طرح توسعه بندر چابهار و دستاوردهاي جغرافيايي سياسي آن براي منطقه

به گزارش ايرنا، در برنامه توسعه فاز اول بندر شهيد بهشتي چابهار كه آبان ماه با حضور حسن روحاني رئيس جمهوري ايران و نمايندگان هند و افغانستان و ساير كشور ها افتتاح شد، هند در مركز اين پروژه قرار دارد زيرا دهلي نو مي خواهد از طريق بندر چابهار، روابط تجاري خود را بدون نياز به پاكستان افزايش دهد.
هند در فاز اول بندر چابهار اداره دو اسكله اين بندر را با سرمايه گذاري 85 ميليون دلاري و درآمد 23 ميليون دلاري به مدت 10 سال بر عهده خواهد داشت. اين امر يك كريدور حمل و نقل را در ميان سه كشور با استفاده از بندر چابهار به عنوان يكي از مراكز منطقه اي براي حمل و نقل دريايي در ايران ايجاد مي كند.
اين علاوه بر پروژه حمل و نقل چند منظوره كالا و مسافران در سراسر سه كشور است. پيش بيني مي شود تا پايان سال 2018 اين بندر عملياتي شود و دهلي نو متعهد به ايجاد يك منطقه تجارت آزاد در اطراف بندر چابهار و در نهايت تكميل اين پروژه از طريق خط راه آهن 1،6 ميليارد دلاري به زاهدان شده است.
در حال حاضر هند از راه تجاري موجود در اين بندر براي حمل و انتقال بيش از 1.1 ميليون تن گندم به افغانستان استفاده مي كند. اولين محموله 15 هزار تني گندم هند در يازده نوامبر امسال (نهم آبان ماه) از بندر كاندلا و از طريق بندر چابهار به زرنج در افغانستان ارسال شد.
سوشما سواراج وزير امور خارجه هند يك روز پيش از افتتاح اين طرح در حالي كه از روسيه باز مي گشت براي بررسي پروژه چابهار وارد تهران شد.
براي مهم نشان دادن افتتاح فاز اول بندر چابهار، هند 'ار پونياه آياپان رادا كريشان' وزير دارايي و كشتيراني خود را به ايران اعزام كرد.
هند، ايران و افغانستان در حال تلاش براي توسعه يكپارچه زيرساخت هاي ارتباطي از جمله بندر ها ، جاده ها و شبكه هاي راه آهن جهت ايجاد فرصت هاي بيشتر براي دسترسي به بازارهاي منطقه اي و ادغام اقتصادهاي خود هستند.
هند تاكنون بزرگراه زرنج- دلرام را در افغانستان كه تجارت زميني را به كابل و در نهايت فراتر از آن به آسياي مركزي تسهيل مي بخشد تكميل كرده است.
توجه به اين نكته ضروري است كه در زماني كه چين با اجراي طرح يك جاده - يك كمربند تلاش مي كند مرزهاي كشور ها را در نوردد، هند و ديگر كشور هاي منطقه به دنبال افزايش ارتباطات منطقه اي خود هستند.
تضعيف كردن نقش پاكستان در تجارت ميان هند و افغانستان از جمله اهداف اصلي دهلي نو و كابل در پروژه بندر چابهار است.
عبدالله عبدالله رئيس اجرائي دولت وحدت ملي افغانستان قبلا در اين خصوص اظهار نظر كرد: پيش از اين افغانستان به شدت به مسير زميني از طريق كراچي براي تجارت با هند احتياج داشت. اما اكنون شرايط تغيير كرده است و اين تجارت از طريق بندر چابهار انجام خواهد شد.
براي كابل، غلبه بر وابستگي خود به اسلام آباد، يكي از اولويت هاي مهم سياست خارجي است و براي دهلي نو، تقويت ارتباط با كابل مهمترين هدف براي حفظ همكاري هاي چندجانبه جهت ظرفيت سازي بلند مدت در اين كشور جنگ زده است.
در اين بين ايران تلاش كرده است متحد ديرين خود را مانند گذشته در كنار خود داشته باشد بنابراين تهران به اسلام آباد اطمينان داده است كه اجازه نمي دهد هند و يا هر كشور ديگري از چابهار عليه پاكستان استفاده كنند.
براي ايران توسعه بندر چابهار با كمك هاي بين المللي يك حركت بسيار نمادين است تا به آمريكا كه در همه حال عليه اين كشور فعاليت ثابت كند كه تهران ديگر منزوي نيست.
پس از آن كه تهران در سال 2015 براي محدود كردن برنامه هاي هسته اي خود در برابر لغو تحريم هاي تحميلي اقتصادي با واشنگتن و پنج قدرت ديگر برجام را به امضا رساند، پيشرفت پروژه چابهار با سرعت بيشتري انجام شد ، زيرا توافق هسته اي به ايران اجازه داد تا با هند، چين، و اروپا در زمينه سرمايه گذاري و عرضه تجهيزات وارد مذاكره شود.
ديدار نخست وزير هند، نارندرا مودي، در ماه مه سال 2016 از ايران نيز ديدگاه هاي دو طرف را نسبت به اهداف خود در پروژه چابهار بر اساس زمان بندي دقيق آشكار كرد.
اكنون، وزير راه و شهرسازي ايران در هند است تا با ترغيب بخش خصوصي اين كشور روند تجاري سازي اين تنها بندر اقيانوسي ايران را تسريع بخشد.
وزير راه و شهرسازي صبح امروز چهارشنبه بيستم دي در راس هياتي متشكل از معاونان و فعالان بخش خصوصي براي ارتقاي همكاري هاي دوجانبه در حوزه حمل و نقل و در راس آن ايجاد تحول در بازاريابي بندر چابهار وارد دهلي نو شد.
وي با توضيح امكانات بالقوه و بالفعل ايران در حوزه حمل و نقل دريايي، جاده اي و ريلي قصد دارد هر چه سريعتر اين بندر را عملياتي كند.
با توجه به موقعيت راهبردي بندر چابهار، بايد ديد برنامه هاي هند براي توسعه همكاري هاي خود در اين حوزه تا چه ميزان پاسخگوي اشتياق ايران براي توسعه فعاليت هاي بازاريابي بين المللي براي بندر چابهار خواهد بود.
آساق**1424**وحيده دينداري**1663**انشار دهنده: خسرو حسيني