در توليد محتوا سرمايه‌گذاري نمي‌كنيم

در ادامه اين يادداشت به قلم رسول جعفريان مي خوانيم: دشواري هاي فرهنگي و علمي ما بسيار فراوان است و مهم ترين نكته عدم سرمايه گذاري در اين زمينه است، علتش هم اين است كه به هر حال، خورد و خوراك مردم از همه چيز واجب تر است. حقوق آخر ماه، و پرداختي هاي فراوان ديگر. همين طور مشكل مسكن و بسياري از امور مشابه. اما فرهنگ، به رغم اين كه گفته مي شود اصل است، هميشه آخر كار است. سرمايه گذاري در اين زمينه، به دشواري صورت مي‌گيرد، چون اولا پول نيست، و همين دليل كافي است كه كاري نشود. اما حتي اگر پول باشد، در زمينه فرهنگ، سرمايه گذاري چون جواب سريع نمي دهد، براي مديراني كه دو تا سه سال هستند و مي‌روند، ارزش كار كردن ندارد. تازه، مشكل فرهنگ، دخالت كردن همه در اين حوزه است. بخصوص حكومت كه به فكر مصالح خودش است و همان چند نفري كه هستند خود را برگزيده عالم مي دانند.
فرهنگ شفافيت مي خواهد كه كسي به آن توجه ندارد. فرهنگ نتيجه تعقل است، و تعقل در همه هست نه در چند نفر محدود، اين كه آن را محدود به چند نفر كنيم و بگوييم خداوند به اين ها عقل داده و به ديگران نه، نوعي كفران نعمت است.
اما اينجا نخواستم بحث كلي فرهنگ را بكنم، بحث توليد محتواست. وقتي بچه ما پاي كامپيوتر نشسته و سرچ مي كند، در كجا دنبال مطلب مي گردد؟ وقتي تحقيقي براي كلاس دارد، در چه منبعي جستجو مي كند؟ به نظرم، تقريبا هيچ. اگر اين ويكي پديا هم نبود كه ديگر هيچ چيز عمومي وجود نداشت. براي چند روستاي خودمان اطلاعات جامع داريم؟ براي چند شهر؟ براي چه كارخانه هايي، براي چه مراكز توليدي، براي كدام ميراث، براي چند كتاب حساس و مهم، اطلاعات خوب و در دسترس داريم؟ خدا پدر اين نورمگز را بيامرزد كه بايد در سروسامان دادن به مقالات متن هايي را در اختيار مي گذارد، اما همانجا هم به دليل نبودن امكان او سي آر امكان جستجوي لفظي نيست. اين را مقايسه كنيد با زبان انگليسي كه تمام كلمات قابل جستجوست. تازه براي بسياري از منابع، سروصداي اين و آن در مياد. بعد از بيست سال يك كار روي فهارس منابع خطي شده كه آن هم گير تجارت افتاده و شده پنجاه و اندي جلد كه امكان سرچ لفظي در آن نيست. واقعا ما در كدام محتوا جستجو مي كنيم؟
به نظرم اين قدر تلويزيون و راديو و جاهاي ديگر از كتاب نگويند، يا اگر مي گويند فكر كنند كه بچه هاي ما عمدتا از رايانه كمك مي گيرند، از اينترنت، آنجا، چه محتوايي را آماده كرده ايم؟
به نظرم دولت بايد در زمينه توليد محتواي علمي، تلاش كند. همه دستگاه ها موظف به توليد منابع مربوط به خودشان براي مردم و پژوهشگران و كاربران باشند. كتابخانه بزرگي را همه در مملكت مي شناسيم كه يك جور اطلاعات محتوايي از طريق سيستم رايانه در اختيار نمي گذارد در حالي كه از پول بيت المال ارتزاق مي كند.
بايد تمام دانشگاه ها، حتي دبيرستانها، ادارات، تا شوراهاي شهري و روستايي، هر كسي و هر دستگاهي بايد توليد منبع كنند. اين امر بايد يك شاخص براي تلقي آنها به عنوان يك مركز خوب باشد. هر كتابخانه اي هر مركز فرهنگي، هر وزارت خانه. راستي اين كتابخانه ملي چه قدر توليد محتوا دارد؟ چه اطلاعاتي و كجا در اختيار مردم مي گذارد؟ چه قدر به توليدات ديگران سروسامان مي دهد. اصلا هوش مصنوعي كه كشك، همين جستجوي هاي لفظي. همين نقشه هاي در اختيارشان را براي عمومي بگذارند و چيزهاي نظير اينها.

مشكل اين است كه وقتي دانشجوي ما پاي رايانه مي نشيند، و جستجو مي كند يا چيزي بدست نمي آورد يا مطالب ضعيف مي يابد. آن مقدار هم كه توليد مي كنيم، غالبا عمومي و بي خاصيت و اغلب چرند و نادرست است. به درد كار علمي نمي خورد. اينجا و اينجور نمي شود از علم و پيشرفت گفت، اما توليد محتوا نكرد. آخر بايد منابع و مطالبي باشد تا خوانده شود. وقتي چيزي در دسترس به عنوان محتواي علمي در وبسايت هاي فارسي زبان نيست، چه چيزي خوانده مي شود؟ حداقل بايد هزاران كتاب فارسي جايي تايپ شود و محتوايش در دسترس باشد. خدا پدر اين گنجور را بيامرزد.نمي دانم چه كسي درست كرده، اما هر كسي درست كرده خداوند پدرش را رحمت كند. اما بقيه متون چي؟ آثار تاريخي كجا تبديل به محتواي قابل دسترس مي شود؟ آثار جغرافي و ديگر حوزه هاي علوم و فنون. آثار مهم سياسي، معماري، و ... محتواي مطبوعات قبل از سالهاي هشتاد را كجا مي شود بدست آورد؟ راستش تا همين چند سال قبل، مشروح مذاكرات مجلس را كه مهم ترين مجلس تصميم گيري در حوزه قوانين بود نداشتيم. نظاير اين فراوان است. دانشجوي ما جز با حالت مجبوري كتاب نمي خواند و اولين كار جستجو در منابع نت است.
*منبع: پايگاه خبري خبرآنلاين/2 آذر 95
** اول ** 1337- انتشار دهنده: خداوردي اسدي كوردلو