تقلای بی نتیجه آمریكا برای منزوی كردن تهران

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، نشست توجیهی شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره برجام، تداوم بحران در مناسبات دوحه - ریاض، آزادی موصل، سفر محمد جواد ظریف به آلمان، ایتالیا و فرانسه، اجرایی شدن قانون منع ورود اتباع 6 كشور مسلمان به آمریكا از مهم ترین رویدادهای عرصه سیاست خارجی در هفته گذشته بود.

** تلاش های بی نتیجه آمریكا برای انزوای ایران
سیاست خارجی ترامپ و دولت وی در قبال ایران بعد از چند ماه تقریبا روشن شده است. ركس تیلرسون وزیرخارجه آمریكا در هفته های اخیر رسما از سیاست دولت خود برای تغییر رژیم در ایران سخن گفت. مصوبه سنای آمریكا درخصوص تحریم های جدید علیه ایران و دستور ممانعت از ورود اتباع 6 كشور اسلامی از جمله ایران به آمریكا كه با جرح و تعدیل هایی به تایید دستگاه قضایی آمریكا رسیده است قطعات پازل سیاست خصمانه آمریكا در قبال ایران به شمار می روند.
از سوی دیگر ترامپ در سفر اخیر خود به ریاض وعده مهار ایران را به دو متحد منطقه ای خود یعنی عربستان و رژیم صهیونیستی داد. در چنین شرایطی به نظر می رسد بزرگنمایی خطر ایران بیش از این كه به واقعیات عینی منطقه بازگردد در جهت تامین منافع فروشندگان تسلیحات، لابی صهیونیستی و حتی لابی های نفتی در آمریكا عملیاتی می شود.
نشست شورای امنیت سازمان ملل در خصوص بررسی برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل و سفر وزیر امور خارجه كشورمان به سه كشور مهم اروپایی می توان ادعا كرد كه برنامه اجماع سازی علیه كشورمان راه به جایی نبرده است.
در تازه ترین اتفاق در این زمینه سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل در نشستی توجیهی كه در تاریخ هشتم تیر 1396 به منظور بررسی اجرای قطعنامه 2231 برگزار شد، ضمن تاكید برلزوم حفظ برجام به عنوان سندی چندجانبه و دستاوردی تاریخی، از همه دولت های عضو خواستند به اجرای كامل تعهداتشان وفق این برنامه اقدام ادامه دهند.
در این نشست، دبیركل سازمان ملل در گزارش خود ضمن استقبال از تداوم اجرای برجام، خواستار خودداری از اقدامات و سخنان مخرب فضای موجود شده و تاكید كرد پایبندی كامل دولت های عضو و اجرای كامل این برنامه اقدام می‌تواند الگوی مناسبی برای جامعه بین المللی در جهت كاهش تنش ها از طریق همكاری مبتنی بر اقدامات دیپلماتیك فراهم آورد.
گوترش در این گزارش تاكید كرد: اجرای برجام بایستی در فضای حسن نیت و همكاری مبتنی بر اقدام متقابل به گونه ای كه همه طرف ها از منافع آن منتفع گردند، صورت پذیرد.
این در حالی است كه گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز پایبندی كامل ایران به تعهدات هسته ای خود وفق برجام را مجدد مورد تایید قرار داد.
در این نشست نماینده آمریكا گفت كه برجام را در دست بررسی دارد و تا اتمام بررسی هایش به آن متعهد باقی خواهد ماند و در عین حال، وی برای سرپوش گذاردن بر شكست های منطقه ای دولت متبوعش طی اظهاراتی مداخله جویانه، اتهاماتی واهی در مورد نقش منطقه ای ایران مطرح كرد.
در مقابل، اعضای شورای امنیت، آلمان و نماینده اتحادیه اروپا پایبندی ایران به تعهداتش براساس برجام را ستودند و خواهان تداوم حمایت جامعه بین المللی از توافق تاریخی مذكور شدند.
در عین حال نماینده روسیه انتقاداتی نسبت به نحوه برخورد و نگارش گزارش دبیركل مطرح و محتوای آن را غیرسازنده خواند.
وی گفت: موضوع موشكی ایران و موضوعات منطقه ای به شكلی كه مطرح می شوند جایی در قطعنامه 2231 ندارد و طرح اتهامات واهی بدون شواهد كافی می تواند اجرای برجام را از مسیر صحیح خود خارج كند.

** دیپلماسی ظریف ایران در اروپا؛ تاكید قدرت های اروپایی بر توسعه مناسبات با ایران
به گزارش ایرنا، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه كشورمان هفته گذشته راهی اروپا شد تا دور جدیدی از رایزنی های سیاسی و اقتصادی را با مقامات كشورهای آلمان، ایتالیا وفرانسه انجام دهد.
این سفر در حالی انجام می شود كه شكاف بین آمریكای ترامپ با اروپا بیش از زمان دیگری افزایش یافته است. رئیس جمهوری جدید آمریكا از زمانی كه به قدرت رسیده است، آشكارا از علاقه خود به فروپاشی اتحادیه اروپا گفته و به تمجید از سیاستمدارانی پرداخته كه سیاست های واگرایانه ای در قبال اتحادیه اروپا در پیش گرفته اند. با این حال شكست لوپن و به قدرت رسیدن امانوئل ماكرون در فرانسه و اتحاد و همسویی دو بازیگر اصلی اتحادیه اروپا یعنی فرانسه و آلمان این اتحادیه را در مسیر جدیدی از تعاملات بین المللی قرار داده است.
در چنین شرایطی توسعه مناسبات با ایران می تواند معنای جدیدی از استقلال اتحادیه اروپا از آمریكا در مناسبات بین المللی ارائه دهد آن هم در حالی كه ایران از بازیگران اصلی منطقه خاورمیانه بوده و نقش بی بدیلی در ایجاد ثبات و امنیت در منطقه ایفا كرده است. از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران به جهت ثبات و امنیت می تواند شریك قابل اعتمادی در عرصه های اقتصادی با این اتحادیه محسوب شود.
این در حالی است كه حجت السلام و المسلمین حسن روحانی هم 29 اردیبهشت با شعار و سیاست گفت و گو ،تعامل و تنش زدایی در مناسبات بین الملل توانست بار دیگر برنده انتخابات ریاست جمهوری شود كه این هم با استقبال جامعه جهانی مواجه شده است.
سفر ظریف به سه كشور مهم اروپایی تاكید بر ادامه مسیری است كه در سال های اخیر آغاز شده و امروز به نظر می رسد شرایط برای پیگیری این سیاست و بهره گیری از ظرفیت های ایجاد شده بیش از هر زمان دیگری فراهم شده است.
پیگیری تفاهمات سفر رئیس جمهوری به ایتالیا و فرانسه، توسعه مناسبات اقتصادی و بانكی با این كشورها،پیگیری آخرین تحولات پیرامون برجام از محورهای رایزنی های وزیر خارجه ایران با مقامات اروپایی بود علاوه بر این محمد جواد ظریف در نشست هایی كه با اندیشكده ها و نخبگان این كشورها داشت، به تشریح دیدگاه های جمهوری اسلامی ایران در خصوص مسائل دوجانبه و منطقه ای پرداخت.

** آزادی موصل نقطه عطف در مبارزه با تروریسم
به گزارش ایرنا، بعد از حدود هشت ماه مبارزه با داعش با آزادسازی مسجد تاریخی النوری تلویزیون عراق پایان رسمی خلافت خودخوانده داعش در عراق را اعلام كرد و موصل از دست تروریست های داعش آزاد شد. این اتفاق مهم در حالی رخ می دهد كه قوای این گروه تروریستی در سوریه هم روز به روز تحلیل می رود و رقه مركز خلافت این گروه در سوریه هم در حال سقوط است. آزادی موصل بعد از آزادی حلب سوریه دومین اتفاق مهم در عرصه مبارزه با تروریست های تكفیری در خاورمیانه محسوب می شود.
ابوبكر بغدادی سركرده داعش كه گفته می شود كشته شده است، سه سال قبل و در ژوئن 2014 خلافت خودخواند‌ه اش را در مسجد النوری اعلام كرد برهمین اساس این مسجد برای عناصر داعش دارای اهمیت بسیاری بود و با ویران شدن مسجد به دست داعش، به نوعی این گروه تروریستی پایان خود را در موصل اعلام كرد.
این روزها و با آزادی موصل برخی از ناظران مسائل منطقه از پایان داعش در عراق سخن می گویند و اغلب بازیگران منطقه ی و فرامنطقه ای در حال طراحی برنامه ها و استراژی های پساداعش خود هستند.
دلارهای نفتی، بن مایه های تفكرات افراطی، تراكم بحران و ناتوانی كشورهای منطقه از برآورده كردن مطالبات مردم، بحران زیست محیطی و خشكسالی، تضاد منافع در سطوح ملی، منطقه ای و فرامنطقه ای زمینه ها و بسترهای شكل گیری داعش به شمار می رود و زمانی می توان گفت افراطی گری و ترور از منطقه رخت بربسته كه زمینه ها و بسترهای آن برچیده شده باشد.با این حال آزادی موصل دستاورد بزرگی برای دولتو ملت عراق به شمار می رود كه در سایه اتحاد و جریانهای سیاسی مذهبی و قومی و حمایتهای صدقانه دوستان منطقه ای مردم عراق حاصل شده است.

** تداوم بحران در حاشیه جنوبی خلیج فارس؛تیرهای عربستان به سنگ می خورد
نزدیك به یك ماه است كه عربستان سعودی به همراه مصر، بحرین و امارات متحده عربی رابطه خود را با قطر قطع كرده اند.بروز تنش در حاشیه جنوبی خلیج فارس از نخستین پیامدهای نخستین سفر ترامپ به شمار می رود سفری كه در جریان آن قراردادی به ارزش 110 میلیارد دلار بین عربستان و آمریكا منعقد شد. به رغم حضور سران بیش از50 كشور در ریاض بعد از بازگشت هر كدام راه خود را رفتند و ائتلاف سازی سعودی ها برای چندمین بار طی سال های اخیر با شكست مواجه شد. قطر از جمله كشورهای واقع در شورای همكاری خلیج فارس است كه با تكیه بر ابزارهای در اختیار خود راه و مسیر متفاوتی با ریاض در پیش گرفته است.
این كشور با راه اندازی شبكه الجزیره و بهره گیری از قدرت نرم این شبكه حركت سعودیها به سمت رهبری جهان عرب را رسما به چالش كشیده است. از سوی دیگر حضور رهبران گروه های مختلف سیاسی و مذهبی از جمله رهبران اخوان المسلمین و حماس برای سعودیه ا و هم پیمانان آنها غیرقابل تحمل است. از همه اینها مهمتر حفظ رابطه با ایران آن هم در شرایطی كه سعودی ها طی سال های اخیر تمام ظرفیت های اقتصادی، سیاسی و حتی نظامی خود را صرف مقابله با آن كرده بودند به هیچ وجه قابل اغماض نیست.
در همین راستا سعودی ها به همراه متحدین خود هفته گذشته شروط سیزده گانه ای برای قطری ها ارسال كرد وعادی سازی رابطه با قطر را مشروط به اجرایی شدن این شروط در ضرب الاجل 10 روزه كردند. قطع روابط با ایران، تعطیلی شبكه الجزیره ،اخراج رهبران اخوان المسلمین و حماس، تعطیلی پایگاه نظامی تركیه در قطر و پرداخت مبلغ معینی پول به عربستان و متحدین آنها شروطی است كه در عمل استقلال و حاكمیت قطر را به چالش می كشد. امیر قطر در واكنش به شرایط اعلام شده هفته گذشته با گفت و گوی تلفنی با حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی موضع خود را در خصوص یكی از مهم ترین شروط سیزده گانه سعودی ها اعلام كرد.
دراین گفت و گوی تلفنی رئیس جمهوری ایران توسعه روابط با دوحه را سیاست تهران ذكر و تصریح كرد كه تهران در كنار ملت و دولت قطر می‌باشد.
روحانی همچنین با تاكید بر این كه فشار، تهدید و یا تحریم راه درستی برای حل اختلافات نیست اظهارداشت:دولت جمهوری اسلامی ایران برای انجام هر كاری كه جهت آرامش منطقه مورد نیاز باشد، آماده كمك و همكاری است.
رئیس جمهوری با تاكید براین كه محاصره كشور قطر برای ما قابل قبول نیست، گفت: فضای هوایی، زمینی و دریایی كشورمان همواره به روی قطر به عنوان كشور برادر و همسایه گشوده خواهد بود.
شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر هم با قدردانی از حمایت های دولت و ملت ایران از دولت و ملت قطر اظهارداشت: روابط ایران و قطر پیوسته روابطی رو به توسعه و نیرومند بوده و ما ضمن آمادگی برای گسترش همه جانبه روابط دو كشور،برای همكاری جهت حل مشكلات جهان اسلام نیز آماده ایم.
به نظر می رسد با گذشت یكی - دو هفته از محاصره زمینی دریایی و هوایی قطر این كشور توانسته راه ها و ابزارهای مقابله با این سیاست خصمانه را پیدا كند.اگر قطر بتواند خود را با چنین شرایطی انطباق دهد كه به نظر می رسد قابلیت و توان آن را دارد ملك سلمان و ولیعهد وی در عمل بازی مهم در حاشیه جنوبی خلیج فارس را باخته اند.
محمد بن سلمان كه در هفته های اخیر به جای محمد بن نایف به كرسی ولایتعهدی دست یافته است راه دشواری برای پیشبرد اهداف و برنامه های خود در عرصه داخلی و منطقه ای پیش رو دارد و به نظر می رسد دلارهای نفتی هم نتواند گرهی از كار فروبسته وی باز كند.

**لاریجانی در اجلاس روسای مجالس اوراسیا
به گزارش ایرنا، هفته گذشته علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در راستای توسعه مناسبات ایران با منطقه ارواسیا و بهره گیری از ظرفیت های دیپلماسی پارلمانی راهی كره جنوبی شد و با مقامات شركت كننده در این اجلاس راه های توسعه مناسبات ایران با این كشورها را مورد بحث و تبادل نظر قرار داد.
فیلیپین، افغانستان، جمهوری آذربایجان، پاكستان، كره جنوبی از جمله كشورهایی بودند كه رئیس مجلس شورای اسلامی با مقامات پارلمانی آنها زمینه های توسعه مناسبات دوجانبه را مورد بررسی قرار داد.
سیام**2021**1336 خبرنگار:داود مرادپور**انتشار: مهرنوش خانزائی