تركیب كشت گیاهان شورپسند و مالچ پاشی بیولوژیك در خوزستان

دكتر مهران كیانی راد در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا به سابقه 5 ساله فعالیت محققان سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران روی تولید انواع مالچ های بیولوژیك اشاره كرد و اظهار داشت: یكی از مالچ هایی كه اخیرا به فناوری تولید آن دست یافته ایم به منظور مقابله با پدیده گرد و غبار در مناطق بیابانی مورد استفاده قرار می گیرد و شرایط رویش گیاه را به بهترین شكل ایجاد می كند.
عضو هیات علمی پژوهشكده زیست فناوری سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران افزود: قبلا برای مقابله با گرد و غبار، بیشتر به سمت تثبیت شن های روان می رفتیم ولی بعد به نتیجه رسیدیم كه با اجرای كمربند سبز در بیابان، محیط و شرایط اكولوژیكی به طور طبیعی به سمت استقرار پوشش گیاهی و توسعه آن پیش خواهد رفت.
وی خاطرنشان كرد: این تجربه را در مقیاس 40 هكتار در منطقه تل حمید طبس در دست اقدام داریم و در مقیاس 10 هكتار در منطقه جبل كندی ارومیه اجرا كردیم كه نتیجه آن، حفظ 95 درصد پوشش گیاهی كاشته شده در آنجا بود.
كیانی راد ادامه داد: با اجرای این طرح، گیاهان ما رشد چندبرابری داشته و كاملا در محل استقرار پیدا كرده است و مدل خوبی برای پیاده سازی در حاشیه دریاچه ارومیه به جای مالچ پاشی به شمار می آید زیرا مالچ پاشی به تنهایی جوابگو نخواهد بود.
وی با بیان اینكه این روش در هیچ جای دنیا اجرا نشده است، گفت: علاوه بر خوزستان، پیشنهاد اجرای این برنامه در زابل و اطراف دریاچه هامون به منظور احیای تدریجی منطقه به ما ارائه شده است.
كیانی راد به اجرای پروژه تولید و ارزیابی مالچ های بیوپلیمری در قالب انعقاد تفاهم نامه همكاری میان سازمان پژوهش های علمی و صنعتی و راه آهن در منطقه تل حمید طبس طی دو سال گذشته اشاره كرد و گفت: این طرح در مقیاس 40 هكتار به منظور كنترل كانون های ریزگردها و تثبیت ماسه های روان حاشیه ریل های راه آهن و مناطق اطراف آن به اجرا در آمده و با توجه به رضایت بخش بودن نتایج آن، گسترش آن ادامه دارد.
وی درباره استفاده از مالچ های بیوپلیمری در كشت گیاهان شورپسند نیز توضیح داد: با پیاده سازی این روش، رویش گیاهان شورپسند بسیار افزایش یافت و شاهد ازدیاد برداشت این گیاهان در مناطق مورد اجرا بودیم.
عضو هیات علمی سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران تصریح كرد: در پیاده سازی این طرح به این نتیجه رسیدیم كه با استفاده از پلیمرهای بیولوژیك و آبهای زائد كشاورزی و آبهای شور، می توانیم پوشش گیاهی خوبی ایجاد كنیم كه حاصل آن خوراك مناسبی برای دام خواهد بود.
به گفته وی، كشت گیاه سالیكورنیا در این طرح به نتایج بسیار مطلوبی رسیده و توسعه آن برای استان خوزستان در برنامه قرار گرفته است.
كیانی راد یادآور شد: بسیاری از واحدهای كشت و صنعت واقع در خوزستان، پسابهای شوری دارند كه بدون استفاده باقی می ماند و می توان از این پسابها برای پرورش و تكثیر گیاهان شورپسند از جمله سالیكورنیا بر روی بستر بیوپلیمری، استفاده كرد.
سالیكورنیا (Salicornia) گیاهی از تیره اسفناجیان است كه قابلیت كشت در خاك غیر حاصلخیز، بیابان و صحرا و حتی آب شور دریا را دارد.
یك گونه از این گیاه یك ساله، بومی كشور ایران است كه معمولا اطراف رودخانه‌ ها و دریاچه‌ های آب شور كناره‌ های دریای عمان و خلیج فارس می ‌روید.
به گزارش ایرنا، مالچ، تركیب پلیمری چسبناكی است كه پس از پاشش موجب همبستگی ذرات خاك و شن در لایه سطحی می شود.
اكنون مالچ ها به صورت تركیبات نفتی، شیمیایی یا بیولوژیكی توسط شركت های مختلف در دنیا تولید شده و مورد استفاده قرار می گیرند.
مالچ های بیولوژیك مجموعه ای از بیوپلیمرهایی هستند كه پس از فرآوری با ایجاد پیوندهای شیمیایی و اتصالات فیزیكی ذرات خاك موجب استحكام خاكدانه های خاك می شوند.
منشا بیوپلیمرها گیاهی، حیوانی و یا میكروبی بوده و در سالیان اخیر از این پلیمرها به منظور جایگزین مالچ های نفتی در تثبیت گرد و غبار و شن های روان استفاده می شود.
مالچ های بیولوژیك به دلیل ویژگی های فیزیك وشیمیایی از مزیت های فراوانی همچون كارآیی مناسب در تثبیت شن های روان و ذرات خاك، اصلاح وضعیت فیزیكی لایه سطحی خاك بدون ایجاد سیلاب سطحی، مقاوم به تنش های محیطی (خشكی، دما و نور) و شیمیایی خاك، سازگاری دراز مدت با محیط زیست و اكوسیستم خاك، بدون عوارض جانبی برای جانداران، امكان استفاده قبل و بعد از كاشت گیاه، سهولت در پاشش هوایی و زمینی و فناوری قابل دسترس تولید برخوردار است.
علمی**1055**1440
خبرنگار : زینب كارگر **انتشاردهنده: گلشن
برای اطلاع از اخبار متنوع علمی و فناوری، با كانال علمی ایرنا در تلگرام همراه شوید:irnaelm@https://telegram.me