علل، عوارض و درمان بيماري پاركينسون

دكتر كيوان قسامي نورولوژيست ئرگفت وگو با ايرنا پاركينسون را از دسته بيماري هاي سخت درمان بر مي شمارد كه پيامدهاي آن براي فرد مبتلا سنگين و جبران ناپذير است.
س - بيماري پاركينسون چيست؟
ج - اين بيماري در رده اختلالات و نارسايي هاي سيستم عصبي و مغز قرار مي گيرد و به بيماري عصبي مركزي بزرگسالان شهرت دارد كه با سفتي عضلاني پيشرونده ، لرزش و ارتعاش اندام و ضعف تدريجي و فقدان مهارت هاي حركتي همراه است.

س- عوامل ايجاد بيماري پاركينسون چيست؟
ج - با وجود مطالعات علمي متعدد هنوز عوامل بروز اين بيماري ناشناخته است ولي برخي از محققان بر اين باورند كه بخشي از بروز اين بيماري با مقوله وراثت در ارتباط است اما مستندات قطعي از ارتباط معنادار اين بيماري با عوامل محيطي نظير درمعرض مواد سمي قرار گرفتن، آلايندگي هوا، رفتارهاي پرتنش و رژيم غذايي هنوز ثابت نشده است.
پاركينسون بر اثر از بين رفتن سلول هاي ترشح كننده ماده اي به نام دوپامين (انتقال دهنده عصبي) ايجاد مي شود و افزايش نسبت استيل كولين به دوپامين در قسمته اي قاعده اي مغز موجب بروز علائم اين بيماري در فرد مي شود.

س - علائم بيماري پاركينسون چيست و افراد چه موقع بايد به پزشك مراجعه كنند؟
ج - اين بيماري چهار علامت شاخص شامل بروز ارتعاش و لرزش در اندام ها به ويژه دست و پا در حالت استراحت، كندي در حركت، سختي و خشكي عضلات بدن و نداشتن تعادل را به همراه دارد.
در نخستين گام بيمار به ارتعاش اندام مبتلا مي شود و هر چه قدر كه بيماري پيش مي رود ساير علائم نيز رخ مي نمايند به طوري كه بيمار در كنترل خود دچار مشكل شده و به دليل فلج اعصاب صورت، تغيير در چهره هنگام احساسات را كم دارد. چشم ها خيره و برجسته مي شود و بيمار كمتر توان پلك زدن دارد و به دليل خشكي در شانه ها حالت قوز در پشت بدن بيمار مشاهده مي شود.
نياز است كه بيماراني كه به عارضه لرزش دست و پا مبتلا مي شوند ، مراجعه به پزشك را در دستور كار خود قرار دهند تا با شناخت مراحل اوليه بيماري و تجويز دارو ، عوارض پيشرونده آن به تاخير بيفتند.

س - آيا بيماري پاركينسيون درمان قطعي دارد؟
ج - علل اين بيماري هنوز به درستي شناخته نشده و به همين خاطر درمان قطعي نيز براي آن موجود نيست. مبتلايان به اين بيماري در مراجعات پزشكي بايد داروهاي خاصي را كه روند پيشرفت عوارض پاركينسيون را كند مي كند، مصرف كنند و به تازگي روش جراحي براي بيماران انجام مي شود كه الكترودهايي را در مغز فرد مبتلا قرار مي دهند و با امواج اين الكترودها عوارض پاركينسون به تاخير مي افتد كه در ايران نيز در مراكز درماني تهران از اين شيوه استفاده شده است.
براي التيام خشكي و بهبود حركتي بيمار در مراحل درماني پاركينسون از فيزيوتراپي بهره گرفته مي شود و برخي مراقبت هاي روان درماني نيز انجام مي گيرد ودر منزل نيز استحمام مداوم بيمار كمك كننده است.

س - عوارض ناشي از پاركينسون چيست؟
ج - پاركينسون در دراز مدت بر ساير قسمتهاي بدن تاثير مي گذارد و موجب بروز نشانه هاي زوال عقل، يبوست هاي طولاني مدت و ذات الريه، افزايش احتمال سقوط بر اثر ناتواني و نداشتن تعادل مي شود.

س- بيشترين سن ابتلا به بيماري پاركينسون را بفرمائيد؟
ج - اين بيماري در سنين بزرگسالي مشاهده شده است و بيشتر مربوط به گروه سني 65 سال به بالا است اما در دوره جواني و ميانسالي نيز نمونه هاي آن گزارش شده است.

س- ميزان شيوع آن در ايران و استان چگونه است؟
ج - پاركينسون از جمله بيماري هايي است كه دامنه شيوع محدود و پاييني دارد اما به دليل وسعت آسيب زايي و نبود درمان قطعي، براي فرد مبتلا ، خانواده و نظام سلامت با مخاطرات جدي عاطفي و مالي همراه است. آمار دقيقي از شيوع اين بيماري به دليل نبود نظام مراقبتي آن وجود ندارد اما در ايران و استان نيز الگوي بيماردهي آن مشابه جهان است.

س - آيا با رژيم غذايي خاص و يا روش هاي پيشگيرانه مي توان از ابتلا به پاركينسون در امان بود؟
ج - خير، هنوز الگوي ثابت شده پژوهشي كه رابطه مستقيم مواد خوراكي را با بيماري پاركينسون نشان بدهد وجود ندارد اما، به گفته برخي محققان روش هاي زيستي سالم نظير پرهيز از غذاهاي پرچرب، داشتن ورزش مستمر در برنامه هاي روزانه، پرهيز از حضوردر فضاهاي پر استرش و حاوي آلايندگي هاي محيطي مي تواند در سلامت جسماني هر فردي موثر باشد.
6013/6012