به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری تركیه روز چهارشنبه 12 مهرماه به همراه هیاتی عالیرتبه متشكل از «مولود چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه، «نهاد زیبكچی» وزیر اقتصاد، «برات آلبایراك» وزیر انرژی، «بولنت تفنگچی» وزیر گمرگ و تجارت، «سلیمان سویلو» وزیر كشور، «نعمان كورتولموش» وزیر فرهنگ و گردشگری و «مهدی اكر» معاون حزب عدالت و توسعه تركیه در سفری یك روزه برای دیدار و گفت وگو با مقامات جمهوری اسلامی ایران وارد تهران شدند.
مذاكرات دوجانبه، نشست هیات‌های عالیرتبه و تشكیل شورای عالی همكاری راهبردی ایران و تركیه به ریاست رییسان جمهوری دو كشور و امضای اسناد همكاری از جمله برنامه‌های این سفر بود. رییس جمهوری تركیه پیش از سفر به تهران اعلام كرده بود كه در جریان سفر به تهران درباره اوضاع شمال عراق با مقامات عالیرتبه ایران مذاكره می كند. این سفر، دومین سفر اردوغان در دوره ریاست جمهوری «حسن روحانی» است. وی در فروردین ماه سال 94 نیز به تهران سفر و با مقامات عالی رتبه كشورمان دیدار و گفت وگو كرد.
این گزارش دربردارنده مهمترین محور تحلیل هایی است كه در رسانه های عربی درباره سفر رییس جمهوری تركیه و هیات همراه او به ایران و روابط تهران و آنكار منتشر شده است.
** دیدگاه مشترك تهران و آنكارا درباره مسائل منطقه
صفحه عربی تارنمای «سوئیس اینفو» و روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن، شبكه خبری «الجزیره» قطر و خبرگزاری «فلسطین الیوم» سفر رییس جمهوری تركیه به ایران و همگرایی تهران و آنكارا درباره مسائل منطقه ای را مورد توجه قرار دادند.
به نوشته تارنمای سوئیس اینفو، اردوغان در شرایطی سفر رسمی خود به ایران را آغاز كرد كه مواضع دو كشور در مسائل حساس منطقه مانند همه پرسی استقلال كردستان عراق و موضوع سوریه یكسان است. این دو كشور نسبت به استقلال كردستان عراق نگرانند و همكاری با دولت عراق برای جلوگیری از جدایی كردها را دنبال می كنند. در این زمینه امیر سرتیپ «امیر حاتمی» وزیر دفاع ایران عصر سه شنبه در دیدار با ارتشبد «خلوصی اكار» گفت همكاری میان ایران، تركیه و عراق می تواند ثبات و امنیت را برای منطقه به دنبال داشته باشد و جلوی هرگونه تحركات جدایی طلبانه را بگیرد. تركیه و ایران طی هفته های اخیر بارها مخالفت خود را با تجزیه عراق و سوریه و هرگونه ترسیم دوباره مرزها اعلام كرده اند. اكنون روابط تركیه و ایران در مقایسه با سفر گذشته اردوغان به تهران بسیار بهتر است.
در ادامه آمده است: تركیه، ایران و روسیه برای برقراری صلح در سوریه بر مذاكرات آستانه نظارت می كنند و این سه كشور در سپتامبر گذشته روی حضور نیروهای ناظر در مناطق كاهش تنش در سوریه به توافق رسیدند. «بهرام قاسمی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی گفت شاهد رشد مثبت روابط دوجانبه و همكاری منطقه میان ایران و تركیه هستیم.
به نوشته روزنامه العربی الجدید، اردوغان روز چهارشنبه در تهران گفت عراق، ایران و تركیه پس از اجرای همه پرسی تدابیر سخت تری علیه اقلیم كردستان عراق اجرا خواهند كرد. اردوغان اظهار داشت در عرصه بین المللی به جز رژیم صهیونیستی همه با جدایی كردستان عراق مخالفند و هنگامی كه با مشورت موساد مجوز چنین اقدامی صادر می شود هیچ پشتوانه قانونی ندارد. به نظر می رسد سرنوشت دولت اقلیم كردستان انزوا خواهد بود و موضع ایران و تركیه در این زمینه یكسان است و از این پس با دولت مركزی عراق گفت و گو خواهیم كرد. از سوی دیگر روحانی هم گفت مسوولان اقلیم كردستان باید از سیاست خود چشم پوشی كنند. او گفت تهران، آنكارا و بغداد برای تحقق ثبات در منطقه ناچار به در پیش گرفتن گام های جدی هستند. جنگ علیه تروریسم هدف ایران و تركیه است. ایران و تركیه برای جلوگیری از تجزیه عراق و سوریه و برقراری آرامش در منطقه تلاش خواهند. ما خواهان برقراری امنیت و ثبات در خاورمیانه هستیم و همه پرسی كردستان عراق توطئه جدایی طلبانه بود كه كشورهای خارجی از آن حمایت كردند و آنكارا و تهران با آن مخالف هستند.
به نوشته شبكه خبری الجزیره، منابع دیپلماتیك، سفر اردوغان به تهران را بیانگر آغاز روابط راهبردی میان دو كشور به شمار آورده اند. «عبدالقادر فایز» رییس دفتر الجزیره در تهران گفت میان ایران و تركیه هماهنگی بالایی در شمال سوریه وجود دارد تا توافق آستانه برای كاهش مناطق تنش در سوریه با موفقیت پیش رود.
در گزارش خبرگزاری فلسطین الیوم می خوانیم: مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه تركیه سه شنبه به تلاش دیپلماسی مشترك تركیه، ایران و روسیه درباره توافق آستانه برای حل بحران سوریه اشاره كرد. او گفت رسیدن به توافق درباره نشست آستانه به تنهایی كافی نیست بلكه باید توافق آستانه به صورت عملی اجرایی شود. وی درباره اوضاع ادلب اظهار داشت ناظران ترك ماموریت خود را در ادلب انجام می دهد، در برخی مناطق خارج ادلب ناظرانی از روسیه فعالیت دارند و در برخی دیگر از مناطق مشخص ناظران ایرانی و روسی حضور دارند تا جلوی تنش آفرینی ها گرفته شود. او گفت برای حل سیاسی بحران سوریه باید به همه درگیری ها پایان داده شود.
این رسانه به نقل از «حسن هانی زاده» تحلیلگر مسائل خاورمیانه آورد: آنكارا برای حل بحران سوریه نقش مثبتی را بازی می كند و این در شرایطی است كه اختلاف تركیه و اتحادیه اروپا بالا گرفته است و ایران در آینده به تركیه نزدیك تر خواهد شد.
** اقتصاد؛ گرانیگاه روابط ایران و تركیه
خبرگزاری فلسطین الیوم و روزنامه العربی الجدید در بخشی از گزارش های خود با پوشش اخبار مربوط به سفر رییس جمهوری تركیه و هیات همراه او به ایران، روابط اقتصادی ایران و تركیه را مورد بررسی قرار دادند.
به نوشته خبرگزاری فلسطین الیوم، اختلاف تهران و آنكارا طی سال های گذشته درباره موضوع سوریه سبب فاصله گرفتن این دو كشور نشد بلكه با وجود همه موانع باز هم منافع اقتصادی بر مسائل سیاسی غلبه پیدا كرد و این دو كشور توانستند روابط راهبردی خود را ادامه دهند.
روزنامه العربی الجدید در گزارشی با عنوان «چهار توافق نامه همكاری میان ایران و آنكارا و افزایش واردات گاز از ایران» نوشت: تلویزیون رسمی ایران به نقل از روحانی گزارش داد ایران در چارچوب توسعه روابط اقتصادی خود با تركیه گاز طبیعی بیشتری را به این كشور صادر خواهد كرد.
این روزنامه به نقل از روحانی نوشت در نشست با رییس جمهوری تركیه روی گسترش روابط اقتصادی به توافق رسیدیم و هفته آیند نشست هایی برای بررسی جزئیات این موضوع برگزار خواهد شد. روحانی در یك كنفرانس مطبوعاتی مشترك تاكید كرد دو طرف به طور جدی برای افزایش سطح روابط اقتصادی و بازرگانی تلاش می كنند تا حجم مبادلات به 30 میلیارد دلار برسد.
از سوی دیگر اردوغان بر ضرورت ارتقای روابط ایران و تركیه و افزایش مبادلات میان دو كشور تا رقم 30 میلیارد دلار تاكید كرد. او گفت در چهارمین نشست دوره ای كمیسیون عالی مشترك ایران و تركیه كه در تهران برگزار خواهد شد نقشه راه آشكاری برای رسیدن به هدف ایده آل اقتصادی ترسیم خواهد شد و وزرای اقتصادی دو كشور مذاكرات خود برای توسعه همكاری در بخش های صنعتی، گردشگری و فرهنگی را ادامه خواهند داد.
به نوشته العربی الجدید، میان ایران و تركیه چهار سند همكاری امضا شد. نخستین آنها یادداشت تفاهم همكاری گمركی میان وزارت امور اقتصاد و دارایی جمهوری اسلامی ایران و وزارت گمرك وبازرگانی جمهوری تركیه بود. همچنین یادداشت تفاهم همكاری میان بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران و بانك مركزی جمهوری تركیه به امضا رسید. یادداشت تفاهم همكاری میان سازمان اسناد و كتابخانه جمهوری اسلامی ایران و اداره كل آرشیو دولتی نخست وزیری تركیه دیگر سندی بود كه میان دو كشور منعقد شد. یادداشت تفاهم همكاری بین صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و سازمان رادیو و تلویزیون دولتی جمهوری تركیه نیز سند دیگری بود كه توسط مقام های دو كشور امضا شد.
به نوشته العربی الجدید، «رضا كامی» رییس اتاق مشترك بازرگانی ایران و تركیه گفت حجم مبادلات دو طرف از ماه اوت گذشته تاكنون به 7.2 میلیارد دلار رسیده است. به گفته او، از این میزان پنج میلیارد و 150 میلیون دلار صادرات ایران به تركیه و 2 میلیارد و 100 میلیون دلار نیز واردات جمهوری اسلامی ایران از تركیه بوده است.
برپایه گزارش اداره گمرك ایران، از ماه مارس تا سپتامبر 2017 ایران سومین صادر كننده به تركیه بوده و گاز طبیعی، تولیدات پتروشیمی و مشتقات نفتی به این كشور صادر كرده است.
العربی الجدید افزود: با وجود اختلاف های سیاسی تهران و آنكارا درباره سوریه در سال های اخیر، باز هم روابط اقتصادی دو كشور برقرار بوده است و با نزدیك شدن دو كشور به یكدیگر بر اهمیت آن افزوده خواهد شد.
پژوهشم**9278**9279** خبرنگار: اصغر یوسفی** انتشار: سیدمحمد موسی كاظمی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.
تهران- ایرنا- سفر دیروزِ رییس جمهوری تركیه به ایران رخدادی بود كه مورد توجه رسانه ها و تحلیلگران مسائل خاورمیانه قرار گرفت؛ سفری كه مهمترین اهداف آن هماهنگی میان دو كشور در رویارویی با طرح های تجزیه طلبانه در منطقه، افزایش همكاری های سیاسی، امنیتی و اقتصادی و آغاز فصل تازه ای از روابط تعبیر شده است.