سازمان ملل متحد نزدیك به 10 روز پیش و در اقدامی دیرهنگام، عربستان سعودی و متحدانش در جنگ یمن را مسوول مرگ كودكان یمنی معرفی كرد. در گزارش اولیه سازمان ملل آمده بود كه سعودی ها و همپیمانان ریاض مسوول مرگ و میر و زخمی شدن 60 درصد كودكان یمنی در سال گذشته بوده اند. از این رو نام عربستان در فهرست سیاه نیروهای دولتی نقض كننده حقوق كودكان قرار گرفت اما این تصمیم چندان پایدار نماند چرا كه پنجشنبه هفته گذشته (بیستم خرداد) سازمان ملل نام عربستان را از این فهرست سیاه خارج كرد.
«بان كی مون» دبیر كل سازمان ملل، در پی این تصمیم با انتقادهای گسترده‌ای مواجه شد. وی در بیانیه ای بی سابقه به دفاع از تصمیم خود برای حذف نام عربستان از فهرست ناقضان حقوق كودكان پرداخت و این اقدام را ناشی از تهدیدهای مالی عربستان و حمایت نكردن شورای امنیت از خود توصیف كرد. پیش از این، عربستان سعودی تهدید كرده بود كه اگر سازمان ملل متحد نام این كشور و همپیمانانش را از فهرست سیاه خارج نكند، منابع مالی خود را در حمایت از برنامه های سازمان ملل قطع خواهد كرد.
این تصمیم ناعادلانه در حالی اعلام شد كه بیش از یك سال از حمله نظامی عربستان سعودی به یمن می گذرد و مردم این كشور همچنان منتظر آتش بس دایمی و پایان یافتن جنگ و درگیری در كشورشان هستند. بر پایه آماری كه سازمان ملل متحد منتشر كرده است، تاكنون بیش از 6 هزار و 500 غیرنظامی یمنی در حمله جنگنده های سعودی كشته و 2 میلیون تن دیگر نیز آواره شده اند.
دوگانگی در رفتار سازمان ملل در برابر دولت عربستان سعودی این شائبه را در ذهن تقویت می كند كه تعریف این سازمان از حقوق بشر برای كشورهای مختلف، متفاوت است. همچنین، خارج كردن نام عربستان از فهرست سیاه به دلیل ترس از قطع كمك های مالی ریاض به سازمان ملل، به نوعی اساس و فلسفه این سازمان را زیر سوال می برد و این انگاره را تقویت می كند كه نهادی جهانی با دستور كار جلوگیری از نقض حقوق انسان ها، ملت ها و واحدهای ملی، تنها برای چند دلارِ بیشتر، قانون ها و حقوق بین المللی را قربانی كرده است.
یكی از زمینه های مهم شكل گیری سازمان ملل متحد، توجه به اصل برابری كشورها است كه با تصمیم اخیر، این اصل نادیده گرفته شد. اكنون به نظر می رسد با نادیده گرفتن این اصل زیربنایی، مرجعیت و بی طرفی بین المللی این نهاد با پرسش های اساسی روبرو شده است. این اقدامِ سازمان ملل نه تنها در كوتاه مدت افكار عمومی را متاثر می سازد بلكه در درازمدت بر بی اعتمادی كشورها به بزرگترین سازمان جهان دامن خواهد زد.
نتیجه دیگر چنین تصمیمی، دور شدن سازمان ملل از كارویژه های اساسی چون تامین ثبات و امنیت جهان و به ویژه منطقه بحران خیز خاورمیانه است. سازمان ملل در حالی كه طی ماه ها تجاوز عربستان به خاك یمن هیچ اقدام موثری را برای جلوگیری از بروز فاجعه انسانی در این كشور صورت نداده، اكنون حتی كوچكترین ناهمواری ها و مخالفت هایش در مسیر رفتارهای تهاجمی و نامتعارف ریاض را از میان برداشته و به صورت غیرمستقیم مسوولیتی سنگین را در ادامه ناآرامی های منطقه بر دوش گرفته است؛ مسوولیتی پیوند آن با فجایع انسانی در یمن، سوریه، عراق و ... اكنون دیگر بر كسی پوشیده نیست.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
پژوهشم**458** 9283**9279
تهران- ایرنا- اقدام سازمان ملل متحد در خارج ساختن نام عربستان از فهرست سیاه ناقضان حقوق كودكان در جنگ یمن، ضمن برانگیختن انتقادهای بین المللی، نشان از معیارهای دوگانه و تصمیم های نادرستی دارد كه فلسفه وجودی این سازمان را زیر سوال می برد.