يكي از اولويت برنامه‌هاي مديريت شهري نوسازي و ساماندهي بافت‌هاي فرسوده و ناكارآمد شهري است، اما اين امر مهم همچنان تحقق نيافته و طرح‌هاي زيربنايي ساماندهي در اين مناطق همواره به آينده موكول شده است.
به نظر برنامه‌هاي دولت‌ها در زمينه بافت‌هاي فرسوده همراه با اشكالاتي بوده، چرا كه در نهايت با شكست مواجه شده است.
افزايش جمعيت تهران ظرف 50 سال گذشته سه‌برابر و اطراف اين كلانشهر تا پنج‌برابر بوده است.
در حال حاضر شهر تهران بيش از 10 ميليون نفر ظرفيت جمعيت‌پذيري داشته و از 500هزار خانه خالي برخوردار است كه بر اساس سرشماري عمومي سال 95، استان تهران با 16شهرستان بيش از 13ميليون جمعيت دارد كه ميانگين شهرنشيني در اين استان 8/93 درصد است.
طبق آمار منتشرشده 543 شهر شامل بافت تاريخي، بافت فرسوده و سكونتگاه غيررسمي است كه نياز به بازآفريني شهري دارد.
شهر تهران از مجموع 61هزار و 553 هكتار مساحت مناطق شهري داراي سه هزار و 268هكتار مساحت بافت فرسوده شهري است كه مناطق 10، 12 و 11 به ترتيب داراي بيشترين سهم بافت فرسوده نسبت به مساحت منطقه هستند و حدود 10درصد بافت فرسوده شهر را تشكيل مي‌دهند.
در اين باره محمد عبدالملكي، رئيس اداره عمران و بهسازي شهري استان تهران با اشاره به اينكه تهران تنها شهري است كه مطالعات سكونتگاه غيررسمي در دست تهيه دارد، گفت: 33 شهر استان فاقد مطالعات سكونتگاه‌هاي غيررسمي هستند.
عبدالملكي درباره اقدامات اداره كل راه و شهرسازي در حوزه بافت فرسوده و سكونتگاه غيررسمي گفته است كه انتخاب چهار محله نمونه جهت اجراي طرح‌هاي بازآفريني شهري در شهر تهران، احداث 214 واحد در قالب تجميع 38 پلاك به مساحت 10هزار مترمربع در محله سيروس و با زيربناي 37هزار و 673مترمربع با سرمايه‌گذاري 940 ميليارد ريالي بخش خصوصي، كارسازي احداث پروژه 80 واحدي در محله سيروس تهران با تجميع 50 پلاك به مساحت نه هزار و 500 مترمربع و كارسازي پروژه 18 واحدي در محله سيروس تهران به‌عنوان الگوي محرك توسعه كوچك‌مقياس با تجميع پنج پلاك به مساحت 750 مترمربع، اعطاي بيش از 30 هزار ميلياردريال تسهيلات در قالب 126 هزار و 500 فقره طي سال‌هاي 88 تا پايان سال 96، اختصاص بيش از پنج هزار ميليارد ريال به‌عنوان تخفيف 50درصدي صدور پروانه مطابق ماده 16 قانون ساماندهي و حمايت از توليد و عرضه مسكن، هدايت مالكان با نوسازي 85 هزار واحد در اين مدت و فرآيند نوسازي 41هزار واحد مسكوني در محدوده بافت فرسوده، مهم‌ترين فعاليت‌هاي اين اداره در اين خصوص بوده است.
نوسازي كند بافت فرسوده پايتخت
فوايد و مزاياي نوسازي بافت‌هاي فرسوده شهري بر هيچ‌كس پوشيده نيست، ولي در مقام عمل موانع زيادي بر سر راه آن وجود دارد.
در سال‌هاي گذشته نيز راهكارهاي مختلفي به منظور احيا و بازسازي بافت‌هاي فرسوده به كار گرفته شد كه اجراي آنها به تعويق افتاده است.
عيسي فرهادي، فرماندار تهران با بيان اينكه سه‌هزار و 600 هكتار بافت فرسوده شهر تهران بايد حداكثر تا 10 سال آينده نوسازي شود، گفت: روند اصلاح اين بافت بسيار كند پيشرفت مي‌كند كه توجه شهرداري و راه و شهرسازي را مي‌طلبد. فرهادي در نشست شوراي اداري تهران بيان كرد: اصلاح بافت فرسوده يكي از سياست‌هاي محوري دولت و شهرداري است كه بايد آن را جدي گرفت.
او مشكلات شهرك‌هاي تهران را از ديگر مشكلات تهران بزرگ ذكر كرد و افزود: بسياري از شهرك‌هاي تهران مشكلات قديمي در حوزه‌هاي مختلف از جمله آب، برق، گاز و حريم دارند كه هر مسئولي بايد در حوزه مسئوليت خود براي رفع آن تلاش كند.
اخيرا اعلام شده است كه استعلام وقوع املاك در محدوده بافت فرسوده شهر تهران به عنوان مرحله نخست پروسه پرداخت تسهيلات با حذف مكاتبات زائد تسهيل مي‌شود.
طي سال‌هاي اخير نحوه استعلام وقوع ملك در محدوده بافت فرسوده از طريق نامه‌نگاري و مكاتبه با شركت بازآفريني شهري ايران انجام مي‌شده كه اين روند علاوه بر طولاني شدن پروسه پرداخت تسهيلات، منجر به ايجاد برخي مغايرت‌ها در مورد استعلام‌هاي مربوطه مي‌شد.
به گزارش پايگاه خبري بانك مسكن، بانك مسكن در راستاي كمك به جريان نوسازي محلات قديمي شهر تهران كه در حال حاضر حدود سه هزار و 268 هكتار از مساحت شهر تهران را در برگرفته است، بنا دارد پس از اين پروسه استعلام وقوع ملك در اين محدوده شهري را با حذف مكاتبات زائد انجام دهد.
اين روش استعلام مي‌تواند در ماه‌هاي آتي منجر به ايجاد يك نوع وحدت رويه ميان شعب مختلف شهر تهران در استعلام وقوع ملك در بافت فرسوده شود.
رئيس اداره كل تسهيلات تبصره‌اي بانك مسكن گفت: از اين پس در راستاي تسريع و تسهيل امور پرداخت تسهيلات به متقاضيان محدوده بافت فرسوده شهر تهران، مرحله استعلام وقوع املاك در اين محدوده شهر با مراجعه الكترونيكي شعب به سامانه طرح تفصيلي جديد تهران انجام مي‌شود.
ندا كسري‌كرمانشاهي با اشاره به تازه‌ترين بخشنامه اين اداره كل به مديريت شعب بانك مسكن در شهر تهران، اظهار كرد: به تازگي در راستاي ايجاد سهولت در انجام امور مربوط به پرداخت تسهيلات به متقاضيان محدوده بافت فرسوده پايتخت، بخشنامه‌اي براي تعيين وقوع يا عدم وقوع املاك موضوع تسهيلات در بافت فرسوده و ناكارآمد شهري در مناطق 22گانه شهر تهران تدوين شده است.
مطابق با محتواي ابلاغ شده اين بخشنامه، تا اطلاع ثانوني به منظور استعلام وقوع املاك در محدوده بافت فرسوده مناطق 22گانه شهر تهران، صرفا با واردكردن اطلاعاتي همچون شماره پرونده شهرسازي يا كد نوسازي شماره بلوك و ملك كه از گواهي ساختمان قابل اقتباس است در سامانه طرح تفصيلي جديد تهران، عمليات استعلام انجام خواهد شد.
به گفته او اين اقدام دو مزيت مهم را متوجه مسير پرداخت تسهيلات در نظر گرفته شده از سوي بانك مسكن براي متقاضيان محدوده بافت فرسوده خواهد كرد، در ابتدا منجر به حذف مكاتبات زائد و در ادامه مغايرت‌هاي معرفي‌نامه‌هاي صادره در خصوص استعلام مربوط به قرارگيري ملك در محدوده مصوب محلات هدف را رفع خواهد كرد.
همچنين با استفاده از اين روش يك وحدت رويه ميان نحوه استعلام‌ها ايجاد خواهد شد.
نوسازي بافت فرسوده در مرداد
كارشناسان معتقدند براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده، دولت و نهادهاي عمومي مسئول از جمله شهرداري‌ها، راه و شهرسازي، سازمان نظام مهندسي ساختمان، سازمان عمران و مسكن‌سازان و در نهايت نظام بانكي كشور بايد به طور جدي وارد عمل شوند تا علاوه بر دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده در اين بافت، نسبت به احيا و آباداني آن اقدام شود؛ در غير اين صورت طرحي كه اجرا شود، با شكست مواجه خواهد شد.
رئيس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان تهران گفت: كارهاي عملياتي نوسازي بافت‌هاي فرسوده تهران تا پايان تير به سرانجام مي‌رسد و از ابتداي مرداد اجراي برنامه كليد مي‌خورد.
به گزارش مهر، نعمت‌ا... تركي در مورد نوسازي بافت‌هاي فرسوده استان تهران اظهار كرد: در لايحه بودجه سال جاري براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده كشور با اولويت تهران رقم خوبي در نظر گرفته شده است.
او افزود: در شهر تهران كارگروه تخصصي در حوزه مسكن و شهرسازي و سازمان مديريت و برنامه‌ريزي ايجاد شد كه كارمطالعاتي اين گروه براي سه ماهه ابتدايي سال به اتمام رسيده و مرحله اول آن در دستوركار قرار گرفته است.
رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي تهران ادامه داد: به احتمال زياد كارهاي مقدماتي تا پايان تيرماه به سرانجام مي‌رسد و از ابتداي مرداد اجراي آن كليد مي‌خورد.
تركي افزود: 25درصد شهر تهران در بافت‌هاي فرسوده قرار گرفته و جمعيتي بالغ بر دو تا 5/2ميليون نفر نيز در اين مناطق زندگي مي‌كنند.
روزنامه آرمان
تهرام/1735
تهران- روزنامه آرمان امروز- چهارشنبه- با انتشار گزارشي با عنوان فرسودگي يك چهارم پايتخت به موضوع نوسازي و ساماندهي بافت هاي فرسوده و ناكارآمد شهري پايتخت مي پردازد.
