آسيب خاكستري

در اين يادداشت آمده است: آسيب هاي ديداري ( بصري ) درشهرهاي ايران بيداد مي كند نه فقط به خاطر آلودگي هوا كه همراه با آن وشايد بيشتر ازآن به خاطر نماي شهر در ديواره خيابان ها و دكور بيروني ساختمان ها و به ويژه تابلوها.
اگر بخواهند از روي تابلوها و نمانوشته هاي شهري مانند شيراز در باره فرهنگ عمومي و ارتباطات و اطلاع رساني آن داوري كنند به احتمال زياد حكم به بي هويت بودن آن مي دهند كه برآيند همه تصاويري است كه بر در وديوار وتابلوها نقش شده و با مجموعه اي ازنماي ناموزون ساختمان ها و جداره هاي رنگ و رو رفته خيابان ها و قيافه نزار درختان بر اثر دود و خشكي هوا درقاب يك آنارشيسم مهاجم ، كامل مي شود.
دراين شهر، چند برابر مكان ها و درخت ها و آدمها تابلو ديده مي شود. شهرنشينان همچنانكه درخانه هايشان بيشتر از ارتباط هاي انساني با صفحه هاي كوچك موبايل وتلويزيون و مانيتور سرگرمند در بيرون خانه هم بيشتر ازچهره ديگران ، تابلو وعلامت و بيل بورد و ديوارنوشته و بدنه اتوبوس ها و..... رامي بينند.
تصويرها زندگي ارتباطي درعرصه عمومي را درسه لايه به شكل هاي نارس و در خيلي ازموارد پرازاشتباه ، خلاصه كرده اند.
لايه نخست، بيلبوردها و تلويزيون شهري و بنرهايي است كه دربدترين جاها نصب شده اند و كاربرد تبليغاتي شان ناچيز است . لايه دوم كه كمترين ارزش زيبايي شناسي هم ندارد تابلوهاي درهم وبرهم مطب پزشكان ، تابلوهاي مغازه هاو نوشته هاو عددهاي روي بدنه اتوبوس ها وتاكسي هاست.
لايه سوم، ديوارنوشته ها و تراكت هايي است كه روي در و ديوار راپوشانده و به جاي اطلاع رساني، اطلاع نارساني مي كنند.
براين سه لايه كه سيماي شهري و دورنماي خيابان ها را زشت كرده هيچ مديريتي اعمال نمي شود وعملا همان آيين نامه هاي نيمه رسمي را كه هيچگاه رعايت نشده اند ناديده گرفته اند.
نكته اين است كه اين تابلوها ونوشته ها تقريبا خوانده نمي شوند و برد تبليغاتي آنها بسيار كم است. تقريبا همه كساني كه نام يك پزشك را درميان تابلوها جستجو مي كنند لحظه هاي طولاني وقت صرف مي كنند و نهايتا هم از ديگران كمك مي خواهند.
كمتركسي به بيلبوردهاي تبليغاتي به خاطر طراحي هاي غير حرفه اي و مكان يابي غلط توجه مي كند بخصوص درچهارراه ها كه همه برسر زودتر گذشتن از چهارراه ها درگير يك مسابقه هستند. تابلوهاي مغازه و ديوار نوشته ها و نوشته هاي روي شيشه هم چنان متداخل و درهم و با اندازه هاي غير استاندارد تهيه و نصب شده اند كه به جاي راهنمايي سردرگمي ايجاد مي كنند.
فضاي تصويري كه آن سه لايه پديد آورده اند يك نماي بي هويت را دريك هرج ومرج تصويري به نمايش گذاشته كه گرچه همه به آن عادت كرده اند ولي به هرحال به خاطرتداخل تصويرها و پيام ها و نوشته ها منبع تنش عصبي و رواني است كه فضاي رواني را درمكان هاي عمومي از آن چه كه هست خشن تر و سخت تر مي كند.
پديده اي كه باعث شده شهرنشينان به عنوان يك واكنش دفاعي و ناخود آگاه، آنها را نبينند يا خود را به نديدن بزنند. كاري كه درمورد همه آسيب هاي اجتماعي ديگر هم رويه و فرهنگ عمومي شده است.
اين فضاي خاكستري با تابلوهاي درهم و برهم و پوشش هاي تيره و چهره هاي گرفته بدون لبخند و درختان دود گرفته، ذخيره گاه افسردگي است كه ريشه بسياري ازبيماري هاي روان تني درآن پنهان است.
يك برنامه براي زيباسازي شهر كه نيازمند بهبود شاخص ها درمعماري وشهرسازي و ترافيك و اطلاع رساني است مي تواند آسيب هاي اجتماعي و رواني و ارتباطي را هم كاهش دهد. برنامه اي كه همتراز يك برنامه توسعه است و به توسعه و تحرك رواني و فرهنگي وابسته است كه نبود آن فضا را خاكستري كرده است. ك/1
2027/ 5054