در اين گفت وگو آمده است: با خبر خداحافظي وي، بخش خصوصي هم عزادار شد چرا كه يكي از حاميان سرسخت خود را از دست داد.روز گذشته با چند تن از فعالان بخش خصوصي صحبت كرديم و آنها از اتفاق‌ها و حمايت‌هايي كه مرحوم آيت‌الله رفسنجاني داشتند صحبت كردند.آنها مي‌گفتند وي جزو نخستين كساني بود كه توصيه‌هايش به روز بود و اگر آن زمان اجرايي مي‌شد اكنون اقتصاد كشور متكي به درآمدهاي نفتي نبود و ارز مسير تك نرخي خود را طي مي‌كرد و از همه مهمتر اينكه با واگذاري امور به بخش خصوصي واقعي ديگر فساد به شكل‌هاي كه رخ داد را شاهد نبوديم.
اكبر تركان با خاطراتش در دهه 60 براحتي مي‌تواند ما را به آن زمان ببرد؛ زماني كه كوپن حرف اول را مي‌زد و براي آنكه تمام دهك‌هاي جامعه از وضعيت پس از جنگ رضايت نسبي در معيشت خود داشته باشند دولت پنجم و ششم كار بزرگي را پيش رو داشت.تركان كه اكنون رياست شوراي عالي مناطق آزاد را دارد در زمان دو دوره رياست جمهوري مرحوم آيت‌الله رفسنجاني ،وزير دفاع (دولت پنجم)و وزير راه و ترابري (دولت ششم)بود.وي مي‌گويد:در زندگي مرحوم آيت‌الله رفسنجاني مقطع پايان جنگ بسيار مهم و استراتژيك بود.با‌وجود فرماندهي كم نظير وي در دوران جنگ، مديريت بر پايان جنگ هم اهميت بسزايي داشت كه وي بخوبي از عهده آن برآمد.
وي افزود:فضاي كشور، فضاي جنگ جنگ تا پيروزي بود اما قرار بود ما قطعنامه‌اي را بپذيريم كه در پي آن جنگ تمام مي‌شد لذا براي رسيدن به صلح، مديريت بزرگي نياز داشتيم كه خوشبختانه آيت‌الله هاشمي رفسنجاني با دقت و ظرافت آن را انجام دادند.با روش‌هاي خاص خود ذهن جامعه را به سمت صلح بردند و پس از آماده شدن فضاي عمومي كشور موضوع اجراي سياست بازسازي را مطرح كردند كه در مدت كوتاه سياست‌هاي آن طراحي و تدوين شد.در دوران جنگ ما بايد خيلي از امور را كنترل مي‌كرديم كه مهم‌ترين آن توزيع كالاهاي اساسي بود.
تركان خاطرنشان كرد:ستاد بسيج اقتصادي كار ارائه كوپن به مردم كه باعث مي‌شد نظام توزيع كالاهاي اساسي بخوبي پيش برود را انجام مي‌داد، اما در آن زمان تصميم گرفته شد كه بخش خصوصي در نظام اقتصادي كشور فعال شود.بدين جهت كنترل نظام اقتصادي به بازار سپرده شد.مرحوم آيت‌الله رفسنجاني مي‌خواست از اقتصاد جنگ فاصله بگيرد و مردم شرايط عادي را درزندگي خود ببينند لذا نظام عمده فروشي و خرده فروشي برقرار شد تا بر اساس عرضه و تقاضا كنترل بازار صورت گيرد و در همين حال سازمان حمايت ايجاد شد تا موضوع بازار و نظارت بر آن را كنترل كند؛ يعني نظارت دولت به لايه‌هاي بالاتر رسيد.
تركان خاطرنشان كرد: اينكه مي‌گويند در زمان دولت مرحوم آيت‌الله رفسنجاني، فعاليت‌هاي اقتصادي به مجموعه‌هاي نظامي و دفاعي واگذار شد را قبول ندارم.اين بخش‌ها تنها از پتانسيل‌هايي كه داشتند استفاده كردند تا اقتصاد كشور پويا شود. من خودم آن زمان وزير دفاع بودم، با وزارت جهاد همكاري كرديم و شركت نصر ايجاد شد تا اين مجموعه فعاليت‌هاي مورد نياز كشور را انجام دهد.ساخت خيلي از اتوبان ها، سد‌ها و... به اين شكل بود.قانون اساسي هم مي‌گويد نيروهاي مسلح در زمان صلح مي‌توانند ظرفيت خودشان را براي احيا و سازندگي كشور قرار دهند.
محسن جلال‌پور كه پيش از اين رياست اتاق ايران را برعهده داشت هم از مرحوم آيت‌الله رفسنجاني خاطره‌اي نقل مي‌كند كه بسيار قابل تأمل است.اين خاطره به حدود يكسال پيش بر مي‌گردد.زماني كه رئيس اتاق ايران به مجمع تشخيص مصلحت نظام رفته بود.آيت‌الله رفسنجاني مي‌گفتند گزارش خصوصي‌سازي دير به مجمع تشخيص مصلحت نظام رفته است و اگر زودتر اين گزارش‌ها را ديده بودند اجازه نمي‌دادند بخش خصوصي غير واقعي در حوزه‌هاي اقتصادي ورود كند. وي ادامه داد:در آن جلسه مرحوم آيت‌الله رفسنجاني اظهار كردند كه اگر گزارش‌ها بموقع داده شده بود براي درمان و احياي آن كاري انجام مي‌داديم اما اكنون زمان از دست رفته و متأسفانه كمتر از 10 درصد واگذاري‌هاي صورت گرفته دست بخش خصوصي واقعي است.به همين جهت از اتاق بازرگاني خواستند كه در مورد واگذاري‌هاي صورت گرفته گزارشي تهيه كنيم.جلال‌پور خاطرنشان كرد:در آن دوره يعني رياست جمهوري مرحوم آيت‌الله رفسنجاني تأكيد شد كه بخش خصوصي محور توسعه قرار گيرد و اين امر زماني كه وي رياست مجلس هم داشت بارها مورد تأكيد قرار گرفت.مرحوم آيت‌الله رفسنجاني معتقد بودند كه مي‌توان به بخش خصوصي واقعي و مردم اعتماد و امور مختلف اجرايي را به آنها واگذار كرد.در طول تمام اين سال‌ها وي حامي و پشتيبان بخش خصوصي واقعي بود و از هيچ كمكي در اين حوزه دريغ نمي‌كردند.
وي كه در حوزه بخش خصوصي تجربيات زيادي دارد، مي‌گويد: مرحوم آيت‌الله رفسنجاني هيچ وقت در يك زمان نماندند و همواره بر دانش و تجربه خود مي‌افزودند.ديدگاه‌هاي رو به جلوي وي باعث شد تا به يكي از مديران توانمند كشور تبديل شوند.وي گفت:بعد از جنگ تحميلي مرحوم آيت‌الله رفسنجاني، موضوع اصلاح و تعديل اقتصادي را آغاز كردند.قطعاً در آن زمان هر گونه اصلاح نيازمند صرف هزينه، انرژي و وقت زياد بود.مسلماً اين گونه تصميمات درابتداي مسير هزينه‌هاي فراواني را درپي دارد و پس ازآن با روي ريل صحيح افتادن كار همه چيز روال منطقي خود را درپيش مي گيرد. وقتي هزينه فراوان درابتداي راه بابت اصلاح اقتصادي به كشورتحميل شد دراثرفشارهاي متعدد ازنيمه راه مجبور شدند موضوع برگشت ازمسير تعديل را مدنظر قرار دهند كه اين امر برگشت به عقب بود.
يحيي آل اسحاق كه يكي از اعضاي قديمي پارلمان بخش خصوصي است درباره نگاهي كه مرحوم آيت‌الله رفسنجاني در مورد اقتصاد كشور و بخصوص جايگاهي كه براي بخش خصوصي قائل بود، گفت:آقاي رفسنجاني در همه حوزه‌ها ديدگاه‌هاي مشخص و حساب شده‌اي داشتند و به صورت منطقي در تمام حوزه‌ها و بخصوص بخش اقتصاد صحبت مي‌كردند. يكي از بخش‌هايي كه همواره مورد تأكيد آن مرحوم قرار مي‌گرفت نقش آفريني بخش خصوصي در اقتصاد بود.وي افزود:آقاي رفسنجاني معتقد بودند در بخش‌هايي كه ضرورت ندارد دولت نبايد ورود كند و بايد فضا را براي فعاليت بخش خصوصي و مردم فراهم كند. مي‌گفتند دولت‌ها وظيفه سياستگذاري، هدايت، نظارت و پشتيباني را دارند و امور اجرايي بايد دست بخش خصوصي توانمند باشد. همچنين عنوان مي‌شد در حوزه‌هايي كه حضور آن براي بخش خصوصي صرفه ندارد دولت بايد سرمايه‌گذاري كند.لذا اين نوع از گفتار نشان مي‌دهد كه وي در توجه به بخش خصوصي پيشقدم بودند.
عضو اتاق بازرگاني ايران درخصوص اينكه برخي‌ها مي‌گويند در زمان دوران سازندگي يعني رياست جمهوري مرحوم آيت‌الله رفسنجاني نگاه ورود بخش خصوصي به بدنه اقتصاد شكل گرفت اما مجموعه‌هاي نظامي و دفاعي به دليل ناتواني بخش خصوصي واقعي وارد اقتصاد شدند و اين امر يكي از گلايه‌هاي بخش خصوصي است، اظهار داشت:اتفاقاً يكي از خصوصيات مثبت وي استفاده از تمام توان كشور بود و در اين امر هيچ جناح‌بندي صورت نمي‌گرفت.وي تأكيد كرد:پس از جنگ تحميلي ايران و عراق ،كشور با چالش‌هاي زيادي روبه‌رو بود لذا در دوران سازندگي، مرحوم آيت‌الله رفسنجاني كار بزرگي انجام دادند و از تمام امكانات كشور چه سخت افزاري و چه نرم افزاري براي بازسازي و توسعه كشور استفاده كردند.آن زمان ايران به ماشين‌آلات و نيروي انساني نياز داشت لذا با همكاري ساير بخش‌ها امكان رسيدن به اين هدف بزرگ وجود داشت.پربيراهه نيست كه وي لقب سردار سازندگي را داشت.
*منبع: روزنامه ايران، 1395.10.21
** گروه اطلاع رساني**9368**2002** انتشاردهنده: فاطمه قناد قرصي
تهران- ايرنا- روزنامه ايران در گفت وگويي با كارشناسان به بررسي عملكرد دولت آيت الله هاشمي رفسنجاني پرداخت و نوشت: مردي براي بخش خصوصي تعبيري است كه اعضاي اتاق بازرگاني براي مرحوم آيت‌الله هاشمي رفسنجاني بيان مي‌كنند. وي به اذعان فعالان اقتصادي كه در دهه 60 كار خود را آغاز كردند يا فعاليت مي‌كردند فردي بود كه يخ ارتباط بين دولت و بخش خصوصي را آب كرد.او از آن سال‌ها حامي بخش خصوصي واقعي شد و تا آخرين روزهاي حيات خود هم بر حضور فعالانه اين بخش در اقتصاد ايران تأكيد داشت.