به گزارش ايرنا كارشناسان و محققان حوزه زراعت گلستان معتقدند كه خشكه كاري و كشت به شيوه بذرپاشي (مانند غلات) كاهش مصرف آب را به دنبال دارد و مي بايست توسعه و تعميم يابد.
كاهش نزولات جوي و آسيب هاي خشكسالي در گلستان باعث توجه كارشناسان كشاورزي استان به اين روش شده تا استان همچون ديگر مناطق شمال كشور از كشت شالي و مزاياي اقتصادي آن بهره مند باشد.
شيوه كشت كنوني شالي در مناطق مختلف كشور و از جمله گلستان به روش سنتي - غرقابي زمين بوده كه مصرف آب با استفاده از اين شيوه خارج از توان منابع آبي و سفره هاي زيرزميني است.
كارشناسان حوزه آب و كشاورزي گلستان معتقدند: كشت برنج به روش سنتي در واحد سطح بين 12 تا 15 هزار مترمكعب و در برخي از مناطق استان تا 18 هزار متر مكعب آب نياز دارد.
به گزارش ايرنا در روش سنتي ابتدا بذر شالي در خزانه كشت و بعد از حدود يك ماه در زمين غرقابي نشاء مي شود اما در شيوه خشكه كاري بذر شالي در زمين اصلي كه شخم زده شده همچون بذر ديگر محصولات پاشيده و كشت مي شود.
در اين پيوند كارشناس زراعت استان گلستان گفت: كشت مستقيم برنج به روش خشكه كاري به دليل نياز كم به آبياري راهكاري موثر در مقابله با خشكسالي است.
سهراب سهرابي در گفتگو با ايرنا افزود: در سال هاي اخير طرح هاي تحقيقاتي و به تبع آن تحقيقي ترويجي متنوعي در خصوص خشكه كاري در استان هاي خوزستان، مازندران و زنجان اجرا شده كه مورد استقبال كشاورزان آن مناطق قرار گرفت.
به گفته وي در روش خشكه كاري علاوه بر نياز كم به آبياري؛ كاهش آلودگي خاك و آب، بهبود تهويه زمين و اقليم مزرعه، كم شدن آفت و ارتقاي درآمد اقتصادي را به دنبال دارد.
كاسته شدن از زحمت كشاورز نسبت به روش تهيه خزانه، كاهش 40 درصدي هزينه ها، يكنواختي در سبز شدن مزرعه، امكان استفاده از ماشين آلات كشاورزي در كاشت و برداشت، جلوگيري از هدر رفت كود مصرفي و افزايش اكسيژن خاك، كاهش تركيبات سمي و آفات، كاهش نياز به انرژي و اجراي آسان مديريت مزرعه، استفاده بهتر از نهاده ها به دليل عمق كشت مناسب و تراكم يكنواخت و كاهش 50 درصدي ميزان مصرف بذر در واحد سطح از ديگر مزاياي استفاده از روش خشكه كاري برنج است.
اگرچه كشت اصلي كشاورزان گلستان غلات و بويژه گندم است اما درآمد بالاتر محصول شالي و مقرون به صرفه بودن آن و قيمت مناسب برنج در بازار باعث استقبال از شالي كاري به رغم محدوديت منابع آبي شده است.
گفته مي شود سال زراعي گذشته كشاورزان گلستان 80 هزار هكتار شالي به روش سنتي كشت كردند اين در حالي بود كه كشت نسق آن (مجاز) 10 تا 15 هزار هكتار توسط سازمان جهادكشاورزي استان اعلام شده بود.
با توجه به مشكل تامين آب مورد نياز بخش كشاورزي و با وجود اصرار بر كشت غلات و دانه هاي روغني در گلستان، اما تفاوت درآمدي اين محصولات با برنج باعث مي شود كه استقبال از شالي كاري گسترده و بيشتر باشد؛ يك شاليكار با وجود كشت ارقام كم محصول در هر هكتار حدود 200 ميليون ريال درآمد دارد درحالي كه درآمد گندمكار به يك سوم اين رقم نيز نمي رسد.
اما دست اندركاران حوزه آب گلستان در تاييد مقرون به صرفه نبودن كشت شالي معتقدند كه به طور ميانگين مصرف آب براي كشت شالي به روش سنتي در واحد سطح بين 12 تا 15 هزار مترمكعب بوده كه اين ميزان در مواردي با توجه به گرماي هوا و تبخير زياد تا 18 هزارمترمكعب نيز مي رسد كه اين مصرف بالا با توجه به كاهش نزولات جوي و كاهش سفره هاي زيرزميني چالش برانگيز و بحران زا است.
هر چند براي كشاورز آب از اهميت كمتري برخوردار است و بيشتر به افزايش توليد و درآمد توجه دارد.
مديرعامل شركت آب منطقه اي گلستان در اين باره گفت: اين استان به دليل خشكسالي 10 سال اخير دچار تنش آبي بوده و بايد در كشت محصولات زراعي پرآب بويژه شالي به روش سنتي تجديد نظر شود.
علي نظري افزود: براي استمرار فعاليت كشاورزي در گلستان نياز به سرمايه گذاري در كشت محصولات كم آب طلب است و خشكه كاري شالي يكي از راهكارهاي مديريت مصرف به شمار مي رود.
به گفته وي؛ اكنون وجود 16 هزار حلقه چاه آب غير مجاز، برداشت زياد از سفرهاي زيرزميني، كاهش روان آب رودخانه هاي اصلي استان شامل اترك، گرگان رود و قره سو از جمله مشكلات بوده كه وضعيت نگران كننده آب گلستان را نشان مي دهد.
مسئولان جهاد كشاورزي گلستان نيز براي حمايت از افزايش درآمد كشاورزان و ضرورت استفاده بهينه از آب؛ خشكه كاري شالي را پيشنهاد داده و معتقدند استقبال از اين روش مي تواند راهي براي خروج استان از ممنوعيت كشت شالي و مشاركت در خودكفايي كشور باشد.
رييس سازمان جهاد كشاورزي گلستان هم گفت: در روش خشكه كاري همانند محصول گندم بذر برنج پس از شخم و ديسك در زمين كاشته مي شود و ميزان مصرف آب از 15 تا 18 هزار متر مكعب به 5 تا هشت هزار متر مكعب كاهش مي يابد.
مختار مهاجر افزود: پارسال براي كشت شالي در 80 هزار هكتار زمين يك ميليارد و 200 ميليون متر مكعب آب مصرف شد كه معادل ذخيره يكسال آب هاي زير زميني استان گلستان است.
به گفته وي؛ در گلستان فقط صاحبان حدود 12 هزار هكتار زمين هاي حاشيه رودخانه ها مجوز شاليكاري دارند و كشت اين محصول در اراضي ديگر ممنوع است.
وي افزود: با اين وجود كشاورزان گلستان به بهانه پايين بودن قيمت ديگر محصولات از شاليكاري استقبال مي كنند.
مهاجر اضافه كرد: امسال صاحبان 500 هكتار از مزارع گلستان از كشت شالي به روش خشكه كاري استقبال كرده اند.
به گزارش ايرنا افزايش جمعيت و بالارفتن ميزان مصرف آب، كاهش منابع تجديدپذير، اضافه برداشت از چاه هاي مجاز و غير مجاز، تغيير اقليم و افزايش دما در سال هاي اخير موجب ايجاد چالش آب در استان گلستان شده است كه مي طلبد توجه و اقدام توسط دستگاه ها و كشاورزان براي مديريت منابع آب و كشت محصولات كم آب طلب جدي گرفته شود.
طبق آمار اداره كل امور اراضي گلستان اين استان داراي 620 هزار هكتار زمين كشاورزي بوده كه يك سوم از جمعيت يك ميليون و 869 هزار نفري آن در بخش توليد سالانه بيش از 92 نوع گياه زراعي و باغي توليد مي كنند.
گلستان سه اقليم خشك و نيمه خشك در شمال با 250 ميلي متر بارش، اقليم خزري در ميانه با 600 و كوهستاني در جنوب با 300 ميلي متر بارندگي دارد.
6204/2729
گرگان - ايرنا - كارشناسان ذيربط خشكه كاري شالي با روش بذرپاشي به جاي كشت سنتي - غرقابي را يكي از روش هاي مقابله با خشكسالي و راهكار توسعه مزارع برنج و افزايش درآمد كشاورزان استان گلستان پيشنهاد مي كنند.