طرح تقویت بسیج مستضعفین كه دو سال بین مجلس و شورای نگهبان در رفت و آمد است

به گزارش خبرنگار پارلمانی ایرنا، طرح تقویت سازمان بسیج مستضعفین برای نخستین بار در مجلس نهم و در سال 94 ارائه شد، 60 نفر از نمایندگان این طرح را با عنوان اصلاح فصل چهارم قانون اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مجلس شورای اسلامی تقدیم كردند.
این طرح در ششم بهمن 94 و در آخرین روزهای مجلس نهم با 150 رای موافق به تصویب مجلسی ها رسید، چندی بعد در 19 خرداد 95 شورای نگهبان با بررسی این طرح، آن را دارای ایراد قانون اساسی و مغایر با وظایف و اختیارات رهبر معظم انقلاب دانست بنابراین این طرح به مجلس بازگشت و دوباره در كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم بررسی و در نهایت روز چهارشنبه 24 آبان ماه 96 بار دیگر در خانه ملت مطرح شد.
اعضای كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم بر همان مصوبه مجلس نهم تاكید داشتند، در صورتی كه این مصوبه در مجلس تصویب می شد و نمایندگان بر نظر قبلی خود اصرار می كردند، این طرح برای بررسی بیشتر به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع می شد ولی این اتفاق نیافتاد.
حجت الاسلام والمسلمین مجتبی ذوالنوری رییس كمیته هسته ای و عضو كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به عنوان طراح طرح تقویت سازمان بسیج مستضعفین گفت: اگر بخواهیم اجرای این طرح را منوط به مصوبات شورای عالی امنیت ملی كنیم، دست اندازی در مسیر اجرای ماموریت‌های بسیج ایجاد می‌شود، این در حالی است كه بسیج در حال حاضر در سلسله مراتب فرماندهی كل قوا عمل می‌كند اما ما آن را از یك گذر انحرافی به شورای عالی امنیت ملی وصل كردیم كه در این صورت بسیج برای آموزش، رزمایش و كارهای دیگرش گیر می‌افتد.
وی تاكید كرد كه اقدامات در بسیج نباید نیازمند مصوبات شورای عالی امنیت ملی باشد.
نماینده مردم قم در مجلس افزود: چرا باید این كار را به شورای عالی امنیت ملی ارجاع دهیم كه صدها كار ریز و درشت دیگر دارد و چرا باید وقتش را با این كار بگیریم؟ با حفظ حرمت شورای نگهبان این كار خارج از وظایف شورای عالی امنیت ملی است و پیچ بی جا در مسیر اجرای ماموریت های بسیج ایجاد می كند. بنابر این می توانیم مصوبه پیشین مجلس را به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع كنیم تا مجمع در این باره تعیین تكلیف كند.
ذوالنوری معتقد بود كه این طرح باید بار دیگر در مجلس تصویب و به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع داده شود.

**مخالفت لاریجانی با ارجاع طرح به مجمع تشخیص مصلحت نظام
علی لاریجانی رییس مجلس مخالف این موضوع بود و در واكنش به اظهارات ذوالنوری گفت: در صورت ارجاع این موضوع به مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجمع نظر شورای نگهبان را تایید خواهد كرد ودر این كار تاخیر ایجاد می‌شود.
با این حال، ذوالنوری از لاریجانی خواست كه مصوبه كمیسیون را به رای مجلس بگذارد، در مصوبه كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس آمده بود هدف از تشكیل سازمان بسیج مستضعفین ایجاد توانایی های لازم در تمامی افراد معتقد به قانون اساسی و اهداف انقلاب اسلامی و سازماندهی آنان به منظور دفاع همه جانبه كشور، نظام جمهوری اسلامی ایران و تلاش موثر و داوطلبانه در تمامی عرصه های حیات اجتماعی و پیشبرد اهداف و ضرورت های انقلاب اسلامی و تسریع در تحقق اسلامی است.
اگر این مصوبه به تصویب مجلس می رسید، به دلیل آن كه پیش از این نیز در مجلس تصویب شده و مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفته شده بود به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع می شد، ولی علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی معتقد بود كه مجمع هم این ایرادات را وارد می داند و آن را رد می كند.
رییس مجلس بر این موضوع اصرار داشت كه باید در چارچوب تدابیر فرماندهی كل قوا، سیاست های كلی نظام و مصوبات شورای عالی امنیت ملی نیز در طرح لحاظ شود، كه ذوالنوری مخالف این قضیه بود.
در نهایت نمایندگان مجلس شورای اسلامی با مصوبه كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مخالفت كردند، علی لاریجانی در ادامه اعلام كرد كه در چارچوب سیاست های كلی نظام و مصوبات شورای عالی امنیت ملی را نیز به ماده واحده این طرح اضافه می كنیم و سپس ماده واحده را بدین شكل تغییر داد.
هدف از تشكیل سازمان بسیج مستضعفین ایجاد توانایی های لازم در تمامی افراد معتقد به قانون اساسی و اهداف انقلاب اسلامی و سازماندهی آنان به منظور دفاع همه جانبه كشور، نظام جمهوری اسلامی ایران و تلاش موثر و داوطلبانه در تمامی عرصه های حیات اجتماعی و پیشبرد اهداف و ضرورت های انقلاب اسلامی و تسریع در تحقق اسلامی در چارچوب تدابیر فرماندهی كل قوا، سیاست های كلی نظام و مصوبات شورای عالی امنیت ملی است.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی با 122 رای موافق، 23 رای مخالف و 17 رای ممتنع از مجموع 208 نماینده حاضر با این پیشنهاد علی لاریجانی رییس مجلس موافقت كردند.
همچنین در تبصره 2 ماده 4 این طرح كه پیش‌بینی شده بود دولت موظف است اراضی مناسبی را برای آموزش نظامی و اجرای رزمایش‌ها در اختیار بسیج قرار دهد به دلیل ایرادات شورای نگهبان نسبت به بار مالی این تبصره در اصلاحیه مجلس این تكلیف دولت برداشته شد و مقرر شد كه دولت می‌تواند نسبت به اختصاص اراضی مناسب برای آموزش نظامی و اجرای رزمایش ها به بسیج اقدام كند.

**مخالفت دوباره شورای نگهبان
با وجود تمامی اصلاحات انجام شده، در نهایت شورای نگهبان شنبه این هفته اصلاحیه‌های مجلس را در خصوص طرح تقویت بسیج به منظور تأمین نظر این شورا كافی ندانست و آن را مجددا دارای ایراد دانست و به مجلس برگرداند.
شورای نگهبان در نظر خود بیان كرد كه طرح تقویت بسیج مستضعفین را كه با اصلاحاتی در جلسه مورخ 24/8/1396 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده بود؛ مورد بحث و بررسی قرار داد ولی باوجود اصلاح به عمل آمده در ماده 1، از آنجا كه موارد مذكور در صدر ماده منحصر به طرق ذیل ماده شده است مغایر اصول 110 و 176 قانون اساسی شناخته شد، اصول 110 و 176 قانون اساسی ناظر به وظایف و اختیارات رهبری و مظایف شورای عالی امنیت ملی است.
عباسعلی كدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در نشست خبری روز شنبه این هفته درباره رد طرح تقویت سازمان بسیج مستضعفین در این شورا خاطرنشان كرد: ایراد شورای نگهبان در جهت تقویت بسیج است و شرایطی كه این شورای برای رد آن ذكر كرده در جهت اصلاحات بعدی خواهد بود كه موجب تقویت بسیج شود چون باید در چارچوب اختیارات فرماندهی كل قوا باشد.
حال باید منتظر ماند كه مجلس شورای اسلامی بار دیگر این طرح را چگونه اصلاح خواهد كرد، اگر نمایندگان مجلس شورای اسلامی به نظر كنونی خود مُصر باشند طرح تقویت سازمان بسیج مستضعفین برای بررسی به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع داده می شود ولی اگر دوباره ایرادات را رفع كنند طرح به شورای نگهبان فرستاده می شود.
سیام**9121 **1336
گزارش از سمیه لاری**انتشار:مهرنوش خانزائی