود را در این سازمان آغاز كند.
*** تعهد به توافق هسته ای، تكرار ادعا درباره ایران
در بیانیه مشترك ناتو كه در تارنمای رسمی این سازمان منتشر شده، سران ناتو از آزمایش های موشكی، بُرد و دقت موشك های ایران و همچنین فعالیت ایران در خاورمیانه ابراز نگرانی كردند.
سران ناتو در این بیانیه مدعی شدند: ما از ایران می خواهیم كه از همه فعالیت های ناقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد و پیوست های آن خودداری كند.
این بیانیه همچنین پیرامون برنامه هسته ای ایران گفت: ما متعهد هستیم كه به صورت دایمی صلح آمیز بودن برنامه هسته ای این كشور را در جهت وظایف و تعهدات بین المللی ایران مبنی بر عدم پیگیری، توسعه و دستیابی به تسلیحات هسته ای، تضمین كنیم. ما بر اهمیت تداوم همكاری كامل و به موقع ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی تاكید می كنیم.
بیانیه سران ناتو حمایت ایران را از بازیگران مسلح غیردولتی در منطقه به بهانه مخالفت با تامین مالی تروریسم محكوم كرده و از ایران خواست كه «با مشاركت در تلاش ها برای مبارزه با تروریسم و دستیابی به راه حل سیاسی، سازش و صلح در منطقه نقشی سازنده ایفا كند.»
***تلاش برای تهدید سوریه
بیانیه ناتو با بیان اینكه سوریه یك كارخانه مهم تولید موشك های كوتاه برد دارد كه برد آن ها قلمرو برخی كشورهای عضو ناتو و همچنین متحدان این سازمان را در برمی گیرد، مدعی شد كه دمشق از این موشك ها علیه مردم خود استفاده كرده است.
این بیانیه همچنین مدعی شد كه در 4 سال گذشته سه بار خاك تركیه توسط موشك های شلیك شده از خاك سوریه هدف قرار گرفته است. این ائتلاف ضمن ابراز نگرانی از این موضوع تاكید كرد كه ناتو به نظارت و ارزیابی تهدید موشك های بالستیك سوریه ادامه می دهد.
***شكنندگی ناتو در قبال روسیه
ناتو به عنوان ستون نظم جهانی از رویارویی با ترامپ در اجلاس دو روزه جان سالم به در برد اما این ائتلاف شكننده در آینده با چالش مواجهه با سیاست توسعه طلبی روسیه و افزایش اقتدارگرایی در میان اعضا روبه رو است.
نیویورك تایمز در این زمینه گزارش داد: اجلاس ناتو دستاورد مهمی برای افرادی داشت كه از توجه ائتلاف به حفظ امنیت در قبال روسیه حمایت می كنند. در بیانیه رهبران ناتو كه به امضای ترامپ هم رسید بر آمادگی ائتلاف جهت نیروهای مسلح خود در سراسر قاره و دستیابی به پیشرفت در حوزه هایی مانند امنیت سایبری تاكید شد. آنها همچنین نسبت به استفاده از لحن شدیدی تری علیه مسكو به ویژه درباره الحاق كریمه به خاك روسیه توافق كردند.
با این وجود، با توجه به دیدار برنامه ریزی شده ترامپ با ولادیمیر پوتین در هلسینكی و آغاز تحقیقات درباره روابط احتمالی تیم ستاد انتخاباتی ترامپ با روسیه، در اجلاس ناتو درباره چگونگی مقابله با تهدید روسیه و تاثیر آن بر ایجاد اختلاف در غرب گفت و گو نشد.
ترامپ روز پنجشنبه نگرانی ها درباره رابطه نزدیك خود با روسیه را تكذیب كرد اما پس از 48 ساعت تنش با متحدان اروپایی گفت به دنبال آن است كه نشست مثبتی با رئیس جمهوری روسیه داشته باشد.
با وجود تاكید ترامپ بر این كه ائتلاف ناتو اكنون با تعهد به سهم خود در تامین بودجه دفاعی قوی تر شده است اما دمدمی مزاج بودن او حتی باعث سلب اعتماد نزد متحدان قدیمی شده است.
ترامپ ماه گذشته در اجلاس سران گروه هفت نمونه ای از رفتار تقابلی را به نمایش گذاشت و بعد از پایان این اجلاس در توئیتی «جاستین ترودو» نخست وزیر كانادا و میزبان اجلاس گروه هفته را هدف قرار داد و او را «ضعیف و غیرصادق» توصیف كرد.
ترامپ، روسیه را یك «رقیب» و نه «دشمن» توصیف كرده و گفته است قصد دارد با رئیس جمهوری روسیه كنار بیاید. وی پیش از سفر به بروكسل گفت كه دیدارش با پوتین آسانتر از نشست با ناتو است.
وی از تهدید خواندن روسیه خودداری كرده و از مسكو به دلیل الحاق كریمه انتقادی نكرد. اكنون دیپلمات ها می گویند دیدار وی با پوتین آزمونی واقعی برای محك زدن تعهد وی در قبال ناتو است.
برخی از مقام های اروپایی درجلسات خصوصی گفته اند كه نگران آن هستند كه ترامپ در دیدار با پوتین درباره محدود كردن مانورهای نظامی آمریكا در اروپا و كاهش نیروها ابراز تمایل كند.
بیانیه پایانی اجلاس این هفته ناتو درباره اقدامات روسیه ابراز نگرانی كرده و این كشور تهدیدی علیه ثبات ناتو توصیف شده است.
ینس استولتنبرگ دبیر كل ناتو با اذعان به برخی مشكلات میان روسیه و كشورهای عضو ناتو اظهار داشته كه این مشكلات نمی تواند انگیزه ای برای منزوی كردن مسكو باشد و ناتو به مذاكره با روسیه نیاز دارد. اكنون باید دید كه ناتو در رویكرد آینده خود درباره روسیه تا چه اندازه تغییر ایجاد خواهد كرد و آینده روابط ناتو و مسكو در پرتو مواضعی كه ترامپ به دنبال دیدار با پوتین اتخاذ می كند، چگونه خواهد بود.
اروپام**9158**2040
تهران-ایرنا- اجلاس سازمان پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو) در حالی در بروكسل برگزار شد كه تهدید ضمنی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریكا درباره خروج از این ائتلاف و اختلافات بر سر مواضع آمریكا در قبال روسیه نگرانی هایی را برانگیخته است.
